Mazury Garbate: gdzie początek, gdzie koniec?

Józef Kunicki interesuje się m.in. Mazurami Garbatymi. Sam bardzo lubi Szeską Górę, z której rozciąga się piękny widok, kiedyś były widoczne wieże kościołów, dziś można zobaczyć też turbiny wiatrakowe.

Skąd pochodzi nazwa Mazury Garbate?

— Osadnicy z Mazowsza, zasiedlający wschodnią część dawnych Prus Wschodnich, przemieszczając się na północ napotykali na pagórkowaty krajobraz z bardzo dużymi różnicami wysokości. W porównaniu z płaskim krajobrazem mijanych terenów kraina ta wydawała się „garbata”, ze względu na pagórkowate ukształtowanie terenu — mówi Józef Kunicki o jednej z teorii.

Pod koniec XIX wieku w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” podana jest charakterystyka ukształtowania powierzchni powiatu oleckiego. „Najwyższym punktem całego powiatu (obecnego oleckiego - red.) są góry Szeskie (Seeskerberg) tuż nad granicą powiatu gołdapskiego, do którego częściowo przechodzą. W roku 1870 ukazała się w Olecku książka ówczesnego landrata powiatu oleckiego J. Frenzla, który, charakteryzując piękno pagórkowatego krajobrazu powiatu używa nazwy „die Oletzkoer Schweitz” czyli Olecka Szwajcaria.

Z kolei Wojciech Kętrzyński w książce „O Mazurach” w 1872 r. napisał: „Dowcip ludowy dzieli całe Mazury na trzy części, stosując się do powierzchni ziemi i jej jakości tj. na Mazury piaszczyste (pod Szczytnem), na Mazury kamieniste (pod Orzyszem) i na Mazury garbate, czyli pagórkowate (pod Gołdopiem). Aczkolwiek miejscami nawet na dobrych gruntach tu nie zbywa, jest jednakowoż wiele okolic, które wszystkie te trzy przymioty w sobie łączą”.

Według Stanisława Srokowskiego, autora książki z 1929 r. „Prusy Wschodnie, Kraj i ludzie", obszar Mazur Garbatych obejmuje tereny na wschód od Wielkich Jezior Mazurskich, a nawet dalej po Czarną Hańczę: „Większa część, wschodnia, zwana przez polski lud miejscowy „Mazurami Garbatymi" swojemu odroślami północnymi, jako Góry Piłackie, dochodzi aż w pobliże miasta Gąbin, na wschodzie zaś przekraczając granicę Prus Wschodnich zapełnia także sąsiednią Suwalszczyznę. (...) Jednak o jakimkolwiek ujęciu owych wzniesień w pasma wiążące się w jedną całość nie ma mowy. Wszelki też widok większej przestrzeni kraju przedstawia w tych stronach obraz zupełnego chaosu i bezładu, w jakim spiętrzają się garby i wyniosłości”.

Tych opisów na przestrzeni lat było było bardzo dużo. Ostatecznie na podstawie literatury można podsumować , że autorzy granice Mazur Garbatych określali najczęściej w następujący sposób: na zachodzie Wielkie Jeziora Mazurskie (Giżycko, Węgorzewo), na północy dzisiejsza granica państwa (Gołdap) na wschodzie granica województwa warmińsko - mazurskiego (Mieruniszki, Bakałarzewo, Raczki). Granicę południową wyznaczano w pobliżu Ełku albo nawet bardziej na północ koło Małego Olecka.

na podstawie: artykułu Józefa Kunickiego, zdjęcia: Józef Kunicki

Józef Kunicki urodził się w Olecku. Ukończył Uniwersytet Gdański na kierunku geografia o specjalizacji kartografia. Przez wiele lat pracował jako nauczyciel geografii. Jego pasją stała się informatyka i Internet. Zdobył dodatkową wiedzę na studiach i wielu kursach, uzyskując nowe umiejętności oraz certyfikaty (nawet międzynarodowe). W 1995 r. tworzył pierwszą sieć edukacyjną i serwer internetowy dla szkół z Polski północno-wschodniej. W Liceum Ogólnokształcącym w Olecku pracował jako nauczyciel informatyki.
Organizował i prowadził różne formy doskonalenia w zakresie zastosowania komputerów i Internetu. Przygotowywał materiały dydaktyczne do portali edukacyjnych EDUSEEK i Interklasa. Jest autorem i administratorem wielu stron internetowych.
Pisze artykuły o tematyce historycznej, które są zamieszczane w prasie lokalnej i w portalach internetowych. Stara się odnaleźć wiele materiałów źródłowych, po to aby przekazywać szczegółową i rzetelną wiedzę o naszym regionie.
Utrwala w fotografii piękno i urodę krajobrazu oraz architektury regionu Warmii i Mazur. Wiele jego zdjęć opublikowano w licznych folderach, książkach, albumach i galeriach internetowych.