Ile pączków zjesz w tłusty czwartek?

Wierzymy w zabobony. A może tylko tak się tłumaczymy, gdy sięgamy po kolejnego pączka? Podobno jeśli nie zjemy w tłusty czwartek chociaż jednego, czeka nas nieszczęście do końca roku. Z pączkiem jest więc trochę jak ze stłuczonym lustrem. Musimy uważać. Ale czy musimy też liczyć kalorie?

— Absolutnie nie musimy tego robić! Tego dnia mamy dietę szczęścia. Tłusty czwartek to tradycja, nie możemy jej sobie odmawiać — uważa prof. Katarzyna Przybyłowicz, dietetyk w Wydziału Nauki o Żywności UMW. — Na nasze zdrowie nie składa się tylko dieta. To nie jest najważniejszy czynnik, który decyduje, jakie będziemy mieli samopoczucie. Wielka przyjemność zawsze wychodzi na zdrowie. A gdy będziemy jeść pączki w dobrym towarzystwie, nic więcej nam tego dnia nie będzie trzeba. Organizm nie jest tylko maszynką do spalania kalorii. Dajmy sobie jeden dzień oddechu od wszystkiego.

Choć nie musimy liczyć kalorii, warto wiedzieć, że przeciętny pączek waży ok. 70-80 g i ma ok. 330 kcal. To tyle co kotlet schabowy. Albo spora porcja dorsza czy cztery talerze domowej zupy jarzynowej. Pączek zawiera ok. 12 g tłuszczu i 48 g węglowodanów. Duża część z nich to cukry proste, które łatwo idą nam w boczki. Ale kto dzisiaj o tym myśli? Pączki jemy najczęściej raz w roku, więc dzisiaj nie musimy mieć wyrzutów sumienia. Tym bardziej, że rozpoczyna się ostatni karnawałowy tydzień roku.

— Ile jeden człowiek może zjeść pączków? To jest bardzo trudne pytanie. Nawet dziesięć i nic mu nie będzie. Musi być to jednak osoba aktywna, w dobrej kondycji fizycznej, wyspana i niezestresowana. Tylko po co zjadać dziesięć pączków? — zastanawia się Katarzyna Przybyłowicz. — Nauka nigdy nie określiła, ile możemy zjeść pączków. To można powiedzieć o jajkach. W pączkach zawsze najlepszą zasadą jest umiar. Mamy w sobie swoistą sytość. W miarę jedzenia wyczerpują się nasze kubki smakowe. Dlatego na przykład po słodkim mamy ochotę na przykład na coś kwaśnego albo na kawę.

Kiedyś tłusty czwartek smakował zupełnie inaczej. Owszem, jedzono na tłusto, ale najczęściej były to dania mięsne. Nawet pączki zamiast dżemem czy marmoladą, nadziewano słoniną i kiełbasą. Tradycyjnie suto zapijano je wódką. Zwyczaj ten szybko się rozpowszechnił. Wiadomo, każde święto, które pozwala najeść się i napić, szybko zyskuje zwolenników. Ale tłuszcz w potrawach to nie jedyne, co uważano za symbol dobrobytu. W owych czasach panowało przekonanie, że kobiety o okrągłych kształtach są oznaką zamożności domu i były one dużo bardziej atrakcyjne fizycznie od tych szczupłych, kojarzonych z niedożywieniem. Niezmiennie jednak tłusty czwartek wiąże się z Wielkanocą. Jasno wyznacza ostatni dzień hucznych zabaw, ostrzegając, że nadchodzi Wielki Post. W ten wyjątkowy dzień tradycja nakazuje przygotowywać bardzo kaloryczne, bogate dania. Co ciekawe, samo słowo „karnawał” oznacza – według etnografa, Zygmunta Glogera – z języka włoskiego… „pożegnanie z mięsem”. Kilka ostatnich dni przed Wielkim Postem miało swoje odrębne nazwy. Końcówkę karnawału rozpoczynał mięsopustny (dziś – tłusty) czwartek, po nim wyodrębniono także: „smalcową niedzielę”, „błękitny poniedziałek” i „ostatni wtorek”. Nie należy jednak mylnie przypuszczać, że tłusty czwartek dotyczy wyłącznie obrzędów chrześcijańskich. Zwyczaj ten gościł również w Polsce pogańskiej. Był jednak związany z pożegnaniem zimy. Wierzono też, że taniec i uczta mogą pomóc zakląć rzeczywistość i sprowadzić pomyślność pod dach.

Cukiernie sprzedają dziennie kilkaset pączków. Jednak w tłusty czwartek liczba ta rośnie do kilkudziesięciu tysięcy. Szacuje się, że tego dnia każdy Polak zjada 2,5 pączka. Pączek z dobrej cukierni średnio kosztuje 6 zł. Z dyskontu ok. 3 zł. Żeby spalić jednego paczka trzeba przez 12 minut wchodzić po schodach. Albo zdecydować się na szybki marsz przez 46 minut. Albo odkurzać przez 50 minut. Można też przez 57 minut myć okna albo przez godzinę i 39 minut pisać na komputerze. Zdecydowanie przyjemniejsze jest całowanie — potrzeba na to dwóch godzin. Można też 600 minut oglądać telewizję. Ale bez przekąsek. Chyba z kolejnym pączkiem. Po zjedzeniu pączka natychmiast podnosi się poziom glukozy we krwi, a później równie szybko spada. Dlatego ponownie odczuwamy głód i mamy ochotę na coś słodkiego. Podobno nie da się zjeść pączka bez oblizywania ust. Sprawdźcie dzisiaj, czy to prawda.

ADA ROMANOWSKA