Wentylację montuj z głową

Wymiana powietrza w domu następuje dzięki właściwemu działaniu elementów nawiewnych i wywiewnych instalacji wentylacyjnej. Jeśli występują w tym względzie jakieś nieprawidłowości, może to skutkować szeregiem dolegliwości domowników i „chorobą“ samego budynku.

Jaka wentylacja do naszego domu?
— Nie jest tak, że jakiś rodzaj wentylacji jest lepszy czy gorszy od innego — zastrzega Jerzy Laskowski z firmy zajmującej się systemami grzewczymi, kominowymi i wentylacyjnymi. — Każde rozwiązanie ma swoje wady i zalety. I sprawdza się, pod warunkiem, że zostało prawidłowo dopasowane do danego budynku oraz potrzeb i możliwości jego użytkowników.
O doborze systemu wentylacji należy myśleć już na etapie projektowania. Równolegle do projektu bryły budynku powinny powstać dopasowane do niego projekty poszczególnych instalacji (w tym wentylacyjnej), wykonane przez profesjonalistów. Niestety, często inwestorzy, w ramach oszczędności, rezygnują z indywidualnego projektu i korzystają z gotowych rozwiązań, które nie pasują do danego budynku.

Czym kierować się przy wyborze systemu?
Dobierając system wentylacji, należy brać pod uwagę szereg czynników. Po pierwsze, istotna jest powierzchnia domu, rozmieszczenie i wysokość pomieszczeń. Liczą się także rozmiary samej instalacji, w związku z koniecznością ukrycia jej elementów w konstrukcji budynku.
Po drugie, duże znaczenie ma liczba osób mieszkających w domu. Innej ilości powietrza będziemy potrzebować, kiedy kilka osób przebywa w nim stale, a zupełnie innej, kiedy przez większość czasu dom stoi pusty.
W końcu musimy rozważyć kwestie kosztów zakupu i montażu instalacji oraz jej eksploatacji. Jeśli nas na to stać, możemy pozwolić sobie na bardzo rozbudowany system, wymagający częstej konserwacji. Jeśli chcemy obniżać koszty — lepiej postawmy na prosty, ale skuteczny system wymiany powietrza.

O czym pamiętać przy rekuperacji?
— Wiele zalet ma wentylacja z rekuperacją, czyli odzyskiwaniem ciepła — wyjaśnia Jerzy Laskowski. — Żeby jednak spełniała swoją rolę, sama instalacja musi być dobrej jakości, musi też być ona odpowiednio zamontowana i konserwowana. Unikniemy wtedy takich niedogodności, jak zbyt duża prędkość przewiewu czy brak odpowiedniego wygłuszenia kanałów. Pamiętajmy też, że każda przerwa w dostawie prądu powoduje, że cały system przestaje działać.
Jeśli decydujemy się na zamontowanie takiej instalacji w domu, musimy wziąć pod uwagę kwestię konserwacji jej filtrów i kanałów. Filtry należy co jakiś czas wymieniać, bo w zapchanych tworzą się znakomite warunki do rozwoju drobnoustrojów. Podobnie dzieje się w nie czyszczonych systematycznie kanałach. Czyszczenie to nastręcza wielu trudności, zwłaszcza kanałów giętkich, w odcinkach poziomych, czy o przekroju prostokątnym. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest takie zamontowanie instalacji, żeby możliwa była sprawna wymiana kanałów na nowe.

Dlaczego grawitacyjna nie działa właściwie?
Ze wspomnianych powodów w wielu wypadkach korzystniejszy będzie montaż tańszej i bardziej niezawodnej wentylacji grawitacyjnej. Są jednak sytuacje, kiedy i ona szwankuje.
— Zdarza się to np. wtedy, gdy ciąg wywiewny nie jest umieszczony na odpowiedniej wysokości, innymi słowy: gdy komin jest za krótki — tłumaczy Jerzy Laskowski. — Dotyczy to szczególnie wyższych pięter budynków. W efekcie w okresie jesienno-zimowym ciężkie powietrze z zewnątrz wchodzi do komina i następuje tzw. cofka.
Żeby wentylacja grawitacyjna działała, musi być także zapewniony odpowiedni nawiew. Elementy wlotu powietrza montuje się w pomieszczeniu w jednym z dwóch miejsc: pomiędzy parapetem a grzejnikiem, albo 15 cm od góry stropu. Umieszczanie ich na dole to błąd — bo wtedy występuje ciąg przy podłodze.
Podobnym błędem jest tzw. podcinanie drzwi od dołu. Aby zapewnić prawidłowy dopływ powietrza do każdego pomieszczenia należy zamontować elementy wentylacyjne w drzwiach 9-10 cm nad ich dolną krawędzią. Przedostaje się przez nie powietrze bez pyłów i kurzu, a dzięki kierownicom jego strumień jest spowalniany i załamywany w dół.
— Przy projektowaniu nawiewu i wywiewu powietrza trzeba brać pod uwagę wiele czynników — podsumowuje Jerzy Laskowski. — Praktycznie też elementów instalacji wentylacyjnej nie powinno się zakładać przed ustawieniem mebli, bo te mogą zakłócić cyrkulację.

Komin dobrze ocieplony
Oprócz nieodpowiedniej wysokości, innym częstym błędem dotyczącym konstrukcji kominów wentylacyjnych i grzewczych jest brak ich odpowiedniego ocieplenia. Komin powinien być ocieplony na całej długości, bo w przeciwnym wypadku przestaje właściwie pracować. Wtedy ciężkie powietrze wchodzi do wychłodzonego komina i następuje cofka.
Ważna jest także kwestia zakończenia komina, które powinno zapewniać prawidłową prędkość przepływu powietrza. Jeśli montujemy tzw. czapkę osłaniającą wylot od góry, musimy zapewnić drożne i odpowiedniej wielkości otwory wylotów bocznych. Nie wolno montować w nich żadnych kratek, a jedynie specjalne osłony wykonane z metalu.

Rafał Śliwiak