Co zrobić z "szubienicami" w Olsztynie? Spotkanie w Muzeum Warmii i Mazur
2017-10-25 20:10:00(ost. akt: 2017-10-25 15:54:41)
Przyszłość „szubienic” — czy pamiętać o trudnej przeszłości? Na to pytanie spróbują odpowiedzieć w czwartek 26 października uczestnicy kolejnej edycji Olsztyńskiego Wehikułu Czasu. Będą to historycy, w tym naczelnik delegatury IPN oraz socjolog.
Spotkanie pod hasłem „Przyszłość szubienic — czy pamiętać o trudnej przeszłości?” rozpocznie się 26 października o godz. 17 w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Prelegentami są dr hab. Karol Sacewicz, historyk z UWM w Olsztynie i naczelnik delegatury IPN, oraz naukowcy z UWM: historyk dr Radosław Gross i dr Krzysztof Szulborski, socjolog.
„Szubienice” to pomnik dłuta Xawerego Dunikowskiego, znajdujący się w centrum Olsztyna. Został odsłonięty w 1954 roku jako pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej. Po 1989 roku nazwa została zmieniona i obecnie jest to pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej.
Monument 19 maja 1993 roku został wpisany do rejestru zabytków ruchomych województwa warmińsko-mazurskiego. Ochronie konserwatorskiej podlega także otoczenie pomnika, w rejestrze zabytków nieruchomych znajduje się od 29 października 2010 roku.
Na początku września w życie weszła ustawa dekomunizacyjna rządu PiS, której celem jest usunięcie z przestrzeni publicznej symboli propagujących systemy totalitarne. Tym samym zmieniono, według listy przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, nazwy niektórych ulic.
Mają też zniknąć pomniki. Na liście IPN jest m.in. monument Dunikowskiego. Dodajmy, że wpis do rejestru zabytków nie jest ochroną daną raz na zawsze. Minister kultury może każdy obiekt z rejestru wykreślić. Pomnika na razie jednak nie wykreślił, a w Olsztynie na ten temat trwa dyskusja.
Stanowisko IPN jest jasne. Przeciwnicy rozbiórki pomnika dłuta Xawerego Dunikowskiego podkreślają, że był artystą naprawdę wyjątkowym. Był też więźniem Auschwitz. Do obozu został przywieziony 20 czerwca 1940 roku. Miał wówczas 64 lata. Oznaczono go numerem 774, w Auschwitz był 5 lat.
— Z innymi pomnikami sprawa jest o wiele prostsza — mówi dr Krzysztof Szulborski. — W tym przypadku sprawa jest złożona. Po pierwsze, Dunikowski to wybitny rzeźbiarz, który niewiele pomników po sobie zostawił. To powinno chronić ten monument. Po drugie, nie dostrzegam, by Dunikowski w szczególny sposób wspierał Armię Czerwoną i Związek Radziecki. Wyraz pomnika można uznać za ironiczny.
Zdaniem dr Szulborskiego, na temat „szubienic” powinni wypowiedzieć się mieszkańcy Olsztyna. Może nawet w referendum.
— Kiedy byłem w Wiedniu, ze zdumieniem zobaczyłem, że stoi tam pomnik Lenina — opowiada socjolog. — Kiedy zapytałem wiedeńczyków, dlaczego do tej pory go nie zburzyli, usłyszałem, że jest to pamiątka po czasach, gdy wiedeńczycy byli prześladowani. Dzisiaj mało kto pamięta, że Austria od 1945 do 1955 roku była podzielona na 4 strefy okupacyjne. Podobnie było z Wiedniem, którego część kontrolowała Armia Czerwona.
Przypomnijmy, że na regionalnej części listy IPN z monumentami do likwidacji znalazło się 8 obiektów. Obok pomnika Dunikowskiego jest pomnik zwycięstwa nad faszyzmem, znajdujący się przy ul. Armii Krajowej w Elblągu. Jest to czołg T-34, który stoi na cokole. Trafił jednak pod opiekę Muzeum Archeologiczno-Historycznego, co być może uchroni go przed działaniem ustawy. Inne obiekty z listy znajdują się w Tolkmicku, Gołdapi, Kisielicach, Tuszewie, Reszlu i Lidzbarku Warmińskim.
Jutrzejszą dyskusję poprowadzą
historyk Andrzej Korytko z UWM i Marek Jarmołowicz z Radio Zet Gold.
MZG
Komentarze (67) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (67)Ułan #2359160 | 82.139.*.* 25 paź 2017 20:12
Promujmy beatyfikację Lecha Kaczyńskiego!
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-3) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (2)
A niech stoją. #2359185 | 81.190.*.* 25 paź 2017 20:32
Niech to będzie pomnik historii. Czy piramidy też trzeba zburzyć bo zbudowali je niewolnicy ?
Ocena komentarza: warty uwagi (14) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)
Ox #2359187 | 94.254.*.* 25 paź 2017 20:32
Zrobic gdzieś skansen może jakiś prywaciarz zbierze z kraju relikty poprzedniej epoki i urządzi ekspozycję dla turystów.Zniszczyć szkoda.
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-3) odpowiedz na ten komentarz
Rudy #2359198 | 188.146.*.* 25 paź 2017 20:39
Komentarz nisko oceniony. Kliknij aby przeczytać. Już to kiedyś pisałem. Jeśli nie można zburzyć to należy wykopać głęboki dołek i je zepchnąć a następnie zasypać ziemią i zbudować.... Szalet miejski bo brakuje w tym miejscu :)
az #2359201 | 83.9.*.* 25 paź 2017 20:41
Pomnik ma ZOSTAĆ i już. Dla mnie to SYMBOL Olsztyna. Nie myślę o wojnie patrząc na niego.
Ocena komentarza: warty uwagi (11) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)