Drzwi otwórz sobie... palcem

Systemy kontroli dostępu mogą zapewniać nam trzy podstawowe poziomy bezpieczeństwa. Najniższy, definiowany jako „coś, co posiadasz“, wymaga dysponowania przez nas materialnym kluczem, np. określoną kartą mikroprocesorową. Pośredni poziom („coś, co wiesz“) oczekuje od nas znajomości określonego słowa — może to być numer PIN, PESEL, hasło, inny ciąg znaków alfanumerycznych. Najwyższy poziom („kim jesteś i co robisz“) odnosi się do niepowtarzalnych cech anatomicznych i charakterystycznych cech zachowania każdej osoby. Oparte na na nim systemy kontroli dostępu nazywamy biometrycznymi.

Porównywanie punktów z wzorcem
W skład systemów tego rodzaju wchodzi czytnik biometryczny lub urządzenie skanujące, oprogramowanie które konwertuje pobraną z czytnika informację do postaci cyfrowej, oraz baza danych. W tej ostatniej przechowywane są wzorce biometryczne, niezbędne do porównania z danymi pochodzącymi z czytnika.
— W czasie konwersji informacji pobranej w czytniku oprogramowanie identyfikuje określone punkty charakterystyczne — wyjaśnia Andrzej Wesołowski, współwłaściciel firmy zajmującej się zabezpieczeniami. — Przy użyciu wybranego algorytmu matematycznego są one następnie przetwarzane do postaci, która w skuteczny sposób może być porównana z wzorcem w bazie danych.
W zależności od rodzaju mierzonych cech możemy wyróżnić dwie podstawowe grupy technik biometrycznych. Pierwsza to techniki bazujące na pomiarach cech anatomicznych. Do drugiej zaliczamy te związane z zachowaniem (tzw. behawioralne).

Linie papilarne albo układ żył
Najbardziej znane techniki biometryczne wykorzystują niepowtarzalność linii papilarnych czy tęczówki albo siatkówki oka. Są też jednak systemy oparte na pomiarach np. geometrii dłoni, ucha, rysów czy temperatury twarzy. Techniki behawioralne rozpoznają charakterystykę głosu, ruchu ust czy gałki ocznej, pismo odręczne czy sposób pisania na klawiaturze.
Badania dowodzą, że układ linii papilarnych jest charakterystyczny dla każdej osoby, i — co najważniejsze — nie zmienia się przez całe jej życie. Nawet po uszkodzeniu przez niewielkie skaleczenia, wzór linii jest odtwarzany. Na każdym palcu można wyróżnić do ok. 40 charakterystycznych punktów, pozwalających na identyfikację osoby.
W przeciwieństwie do wzoru linii papilarnych lub np. tęczówki, niezwykle trudny do przechwycenia i podrobienia jest wzór układu naczyń krwionośnych. Układ taki, zarówno w palcu czy dłoni, jak i w całym ciele, jest dla każdego niepowtarzalny i nie zmienia się w ciągu życia (choć zmienia się jego rozmiar). Technologia pomiaru polega na prześwietlaniu palca, dłoni czy nadgarstka światłem bliskim podczerwieni, co umożliwia uzyskanie obrazu struktury znajdującej się pod zewnętrzną warstwą skóry.

Czytnik zbada, jak chodzisz
— Techniką wykorzystującą cechy behawioralne jest z kolei np. rozpoznawanie chodu — tłumaczy Andrzej Wesołowski. — Metoda ta oferuje możliwość identyfikacji na odległość, a więc jest bezinwazyjna i bezkontaktowa. Monitorowany nie musi wiedzieć o tym, że jest poddawany badaniu, a więc nie musi zachowywać się w sposób szczególny, jak to jest w przypadku innych technik biometrycznych. Nasz sposób poruszania się trudno jest zamaskować, a jeszcze trudniej naśladować.
Oprócz indywidualnej motoryki i budowy ciała, ruch zależy od osobistego „charakteru“ umysłu. Głównym problemem analizy chodu jest to, że trudności może jej nastręczać zmiana warunków pomiaru (np. ubrania danej osoby, sposobu jej oświetlenia, kąta widzenia kamery, kontrastu pomiędzy osobą a otoczeniem czy nawet szybkości ruchu).

Niepowtarzalny dźwięk podpisu
Andrzej Wesołowski, ekspert w dziedzinie zabezpieczeń
Jedna z bardziej oryginalnych technik biometrycznych to metoda wykorzystująca odgłos składania podpisu odręcznego. System SignHear opiera się na technologii rozpoznawanie dźwięku, wydawanego podczas składania takiego podpisu przez weryfikowaną osobę. Kombinacja ruchu po powierzchni urządzenia tworzy zestaw dźwięków unikatowych dla każdego człowieka. Skopiowanie tego zestawu jest prawie niemożliwe. Prawdą jest, że podpisy będą się różnić graficznie, nawet jeśli wykona je ta sama osoba. Jednak pewien wzorzec sposobu, w jaki sposób powstaje podpis, pozostaje ten sam.

Rafał Śliwiak