Naukowiec z UWM bada, jak przestępcy próbują uniknąć odpowiedzialności

Pierwsze spotkanie prof. Piotra Chlebowicza z kryminologią miało miejsce, gdy był jeszcze studentem drugiego roku studiów prawniczych. Pomimo tego, że była to wówczas niszowa dziedzina nauki, to mocno go zainteresowała i w rezultacie poświęcił jej już prawie dwadzieścia lat pracy naukowej. Zajmował się m.in.: chuligaństwem stadionowym, analizą kryminalną, nielegalnym handlem bronią, samosądami, a teraz działaniami kontrwykrywczymi.

— Działania kontrwykrywcze są przedmiotem projektu, w który byłem zaangażowany przez kilka ostatnich lat, a jego pokłosiem są dwie książki, których jestem współredaktorem: Antykryminalistyka. Taktyka i technika działań kontrwykrywczych (wydawnictwo Difin) oraz Działania kontrwykrywcze zorganizowanych grup przestępczych i organizacji terrorystycznych (wydawnictwo C.H. Beck). Działania kontrwykrywcze są powiązane z problemem przestępczości zorganizowanej. Jednym z wymiarów działalności grup przestępczych czy organizacji terrorystycznych jest to, że oprócz popełniania przestępstw inwestują dużo energii, a nierzadko także pieniędzy, żeby uniknąć wykrycia — mówi prof. Piotr Chlebowicz.

Celem naukowca z UWM była próba opisania działań kontrwykrywczych i nadania temu problemowi wymiaru uniwersyteckiego.

— W tradycyjnej kryminalistyce dostrzega się to, że sprawca dąży do zacierania śladów przestępstwa, natomiast w przypadku zaawansowanych grup przestępczych można mówić o całym systemie działań, które nie zawsze kwalifikują się, aby wszcząć wobec nich postępowanie karne. To chociażby przypadki, w których doświadczony sprawca, recydywista stosuje samokontrolę, tj. unika afiszowania się majątkiem czy korzysta z urządzeń wychwytujących stosowanie wobec niego środków kontroli operacyjnej — wyjaśnia.

Wyniki swoich badań naukowiec z Katedry Kryminologii i Kryminalistyki miał okazję już dwukrotnie przedstawić na Kryminologicznym Seminarium Państw Bałtyckich - w ubiegłym roku w Wilnie, a w tym roku w Tallinie. To jedno z najważniejszych wydarzeń z zakresu kryminologii i polityki kryminalnej w tym regionie Europy. Jego celem jest wymiana doświadczeń pomiędzy kryminologami z krajów położonych nad Morzem Bałtyckim, głównie Litwy, Łotwy, Estonii i Polski, a także Niemiec.

— Tegoroczna konferencja była wyjątkowa, ponieważ organizatorzy zapewnili nam dodatkowe atrakcje. Pierwszego dnia zostaliśmy zabrani do estońskiej akademii policyjnej, gdzie mogliśmy przyjrzeć się temu, jak wygląda proces szkolenia estońskich służb, a kolejnego dnia pokazano nam wybudowane kilka lat temu więzienie w Tallinie. Zarówno na mnie, jak i na innych uczestnikach seminarium, to miejsce wywarło ogromne wrażenie. Okazało się więc, że była to także wizyta studyjna, a więc bardzo ciekawe doświadczenie — mówi prof. Piotr Chlebowicz.

Inicjatywa zorganizowania Kryminologicznego Seminarium Państw Bałtyckich powstała w 1988 roku. Jest to wydarzenie interdyscyplinarne skupiające prawników, socjologów, antropologów społecznych, ekonomistów oraz ekspertów ds. bezpieczeństwa i polityki społecznej.