Prof. Chrościńska-Krawczyk: rozpoczynamy leczenie krwią pępowinową w mózgowym porażeniu dziecięcym

Specjalistka mówiła o tym podczas XXII Ogólnopolskiej Konferencji „Polka w Europie”, która w piątek rozpoczęła się w Warszawie. Głównym hasłem spotkania jest „Profilaktyka, diagnostyka i leczenie. Wzywania dla polskiej ochrony zdrowia”.

Prof. Magdalena Chrościńska-Krawczyk z Kliniki Neurologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie powiedziała, że program rozszerzonego doste?pu do leczenia własna? krwia? pe?powinowa? w mózgowym poraz˙eniu dziecie?cym będzie realizowany w dwóch os´rodkach: w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecie?cym w Lublinie oraz Mazowieckim Centrum Neuropsychiatrii w Zagórzu.

„Program realizowany jest w ramach procedury medycznego eksperymentu leczniczego i posiadana zgodę komisji bioetycznej” - zaznaczyła. Przeznaczony jest dla dzieci posiadaja?cych własna? krew pe?powinowa? i zakwalifikowanych do terapii przez neurologa dziecie?cego. Dodała, że udział w nim jest bezpłatny, a jego oficjalny start zaplanowano na 6 października - w S´wiatowy Dzien´ Mózgowego Poraz˙enia Dziecie?cego.

Jak wyjaśniła, mózgowe poraz˙enie dziecie?ce (MPD) nie jest chorobą. „To zespół wielu zaburzen´ powstaja?cych w wyniku uszkodzenia mózgu, najcze?s´ciej jeszcze w z˙yciu płodowym lub w okresie okołoporodowym. Podstawowe przyczyny MPD to niedokrwienie, niedotlenienie, infekcje oraz urazy s´ródczaszkowe” - tłumaczyła. Nie ma jednak badania prenatalnego umożliwiającego diagnozowane tego zaburzenia.

Mózgowe poraz˙enie dziecie?ce jest najcze?stszą przyczyną niepełnosprawnos´ci u dzieci i młodziez˙y. Wyste?puje u 2 na 1000 urodzonych dzieci; nieco częściej zdarza się zespół Downa - u 3 na 1000 urodzonych dzieci.

MPD powoduje liczne zaburzenia i ograniczenia ruchu kończyn. Trzy czwarte chorych dzieci ma problem przynajmniej z jedną kończyna oraz silne bóle uniemożliwiające funkcjonowanie. Co drugie jest upośledzone intelektualne, wiele z nich cierpi z powodu zaburzenia wzroku.

„Wszystkie dostępne metody leczenia skupiają się przede wszystkim na łagodzeniu bólu” - zaznacza prof. Magdalena Chrościńska-Krawczyk.

Jedną z nowych, wciąż eksperymentalnych metod terapii jest użycie krwi pępowinowej i zawartych w niej komórek macierzystych. Od drugiej połowy lat 80. XX w. są one wykorzystywane w leczeniu chorób hematologicznych.

Jak tłumaczy lubelska neurolog, komórki macierzyste krwi pe?powinowej maja? trzy główne mechanizmy działania: przeciwzapalny, immunomoduluja?cy i parakrynny (gdy uwalniane z komórek cząsteczki sygnałowe wpływają na sąsiednie komórki bez udziału krwiobiegu). Wszystkie z nich moga? byc´ przydatne w terapii dzieci z mózgowym poraz˙eniem dziecie?cym.

„Obecne dane literaturowe potwierdzaja?, z˙e u pacjentów z MPD mamy do czynienia z przewlekłymi procesami zapalnymi os´rodkowego układu nerwowego” - zaznacza.

Specjalistka powołuje się na badania kliniczne nad zastosowaniem komórek macierzystych zarówno krwi pe?powinowej, jak i sznura pe?powinowego w terapii mózgowego poraz˙enia dziecie?cego i spektrum autyzmu. „Os´rodkiem pionierskim w zakresie badan´ klinicznych z wykorzystaniem krwi pe?powinowej jest Duke Center for Autism and Brain Development Duke University” - dodaje. Badania te prowadziła dr Joanne Kurtzberg.

Na całym świecie przeprowadzono dotąd 22 badania kliniczne, w których wzięło udział ponad 700 dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. W lipcu 2023 r. opublikowano wyniki metaanalizy tych badań (doi.org/10.1080/14737175.2023.2234642).

Zdaniem prof. Chrościńskiej-Krawczyk metaanaliza wykazała bezpieczeństwo stosowania własnej krwi pępowinowej. Stwierdzono też, że terapia komórkowa w połączeniu z rehabilitacją zapewnia większy postęp w zakresie motoryki dużej niż sama rehabilitacja (według tzw. złotego standardu pomiaru funkcji motoryki dużej MPD).

Specjalistka zapewnia, że uczestnicy polskiego programu leczenia mózgowego porażenia dziecięcego przy użyciu własnej krwi pępowinowej i zawartych w niej komórek macierzystych be?da? badani pod ka?tem poste?pów zarówno przed podaniem, w trakcie trwania programu i po jego zakon´czeniu. „Pozwoli to na kompleksowa? ocene? efektów” - zapewnia. (PAP)