Przymiarka do likwidacji internatu ZST w Olecku. Nauczyciele protestują

— W poprzednich latach mieliśmy co najmniej trzy przymiarki dotyczące łączenia naszych internatów, ale one spaliły na panewce po protestach nauczycieli. To nie jest tak, że chcemy coś zlikwidować, a tym bardziej zwalniać ludzi. Chodzi o optymalizację wykorzystania infrastruktury placówek oświatowych, którą ma utrzymać powiat. Jednak decyzja nie należy wyłącznie do mnie, bo jestem tylko przewodniczącą zarządu powiatu, a głos decydujący mają radni i cały zarząd — podkreśla starosta Pojawa-Grajewska.

Składamy stanowczy protest przeciwko takiemu postępowaniu i używaniu argumentów mijających się z prawdą, aby tylko mieć pretekst do likwidacji tej jednostki. Dziwi nas wniosek o kontrolę straży pożarnej i sanepidu tylko internatu przy naszej szkole z powodu rzekomych złych warunków. Wnioskodawca nie był tak zatroskany losem wychowanków, kiedy nasi uczniowie - uczestnicy kursów, którym zabrakło miejsc w naszym internacie, byli zmuszeni zamieszkać w placówce przy ulicy Gołdapskiej i tam przez cały miesiąc myli się w zimnej wodzie, bo ciepłej nie było. Podobnie nie zainteresował go fakt, że młodzież jest niezadowolona z powodu zlikwidowania stołówki szkolnej i wprowadzenia cateringu, który spowodował nie tylko pogorszenie jakości posiłków ale i znaczny wzrost kosztów wyżywienia. Nasi uczniowie skarżą się, że nie tylko posiłki przyjeżdżają zimne, ale również są gorszej jakości niż w stołówce na ulicy Gołdapskiej (o czym świadczą zamieszczane przez nich zdjęcia na Facebooku).

Urabianie opinii publicznej

Kolejną manipulacją jest wykazywanie dużej liczby niewykorzystywanych miejsc. Organ prowadzący twierdzi, że możemy zmieścić 80 wychowanków, a wykorzystujemy tylko około 50 miejsc ( nie dopowiedziano, że 80 miejsc jest wyłącznie na obozy sportowe z których dochód zasila budżet powiatu), a w czasie kontroli zarzucano, że pokoje są zbyt małe. Te argumenty nawzajem się wykluczają i należy uznać to za celowe urabianie opinii publicznej przeciwko naszej szkole. Realnie w naszym internacie można zakwaterować pięćdziesiąt parę osób i taką liczbę staramy się utrzymać. Warunki pobytu wówczas są bardzo dobre, gdyż w pokojach mieszka po 1 albo 2 uczniów.
Widzimy, że w pełni wykorzystywany jest nasz internat, a nawet są okresy, w których liczba miejsc jest niewystarczająca i dlatego uczniowie Szkół Branżowych, którzy przyjeżdżają na kursy dokształcające do ZST muszą mieszkać przy ulicy Gołdapskiej (prawie każdego miesiąca 30 -40 kursantów).

Powiat narzeka na brak pieniędzy

Kolejnym argumentem padającym podczas wizyty komisji były kwestie finansowe. Zwracamy uwagę, że w latach 2010-2017 organ prowadzący każdego roku zyskiwał na internacie od kilkunastu do stu kilkudziesięciu tysięcy złotych, w znacznej części dzięki wynajmowaniu pomieszczeń na obozy sportowe w czasie ferii i wakacji. Nie musiał dokładać ani złotówki z innych źródeł oprócz subwencji oświatowej i wyżej wspomnianych dochodów. Od kilku lat subwencja oświatowa nie pokrywa w 100 % wydatków na oświatę, a władze państwowe wyraźnie wskazują, że szkoły są także szkołami powiatów, które powinny przekazywać dodatkowe środki finansowe z pozostałych źródeł, a nie tylko żądać wyższej subwencji oświatowej. Widocznie organ prowadzący tego nie zauważył i ma pretensje, że musi „dokładać do szkół”. Troska o finanse nakazuje nam zastanowić się nad planami przeniesienia Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, która mieści się w budynku naszej szkoły i notabene koszty, m.in. ogrzewania obciążają nasz internat. Gdyby nie te obciążenia to wynik finansowy internatu byłby jeszcze lepszy. Powiat narzeka na brak pieniędzy, a chce wydać około 1 mln zł na przygotowanie pomieszczeń poradni w nowej lokalizacji ( Liceum Ogólnokształcące w Olecku). Przypominamy, że kilkanaście lat temu wydano około pół miliona zł na dostosowanie pomieszczeń naszego internatu do potrzeb poradni. Skoro powiat stać na tak częste przenosiny jednostek to znaczy, że dysponuje środkami finansowymi.

Zawyżona liczba miejsc

Przeniesienie naszych wychowanków na ul. Gołdapską spowoduje, że młodzież będzie musiała mieszkać w zatłoczonych salach, co w obecnej sytuacji pandemicznej nie sprzyja bezpiecznym i higienicznym warunkom zakwaterowania. Należy pamiętać o tym, że w zaleceniach MEN i GIS dla dyrektorów, dotyczących przyjmowania wychowanków do internatu oraz bezpiecznego sposobu ich zakwaterowania, jest wyraźnie zapisane, że jeżeli jest to możliwe, wychowankowie powinni być zakwaterowani pojedynczo w pokojach Obawiamy się, że nie wszystkim zapewnione będzie miejsce w internacie, szczególnie że mamy uzasadnione podejrzenia, że podawana liczba miejsc w pozostałych internatach, tak jak u nas, jest zawyżona. Uderzy to przede wszystkim w uczniów mieszkających poza Oleckiem, mających problemy z dojazdem transportem publicznym i takich,  którzy z różnych przyczyn nie mogą dojeżdżać samochodem. Tu możemy także wskazać kolejny problem. Powiat posługuje się argumentem, że w roku szkolnym 2024/2025 drastycznie spadnie liczba uczniów. Przypominamy, że liczebność tego rocznika jest mała, gdyż część uczniów poszła o rok wcześniej do szkoły. Twierdzenia, że będzie bardzo mało uczniów nie ma więc żadnego racjonalnego uzasadnienia, chyba że polityka organu prowadzącego zmierza do wypchnięcia jak największej liczby naszych mieszkańców do szkół na terenie innych powiatów.

Będą bronić internatu

Stłoczenie młodzieży w jednym internacie zdezorganizuje pracę szkoły, gdyż uczniowie będą musieli każdego dnia pokonywać znaczną odległość i raczej nie będą w stanie uczestniczyć w zajęciach dodatkowych. Jest dla nas niezrozumiałe i bardzo bolesne to, że w planowaniu miejsc zamieszkania w internatach używa się wyłącznie argumentów ekonomicznych, a wychowanków traktuje się jak przedmioty, które można dowolnie przemieszczać, podczas gdy we współczesnej edukacji nadrzędną rolę odgrywa podmiotowość ucznia, która jest drogą prowadzącą do celu wychowawczego.
Obawiamy się, że likwidacja jednego z internatów może spowodować, że wielu wychowanków zrezygnuje z nauki nie tylko w naszej szkole, ale w ogóle w naszym mieście (wielu uczniów dojeżdżających wybierze szkoły w powiatach ościennych, w których będą mieli internat w bardzo bliskiej odległości od szkolnych budynków).
Widzimy, że naszym kosztem chce się zażegnać problemy trapiące inne jednostki. To nie pierwsze działanie skierowane przeciwko naszej szkole. Przykładem może być zakaz rekrutacji do niektórych typów szkół, a następnie używanie argumentu, że do nich nie było kandydatów i dlatego należy ten kierunek zlikwidować. Jesteśmy zbulwersowani działaniami władz powiatowych i nie zamierzamy w tej sytuacji stać bezczynnie. Nie zawahamy się podjąć odpowiednich działań w obronie internatu naszej szkoły.
Rada Pedagogiczna ZST w Olecku

— W każdym budżecie samorządowym, czy domowym niezbędna jest racjonalizacja wydatków. Zawsze trzeba racjonalnie gospodarować funduszami i rozsądnie planować budżet. Niestety trendy demograficzne są niekorzystne i z każdym rokiem ubywa nam uczniów. Natomiast nałożonych zadań na szkoły jest tak dużo, że zatrudnienie nauczycieli utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Obecnie sytuacja wygląda tak, że do samej oświaty Powiat Olecki w 2021 r. „dołożył” prawie 2,38 mln zł, a w tym roku wstępnie będzie to kwota 3,08 mln. zł. Do tego dochodzą inne zadania, m.in. niedofinansowana służba zdrowia, utrzymanie i remonty dróg, pomoc społeczna. W ostatnim czasie nastąpił drastyczny wzrost ceny gazu, energii elektrycznej, zakupu materiałów i usług, w szczególności obsługi zadłużenia powiatu.

Wracając jednak do protestu Rady Pedagogicznej ZST, to oficjalnie ten dokument trafił do nas dopiero 8.02.2022 r. Zamiast rozmowy nauczyciele wybrali nagłośnienie tego tematu na forum publicznym.
Przypominam, że czasowe zakwaterowanie kursantów z innych powiatów przyjeżdżających w czasie pandemii koronawirusa na dokształcanie w Centrum Kształcenia Zawodowego przy ZST zostało zorganizowane w internacie Zespole Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku na wniosek Dyrektora ZST w Olecku, który obawiał się o bezpieczeństwo swoich uczniów (str. 21 protokołu Zarządu Powiatu nr 50/2020). Obiekty szkolne i internat ZSLiZ w latach 2020-2023 przechodzi głęboką termomodernizację o wartości 5,442 mln zł. W związku ze zmianą sytemu centralnego ogrzewania w okresie braku ciepłej wody i problemów z ogrzewaniem internatu uczestnicy turnusów dokształcających zostali rozkwaterowani do dwóch internatów: Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Głuchych im. Filipa Smaldone w Olecku oraz Internatu ZST.

Zarzuty są nieprawdziwe

Nie otrzymaliśmy dotąd żadnej informacji, że młodzież jest niezadowolona z powodu jakości dostarczanych posiłków. Pełniąc funkcję dyrektora ZSLiZ otrzymałam zapewnienie od Dyrektora ZST, iż żywienie jakie jest dostarczane do stołówki w ZST jest gorące, smaczne oraz w ilości w pełni zaspakajające potrzeby żywieniowe uczniów. Informację tę otrzymał Dyrektor ZST od rodziców uczniów ZST. Ponadto ukończyłam studia wyższe magisterskie na kierunku technologia żywności i żywienie człowieka, a temat żywienia jest mi bardzo bliski. W planowaniu jadłospisów dla mieszkańców internatów, objętych żywieniem przez stołówkę szkolną uwzględniane są rekomendacje z zakresu prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży a także rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 roku w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1154). Zgodnie z zapisami zawartymi w paragrafie 2 rozporządzenia MZ środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty muszą spełniać odpowiednie wymagania dla danej grupy wiekowej, wynikające z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej (Instytutu Żywności i Żywienia). Ponadto zgodnie z rozporządzeniem uwzględniane są wytyczne co do odpowiedniego doboru i częstotliwości podaży poszczególnych grup produktów w posiłkach żywienia zbiorowego młodzieży. Jadłospis dla wszystkich uczniów jest ustalany w układzie tygodniowym, a posiłki są przygotowywane na bieżąco. Dostawa surowców jest ustalona w zakontraktowanych umowach. W związku z powyższym zarzuty Rady Pedagogicznej dotyczące złej jakości posiłków dostarczanych do internatu ZST są nieprawdziwe.
Pomimo zaprzestania bieżącego przygotowywania posiłków w ZST obyło się bez zwolnień pracowników (str. 19 protokołu Zarządu Powiatu nr 50/2020). W kuchni pozostało całe wyposażenie, które umożliwia utrzymanie temperatury wydawanych potraw. Godziny dowozu wyżywienia do internatu ZST zostały ustalone z Dyrektorem szkoły. Do temperatury podawanych posiłków nie odniosę się, gdyż jestem pewna, iż posiłki dostarczane są gorące, a temperatura wydania/podania posiłku zależy od osób, które zajmują się ekspedycją potraw.

Znacząco rosną koszty

Odnosząc się do wykazywania dużej liczby niewykorzystywanych miejsc w Internacie ZST informuję, że dane te zostały pozyskane z Systemu Informacji Oświatowej (tzw. SIO). Jest to elektroniczna baza danych służąca do gromadzenia m.in. informacji o szkołach, placówkach oświatowych, nauczycielach i uczniach. Zgodnie z art. 49 Ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 584) przekazanie danych do bazy danych SIO jest równoznaczne z potwierdzeniem przez kierownika podmiotu zgodności przekazanych danych ze stanem faktycznym i dokumentacją szkoły. W tzw. „starym SIO” szkoła wykazywała w 2015 r. 77 miejsc, w 2016 i 2017 r. po 80 miejsc. W „nowym SIO” od 2018 r. nie jest wykazywana ilość dostępnych miejsc tylko rzeczywista ilość uczniów zakwaterowanych w internacie wg stanu na 30 września danego roku oraz średnioroczna liczba korzystających z internatów w poprzednim roku szkolnym nie będących uczniami np. kursantów.
Argument wskazujący, że młodzież z ZST będzie musiała mieszkać w zatłoczonych salach też nie jest prawdziwy. Dwuosobowe lub trzyosobowe pokoje w Internacie szkolnym ZST mają po około 7 m2, natomiast w internacie ZSLIZ pokoje dwuosobowe mają około 15 m2. Nie ma tam pokoi trzyosobowych.
Internat w ZSLiZ dysponuje 110 miejscami, natomiast w roku szkolnym 2021/2022 w obu internatach wg stanu na 30.09.2021 r. zostało zakwaterowanych 80 osób i wykazano dodatkowo 8,7 uczniów, którzy nie byli uczniami danej szkoły, ale mieszkali w internacie w poprzednim roku szkolnym. Tylko na tę liczbę zostanie naliczona subwencja oświatowa. Szacujemy, że w 2022 r. będzie to kwota ok. 815.514 zł. Natomiast wydatki szkoły zaplanowały na poziomie 1.165.669 zł, co przy założeniu, że uczniowie mieszkać będą przez 10 miesięcy (od września do czerwca) to generuje nam miesięczny koszt aż 1.457 zł na ucznia. W tej cenie rodziny wynajmują całe mieszkania, a u nas uczeń płaci tylko wsad do kotła wydawanych posiłków. Szkoła i Powiat ponosi za to koszty utrzymania budynków, mediów, wyposażenia, remontów i opieki. Wypłaca wynagrodzenie nauczycielom przez cały rok, bez względu na to czy, są uczniowie w internacie, czy też nie (np. w okresie wakacji lub nauki zdalnej). Wartość wypracowywanych przez szkoły dochodów z tytułu wynajmowania pomieszczeń na obozy sportowe w czasie ferii i wakacji również spada z powodu pandemii. Znacząco rosną jednak koszty ogrzewania, prądu, zużytej wody, prania pościeli i zużycia wyposażenia.

Najpierw potrzebna dotacja

Odnosząc się do przeniesienia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej (dalej PPP) z obiektów ZST do I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Olecku (ILO) informuję, że są to wstępne plany uwarunkowane od pozyskania na ten cel dotacji z Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład. Obecnie PPP mieści się w 2 budynkach będących w trwałym zarządzie dyrektora ZST – część pomieszczeń jest na parterze budynku internatu ZST i na I piętrze nad stołówką szkolną. W budynku stołówki ze względu na schody występują bariery architektoniczne dla dzieci niepełnosprawnych ruchowo. Natomiast placówka zajmująca się diagnozowaniem i terapią dzieci z niepełnosprawnościami powinna być w pełni dostosowana. W związku ze zmniejszającą się ilością uczniów w ILO w przypadku pozyskania dotacji planowane jest wykorzystanie części pomieszczeń na parterze budynku do potrzeb PPP z wydzieleniem niezbędnych pomieszczeń, sanitariatów, odrębnym wejściem i parkingiem od strony ul. Zana.

Drastyczny spadek ilości uczniów

Drastyczny spadek ilości uczniów w szkołach dziennych dla młodzieży nie jest widoczny tylko w roku szkolnym 2024/2025. Od wielu lat odnotowujemy spadek ilości uczniów, nie tylko w ZST, ale we wszystkich szkołach publicznych. Dla porównania 10 lat temu w roku szkolnym 2012/2013 w szkołach prowadzonych przez Powiat Olecki uczyło się 1.789 osób, a w tym roku szkolnym 1490 osób, czyli o 299 osób mniej (w/w liczba nie uwzględnia kursantów z Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych). Natomiast ilość etatów w tamtym okresie wynosiła 176,31 (w tym 85,50 etatów nauczycieli dyplomowanych). Obecnie zatrudnienie w SIO wynosi 174,04 etaty (w tej liczbie MEN nie ujmuje 5 nauczycieli przebywających na urlopach dla poratowania zdrowia i godzin ponadwymiarowych). W tym roku ilość nauczycieli dyplomowanych z najwyższym poziomem wynagrodzenia wynosi 105,64 etatów (o 20,14 więcej niż w porównywanym okresie).Tak więc, pomimo takiego spadku ilości uczniów, nadal utrzymuje się wysoki poziom zatrudnienia nauczycieli.

Prognozy są jeszcze mniej optymistyczne…

Argument dotyczący pokonywania znacznej odległości przez uczniów ZST w przypadku zakwaterowania w internacie na ul. Gołdapskiej 27 też nie jest uzasadniony, ponieważ odległość pomiędzy w/w internatami wynosi ok. 1,3 km i przejście tego odcinka powinno zająć około 15 minut (analiza https://mapa.targeo.pl). Dzieci w szkołach podstawowych niejednokrotnie pokonują dłuższe odległości, a gminy mają obowiązek zapewnienia dowozu w przypadku uczniów klas V–VIII szkół z odległości powyżej 4km.
Odnotowuje się tendencję spadkową dotyczącą ilości uczniów mieszkających w przyszkolnych internatach. Wynika to m.in. ze zwiększenia ilości połączeń autobusowych na terenie powiatu, niskiej ceny samochodów używanych dzięki czemu młodzież po uzyskaniu prawa jazdy często wybiera tę formę dojazdu do szkoły.

Powiaty ościenne jak, Gołdapski, Ełcki i miasto Suwałki już wiele lat temu zlikwidowały większość przyszkolnych internatów tworząc bursy szkolne. W Gołdapi funkcjonuje 1 bursa na 20 miejsc, w Ełku bursa i internat przy Zespole Szkół nr 6. Suwałki są ponad 4-krotnie większe niż Olecko, a funkcjonuje tam tylko bursa szkolna, w której są 102 miejsca dla uczniów szkół średnich, internat na ul. Ogrodowej i mały internat dla podopiecznych Sióstr Salezjanek. Dodatkowo działają internaty w specjalnych środkach szkolno-wychowawczych.

Przy niewielkich dochodach własnych i wysokim zadłużeniu Powiatu Oleckiego po prostu nie stać na utrzymanie 2 internatów na 180 osób, przy wykorzystaniu około 44% miejsc. Natomiast wraz z rozwojem transportu publicznego (do którego będziemy dopłacać od 2022 r. około 200 tys. zł.) prognozy są jeszcze mniej optymistyczne…

Śródtytuły pochodzą od redakcji.