Co było pierwsze - jajko czy kura? A może... pszczoła?

2022-05-20 17:50:11(ost. akt: 2024-03-17 10:43:31)
Pszczoła

Pszczoła

Autor zdjęcia: Pixabay

20 maja to tradycyjnie niebywała okazja ku temu, aby przypomnieć jak ważna w naszym życiu jest niepozorna pszczoła. Wówczas obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pszczół, który ustanowiony został 2018 roku przez ONZ z inicjatywy Słowenii. Święto pokrywa się z dniem, w którym urodził się Anton Janšy - pionier nowoczesnego pszczelarstwa, pochodzący właśnie ze Słowenii. Celem Światowego Dnia Pszczół jest zwrócenie uwagi na znaczenie tych owadów dla pozyskiwania żywności oraz zagrożenia, jakie czyhają na te małe królowe życia.
Ze szkoły wiemy, że aby doszło do zapylenia, rośliny muszą wymienić się pyłkiem. Zdolność przemieszczania się roślin jest oczywiście ograniczona dlatego nauczyły się wykorzystywać m.in.: wiatr, wodę czy zwierzęta do przenoszenia ziaren pyłku między sobą. Aby to uczynić musiały stać się w jakiś sposób „atrakcyjne” by namówić owady do tak znaczącej pracy. Nektar - to odpowiedź na pytanie dlaczego ta współpraca układa się tak gładko. Pszczoły pożywiając się nektarem na kwiatach przenoszą między nimi pyłek, a tym samym umożliwiają zapylenie prowadzące finlanie do powstania owocu. Według Organizacji ds. Żywienia i Rolnictwa ONZ 100 gatunków roślin uprawnych zapewnia około 90% żywności na całym świecie. Dodać należy iż aż 75 z nich wymaga zapylania przez pszczoły.

Owadom tym zawdzięczamy aż 4 000 odmian warzyw, ponadto wielu z nas poranek rozpoczyna od pysznej i ożywczej kawy, a tę tak naprawdę również zawdzięczamy pszczołom - to dzięki ich pracy i zapylaniu, plantatorzy mogą cieszyć się wspaniałymi ziarnami kawy. Ponadto kiedy ubieramy się, również nie możemy o nich zapominać - plantacje bawełny, z której produkowane są nasze ubrania również zapylane są przez pszczoły. Czy pracę pszczół można przeliczyć na pieniądze? Ekonomistom udało się przeprowadzić badania na podstawie których wyliczyli, iż globalna wartość zapylania szacowana jest na od 235 mld dolarów do nawet pół tryliona dolarów.


Czy to już wszystko co mamy dzięki pszczołom? Ależ nie! Ponieważ pośrednio dzięki nim mamy również mięso, mleko i inne produkty odzwierzęce - zwierzęta również karmimy roślinami zapylanymi przez te wspaniałe owady, dlatego gdyby pszczoły nagle zniknęły musielibyśmy żywić się głównie zbożami i kukurydzą. Pszczoły są nieodłącznym elementem ekosystemu. Z ich pracy nie tylko korzystamy my, ale również i inne zwierzęta, chodzi tutaj o różne owoce np.: jarzębiny, głogu, jeżyn, malin oraz innych roślin, którymi żywią się dzikie ssaki i ptaki, a które powstają dzięki zapyleniu przez pszczoły. Szczególnie ważne jest to zimą, kiedy zwierzętom ciężko jest znaleźć inne pożywienie.

Na całym świecie do wielkiej grupy pszczół należy ponad 20 000 gatunków owadów. Pszczoły występują prawie na każdym z kontynentów. W Polsce zamieszkuje ok 470 gatunków pszczół, jednakże tylko jedna z nich tj: Pszczoła miodna (Apis mellifera).


Wśród pozostałych gatunków owadów tzw: pszczoły dziko żyjące, znajdziemy gatunki, które żyją samotnie i społecznie. Nie mają jednak i w zasadzie nie potrzebują aż tyle opieki ze strony człowieka, dlatego tak ważne jest, aby podejmować działania służące ich ochronie. Z ciekawostek można wspomnieć, że:

• Przeciętna pszczoła za życia wyprodukuje tylko 1/12 łyżeczki miodu.
• Pszczoła miodowa odwiedza od 50 do 100 kwiatów w czasie jednej wyprawy.
• Toksyna w jadu pszczół zwana melittyną może zapobiegać HIV.
• Miód jest jedynym środkiem spożywczym, który zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do podtrzymania życia.
• Pszczoły miodne nie rodzą się z wiedzą, jak produkować miód. Uczą ich tego w ulu starsze pszczoły.
• Miód się nie psuje. Odkrywca, który znalazł w egipskim grobowcu słoik z miodem sprzed 2000 lat, powiedział, że smakuje pysznie!
• Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych jest prawie 212 tysięcy pszczelarzy.
• Pszczoły miodowe nie śpią. Zamiast tego, spędzają noce nieruchomo, oszczędzając energię na następny dzień.
• Pszczoły widzą wszystkie kolory z wyjątkiem koloru czerwonego.
• Pszczoły miodne produkują miód od 150 milionów lat.
• Pojedynczy ul może wyprodukować od 30 do 60 kilogramów miodu rocznie.

To tylko kilka z niezliczonych zalet i ciekawostek jakich możemy dowiedzieć się o życiu pszczół. Warto wspomnieć jak my – ludzie- możemy pomóc pszczołom w zwykłym życiu i jak naturalnie możemy o nie zadbać. Pamiętajmy aby:

• Sadzić kwiaty przyjazne pszczołom, które kwitną od wczesnej wiosny do późnej jesieni. ( wybór jest naprawdę ogromny)
• W ogrodach starajmy się wybierać rodzime gatunki roślin, unikajmy gatunków inwazyjnych,
• Nie wypalajmy traw i łąk ani suchych części roślin. Płomienie niszczą gniazda i lęgi pszczół,
• Stosujmy naturalne nawozy i środki ochrony roślin, dbajmy o rośliny w sposób bezpieczny dla środowiska,
• Zapewnijmy pszczoło poidełko z wodą ( pomysłowość jest ogromna ),
• Zbudujmy schronienie dla pszczół ( samotnice korzystają z różnych konstrukcji)
• Zachęć rodzinę, przyjaciół i sąsiadów do posadzenia roślin przyjaznych pszczołom.

Pamiętajmy również, że każdy ma swojego lekarza, każdy też powinien mieć swojego pszczelarza :-) nabywajmy produkty pszczele u lokalnych pszczelarzy, którzy opiekują się pszczołami a my w ten sposób możemy wesprzeć ich pracę. Możemy też sami zainteresować się pszczelarstwem i zostać PSZCZELARZEM!

autor tekstu: Piotr Szyszko; opr. mac.

* Piotr Szyszko to policjant z Ełku, który po służbie zamienia mundur na pszczelarski kombinezon i poświęca się swojej pasji – pszczołom. Oprócz tego, że zajmuje się pasiekami, to jeszcze przy każdej możliwej okazji propaguje idee proekologiczne.