Dziś dzień tramwajarza. Czy lubimy olsztyńskie tramwaje?

2023-11-25 15:10:31(ost. akt: 2023-11-25 15:35:04)

Autor zdjęcia: Zbigniew Woźniak

25 listopada, zapisany w kalendarzu jako Dzień Tramwajarza, celebruje pracę tych pracowników, którzy sprawiają, że nasze codzienne podróże stają się łatwiejsze i szybsze. To święto, znane także jako "Katarzynki", przypada w dniu św. Katarzyny, patronki kolejarzy i przewoźników.
Święto to nie ogranicza się wyłącznie do motorniczych, obejmuje również całe zespoły pracowników, bez których tramwaje nie mogłyby sprawnie funkcjonować. Do nich należą torowcy, dbający o stan torowisk, sieciowcy, pilnujący, by tramwaje zawsze miały dostęp do prądu, oraz obsługa techniczna, troszcząca się o kondycję techniczną floty tramwajowej.

Dzień Tramwajarza to okazja do zastanowienia się nad znaczeniem tej formy transportu publicznego, która odgrywa kluczową rolę w ułatwianiu podróży mieszkańcom miasta. To właśnie dzięki tramwajarzom nie stoimy w korkach jadąc np. do szkoły, do pracy, na zakupy, z wizytą do cioci czy do kina.

Tramwaje w Olsztynie

Tramwaje w Olsztynie to obecnie dość głośny temat. Wszystko za sprawą dobiegającej końca budowy kolejnej linii tramwajowej.
Nowa linia tramwajowa, to 6 km torów i 13 nowych przystanków, z których będą mogli korzystać mieszkańcy. Trasa nowej linii rozpocznie się od istniejącej pętli autobusowej przy ul. Wilczyńskiego. Następnie tory poprowadzą ulicami Krasickiego przy osiedlu Nagórki oraz ul. Synów Pułku, Wyszyńskiego i al. Piłsudskiego, gdzie połączą się na skrzyżowaniu z Kościuszki z już istniejącym torowiskiem. Na placu przy Wysokiej Bramie zostanie także wybudowany docelowy węzeł przesiadkowy.

Warto jednak przypomnieć, że infrastruktura tramwajowa działa w Olsztynie już w latach 1907–1965. Ponownie wróciła do łask od 19 grudnia 2015. Jest to jak dotąd jedyny reaktywowany system komunikacji tramwajowej w Polsce, a także jedyny bez tradycyjnych pętli – posiadający jedynie tory odstawcze i stąd też obsługiwany taborem dwukierunkowym. Olsztyńska tramwajowa infrastruktura to także jedyne przystosowana do taboru o szerokości 2500 mm.

Trochę historii

W roku 1905 ponad 25-tysięczny Olsztyn stał się stolicą rejencji, co skłoniło władze miejskie do podjęcia decyzji o budowie linii tramwajowej. Pierwszy tramwaj elektryczny miał połączyć centrum miasta z Dworcem Olsztyn Główny, znajdującym się we wschodniej części Olsztyna.

15 grudnia 1907 roku uruchomiono linię nr 1 (Dworzec Główny – most Św. Jana na Łynie) o długości 2,3 km oraz linię nr 2 (1 Maja – Jakubowo) o długości 2,44 km. Następnie linia nr 1 została przedłużona do Placu Roosevelta, a w grudniu 1909 roku trasa linii nr 1 została rozszerzona od mostu Św. Jana do pętli naprzeciwko Dworca Zachodniego, osiągając długość 2,72 km. W 1910 roku wprowadzono bilety i konduktorów, a w 1930 roku przedłużono linię nr 1 do alei Przyjaciół, zlikwidowano odcinek linii biegnący przez ulicę Jagiełły do Dworca Zachodniego, zastępując go trasą wzdłuż ulicy Grunwaldzkiej, tunelu, i ulicy Bałtyckiej do alei Przyjaciół. W 1934 roku tramwaj linii nr 1 kursował co 7,5 minut, a linii nr 2 co 15 minut, osiągając średnią prędkość 11,5 km/h. 2 stycznia 1939 roku Miejskie Zakłady Komunikacyjne (MZK) wprowadziły próbne połączenia omnibusowe, z trasą zaczynającą się w centrum miasta i prowadzącą do Osiedla Mazurskiego.

W okresie od 1940 do 1965 roku, podczas II wojny światowej na trasę tramwaju nr 2 wprowadzono trolejbus kursujący do Osiedla Mazurskiego. Po wojnie, w 1946 roku, Rosjanie zajęli Olsztyn, a wojewódzki zarząd przemysłu terenowego podjął decyzję o odbudowie zaplecza technicznego i uruchomieniu komunikacji miejskiej. 30 kwietnia 1946 roku uruchomiono pierwszą linię tramwajową po wojnie, prowadzącą od Jeziora Długiego do Dworca Głównego. 1 maja 1946 roku powołano Miejskie Zakłady Komunikacyjne, a w 1947 roku Olsztyn posiadał 3 linie komunikacyjne, 6 pojazdów tramwajowych i 3 trolejbusy.

W 1959 roku długość tras komunikacyjnych wynosiła 43 km, w tym 6 km tras tramwajowych, a działało 8 linii, z czego 2 były tramwajowe. W ciągu sześciu lat, 20 listopada 1965 roku, zdecydowano o likwidacji komunikacji tramwajowej w Olsztynie.