Z emerytury w depresję? Nie!

2023-08-22 12:00:00(ost. akt: 2023-08-11 08:58:22)

Autor zdjęcia: Freepik

Dla wielu osób przejście na emeryturę jest obosiecznym mieczem. Z jednaj strony — w końcu mam na wszystko czas! Z drugiej… Świeżo upieczonych emerytów coraz częściej, natychmiast po zyskaniu tej wolności dopada depresja. A przecież są sposoby, by wprowadzić w swoje życie nowe cele i załagodzić te objawy.
Nie każdy ma tyle szczęścia, by w pełni przejść na emeryturę po dziesięcioleciach kariery, zyskując wysokie dochody z ubezpieczenia społecznego, które całkowicie pokryją dotychczasowe wydatki. Niektórzy emeryci mieli szczęście i odpowiednio wcześniej zainwestowali w fundusz emerytalny. Jednak cała rzesza albo wraca na rynek pracy, nawet jeśli ich zdolności są ograniczone, by jakoś związać koniec z końcem. A inni decydują się na dolę emeryta i… zamykają w swoich czterech ścianach.

Czternastki dla seniorów będą już na stałe
Fot. pixabay.com
Czternastki dla seniorów będą już na stałe

Bo dla tych, którzy na emeryturę przechodzą w pełni, przejście do nowego etapu życia może być trudne. Tak jak rodzice wkraczający w fazę „pustego gniazda” mogą doświadczać depresji, nierzadko zdarza się, że osoby, które niedawno przeszły na emeryturę, również mierzą się z tą rzeczywistością.
Tymczasem przejście na emeryturę to kamień milowy i każdy emeryt musi jeszcze przed przejściem w stan spoczynku zdać sobie sprawę z faktu, że przystosowanie się do niego może zająć trochę czasu. Nauczenie się, jak radzić sobie z nową normalnością i wiedza, co zrobić, jeśli utkniemy, może pomóc w pełni wykorzystać ten nowy etap w życiu.

Przygnębienie — czy to normalne?

Jeśli emeryt szybko uświadomi sam sobie, że na emeryturze ma prawo czuć się trochę przygnębiony i że jest to całkowicie normalne — tym lepiej dla niego. Przejście od dnia zorganizowanego wokół przewidywalnej rutyny do takiego, w którym można robić, co dusza zapragnie, bez żelaznego harmonogramu — może być zmianą szokującą. Według raportu z 2020 r. mniej więcej jedna trzecia emerytów doświadcza jakiejś formy depresji.

Jak długo trwa depresja emerytalna?

Może ją wywołać określone wydarzenie życiowe, ale sposób manifestowania się depresji emerytalnej i czas jej trwania są różne. Niektórzy ludzie mogą doświadczać depresji tylko przez kilka tygodni. Inni mogą z tym żyć latami. Nauczenie się, jak radzić sobie z depresją i kiedy szukać profesjonalnej pomocy, może pomóc skrócić ten czas.

Przyczyny

Depresja może stać się wyraźniejsza u osób z małą liczbą znajomych. Niektórzy emeryci mogą spędzać dużo czasu samotnie, czy to dlatego, że są rozwiedzeni, owdowiali, czy też dlatego, że ich bliscy nie mieszkają w pobliżu. Podobnie osoba zmuszona do opuszczenia rynku pracy zamiast dobrowolnego przejścia na emeryturę może mieć trudności z przystosowaniem się do tego etapu życia. Przymusowa emerytura może wywoływać niepokój oraz uczucie urazy i złości na siebie, byłych pracodawców, a nawet bliskich. Inną przyczyną depresji emerytalnej mogą być problemy małżeńskie. Na przykład brak komunikacji i ustalanie oczekiwań dotyczących tej zmiany ze współmałżonkiem może nadwyrężyć związek. Według raportu amerykańskiego US Census Bureau z 2016 r., wśród emerytów lub osób starszych odsetek rozwodów wynosi 43 proc. w wieku 55-64 lata i 39 proc. w wieku 65-74 lat. W raporcie zauważono, że krajowa średnia rozwodów wynosi 34 proc.

Fot. Freepik

Wspomniany raport wykazał również, że pogarszający się stan zdrowia i niepewność finansowa — to kolejne przyczyny depresji. Chociaż odbudowa sieci znajomych i tworzenie silniejszych więzi w małżeństwie i społeczności może pomóc w ograniczeniu depresji, należy również zająć się podstawowymi problemami zdrowotnymi i bezpieczeństwem finansowym.

Jak zachować sprawność umysłową?

Bystrość umysłu można na emeryturze zachować, realizując pasję, na którą dotychczas wciąż brakowało czasu, lub zdobywając nowe hobby. Niezależnie od tego, czy emeryt chce nauczyć się nowego języka, poćwiczyć grę na nowym instrumencie muzycznym, czy zapisać się na lekcję tańca — wykonywanie nowych czynności pomaga zachować ostrość mózgu i zmniejsza ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych.

Jak pokonać smutek?

Dla większości ludzi główną przyczyną depresji emerytalnej jest poczucie braku celu. Mogą czuć, że nie mają wystarczająco dużo do zrobienia. Być może ich tożsamość była związana z życiem zawodowym lub czują się zagubieni w swoich pozostałych związkach osobistych. Ponadto lęki związane z zapewnieniem sobie reszty lat lub zmianą relacji społecznych mogą pogorszyć depresję. Jednym z najlepszych sposobów radzenia sobie z depresją emerytalną jest poszukiwanie możliwości przywrócenia celu w swoim życiu. Jak to zrobić?

Trzymaj się harmonogramu

Aby zachować poczucie celu i porządku, spróbuj stworzyć harmonogram, którego będziesz się trzymać. Staraj się wstawać codziennie mniej więcej o tej samej porze i wypełniaj swój kalendarz cotygodniowymi zajęciami. To da ci coś, na co możesz czekać.

Nie odchodź na pełną emeryturę

Jeśli obawiasz się, że pełna emerytura może sprawić, że poczujesz się apatycznie, zdecyduj się na częściową emeryturę. Powoli ograniczaj godziny pracy, aby móc zbudować styl życia i tożsamość niezależną od pracy.

Znajdź nowe pasje

Rozważ wypróbowanie nowego hobby, dołączenie do imprez towarzyskich dla innych emerytów lub wolontariat, aby dać ci poczucie celu.

Odnów stare pasje

Jeśli nauka nowego hobby nie brzmi jak coś, co sprawiałoby emerytowi w tej chwili przyjemność, można spróbować przekazać umiejętności, które już posiadamy. Oferowanie lekcji gry na instrumencie muzycznym, tkanin lub gotowania może dać zajęcia, na których można się skupić, a także przynieść dodatkowe dochody. Nauczanie innych może również przynieść dodatkową korzyść, pomagając połączyć cię z młodszymi pokoleniami i poszerzyć sieć społecznościową.

Właśnie, znajomi

Z wiekiem utrzymanie kontaktu z bliskimi może być trudniejsze. Kto mieszka blisko przyjaciół i rodziny, emerytura da mu swobodę spędzania wspólnie czasu. Ale kto mieszka daleko, powinien rozważyć poszukiwanie nowych kontaktów, dołączyć do grup zainteresowań, odwiedzając lokalne centrum seniora, a nawet dołączając do grup wirtualnych. Kto nadal jest w związku małżeńskim, powinien wykorzystać ten czas jako okazję do ponownego nawiązania kontaktu ze współmałżonkiem, zrozumienia, co go motywuje i jak można spędzać czas razem i osobno w znaczący sposób.

Pozostań aktywny

Siedzący tryb życia może mieć poważne skutki dla zdrowia. Im mniej jesteś aktywny, tym większe ryzyko upadku, który powoduje złe skutki zdrowotne. Staraj się osiągnąć 30 minut umiarkowanych ćwiczeń co najmniej 5 dni w tygodniu.

Fot. Freepik

Rozważ profesjonalną pomoc

Jeśli zmiana harmonogramu nie złagodzi objawów depresji, możesz rozważyć wizytę u specjalisty w zakresie zdrowia psychicznego. Tak jak lekarz pierwszego kontaktu pomaga radzić sobie z objawami schorzeń fizycznych, tak specjalista ds. zdrowia psychicznego może pomóc w opracowaniu strategii zarządzania i poprawy zdrowia psychicznego. W razie potrzeby mogą również zalecić lub przepisać leki, które pomogą w radzeniu sobie z depresją.
Magdalena Maria Bukowiecka
Korzystałam z healthline.com.