Zaszczep dziecko przeciw HPV

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest powszechnym wirusem, który może wpływać na różne części ciała. Istnieje ponad 100 rodzajów HPV, w tym szczepy, które powodują brodawki m.in. na dłoniach, stopach, twarzy. Około 30 szczepów HPV może atakować narządy płciowe, nie wyrządzając żadnej szkody. Niektóre z nich uważa się jednak za wirusy „wysokiego ryzyka” — to one mogą doprowadzić do raka szyjki macicy.

Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV jest jedną z najczęstszych infekcji wirusowych, przenoszonych głównie — choć nie tylko — drogą płciową. Niemal każda seksualnie aktywna osoba zostanie zakażona wirusem w ciągu swojego życia. Szacuje się zatem, że liczba kobiet i mężczyzn, którzy są nosicielami HPV, na całym świecie wynosi 660 mln. HPV to także czynnik, który co roku powoduje około 595 tys. przypadków raka narządów płciowych.
Ogólnie rzecz biorąc, HPV stanowi największe zagrożenie dla kobiet, ponieważ — nieleczony — może przekształcić się w raka szyjki macicy. HPV u mężczyzn stwarza mniejsze zagrożenie, ale może prowadzić do raka prącia, odbytu, głowy i szyi.

Bez objawów

HPV atakujący narządy płciowe zwykle nie powoduje żadnych objawów. Najczęstszym widocznym objawem wirusa są brodawki w okolicy tych narządów: szorstkie, podobne do kalafiora grudki, które rosną na skórze. Sęk w tym, że mogą pojawić się tygodnie, miesiące, a nawet lata po zakażeniu HPV. Brodawki narządów płciowych są zaraźliwe.

Formy HPV wysokiego ryzyka często nie powodują objawów, dopóki nie przekształcą się w raka. Rak szyjki macicy jest najczęstszym rodzajem raka związanego z HPV. Inne rodzaje raka są bardzo rzadkie. Podobnie jak w przypadku raka szyjki macicy ważne jest, aby pamiętać, że posiadanie HPV — nawet szczepu wysokiego ryzyka — nie oznacza, że rozwinie się nowotwór.

Nie tylko przez kontakt seksualny

Chociaż do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi podczas stosunku seksualnego, to nie jedyna droga transmisji wirusa. HPV przenosi się także poprzez bezpośredni kontakt ze śliną lub krwią osoby zakażonej, ale także drogą wertykalną — choćby podczas porodu.

HPV jest wysoce zaraźliwy także dlatego, że jest przenoszony przez kontakt ze skórą. Dlatego należy pamiętać, że do zakażenia wirusem może dojść podczas wizyty u fryzjera, kosmetyczki, na basenie, w studiu tatuażu czy saunie.

A leku brak!

Niestety, nie wynaleziono dotychczas skutecznego leku na HPV. Leczenie polega na zwalczaniu jego następstw — brodawek płciowych, brodawczaków krtani czy nowotworów. Dlatego w przypadku HPV najważniejsza jest profilaktyka zakażeń: higieniczny styl życia, bezpieczne kontakty seksualne — stosowanie zabezpieczenia w postaci prezerwatywy, ograniczona liczba partnerów seksualnych. Pamiętajmy jednak, że prezerwatywy nie zakrywają całej skóry wokół genitaliów, więc nie można tu mówić o pełnej ochronie.

W przypadku kobiet niezwykle istotne jest badanie cytologiczne, które na wczesnym etapie pozwala wykryć ewentualne zmiany przednowotworowe w obrębie narządu rodnego i wdrożyć odpowiednią terapię. Istotnym elementem zapobiegania zakażeniu są również szczepienia przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego.

Szczepionka nie tylko dla kobiet

Szczepienia przeciwko HPV to jeden z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów zapobiegania nowotworom związanym z HPV. Szczepienie zapewnia długotrwałą ochronę przed zakażeniem HPV i chorobami wywołanymi wirusem brodawczaka ludzkiego. Szczepionki przeciw HPV są stosowane w 125 krajach jako jeden z podstawowych elementów profilaktyki raka szyjki macicy oraz innych nowotworów wywoływanych przez wirusy HPV. Dotychczas na świecie podano ponad 72 mln dawek szczepionki.

Pamiętajmy, że przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego powinni szczepić się także mężczyźni. Zakażenie wirusem HPV ich bowiem także dotyczy. Ponadto mężczyźni mogą być nosicielami wirusa, który może prowadzić do zachorowania na raka odbytu, prącia, głowy i szyi. Dlatego szczepienie powinno obejmować także chłopców i młodych mężczyzn. Szczepienie mężczyzn to także profilaktyka raka szyjki macicy u kobiet, ponieważ zaszczepiony partner zmniejsza ryzyko przeniesienia na partnerkę seksualną onkogennego wirusa. Szczepienie przeciwko zakażeniu HPV stymuluje produkcję przeciwciał, które są skierowane przeciwko białkom wirusa HPV — a to zapewnia ochronę przed zakażeniem.

Szczepienie zalecane jest nastoletnim dziewczętom i chłopcom przed inicjacją seksualną, a także osobom dorosłym, które jeszcze nie współżyły. Po 10 latach programów szczepień przeciw HPV kraje oceniające ich efektywność odnotowały 90 proc. redukcję infekcji wirusem HPV oraz 90 proc. zmniejszenie zachorowalności na brodawki narządów płciowych. Ponadto aż o 85 proc. zmniejszyła się liczba patologii wysokiego stopnia szyjki macicy.

W Polsce w powszechnym programie szczepień przeciw HPV bezpłatnie dostępne są 2 szczepionki: 2-walentana szczepionka Cervarix oraz 9-walentna szczepionka Gardasil 9.

Szczepienie to — jak zawsze — inwestycja w zdrowie: efekty widać po latach.

Bezobjawowe zakażenie HPV nie wyklucza zakażenia wirusem

Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego może przebiegać bezobjawowo, nie powodując widocznych zmian w postaci brodawek u jego nosiciela, tzw. kłykcin kończystych w okolicach miejsc intymnych. Nie oznacza to jednak, że osoba zakażona, która jest bezobjawowa, nie transmituje wirusa na innych. U większości osób organizm sam zwalczy wirusa, ale zanim to zrobi — przez ten czas nosiciel może nieświadomie zakażać swoich partnerów lub partnerki.

Kto jest uprawniony do bezpłatnych, powszechnych szczepień przeciw HPV?

Powszechny program bezpłatnych szczepień przeciw HPV jest skierowany do dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat. Szczepienie przeciw HPV jest wymieniane w Polskim Programie Szczepień Ochronnych jako szczepienie zalecane. Nie jest więc obowiązkowe. Szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat mają schemat 2-dawkowy. Odstęp pomiędzy dawkami szczepionki wynosi od 6 do 12 miesięcy.

Na dzień 13 czerwca w województwie warmińsko-mazurskim liczba osób uprawnionych do szczepienia to 30 684. Liczba osób zaszczepionych to 372