Poloniści z UWM stworzyli nową listę lektur obowiązkowych. Trwa (Ty)Dzień Języka Ojczystego

Poloniści o języku przyszłości

Zmiany w języku

„Na podstawie tego, co możemy obecnie obserwować, prognozuję coraz bardziej odczuwalne „rozwarstwianie się” polszczyzny. Sądzę, że coraz dalsze będą światy językowe zamieszkiwane przez różne odłamy społeczeństwa, według kryteriów społecznych i kulturowych. Będzie kilka „języków polskich”, osobny dla młodzieży zanurzonej w nowych mediach i komunikacji cyfrowej oraz dominującej popkulturze, osobny dla urzędów i administracji, osobny dla starszego pokolenia, osadzonego w tradycyjnej kulturze i tradycji narodowej. Każdy z nich z własnym podejściem do normy, w tym ortograficznej, z osobną leksyką, hermetyczną frazeologią. Kompetencje komunikacyjne będą polegały na umiejętności przełączania się pomiędzy tymi kodami. Obserwujemy takie rozchodzenie się czy odklejanie już teraz w komunikacji publicznej, gdzie ludzie funkcjonują w swoistych „bańkach” informacyjnych. Fachowo zjawisko to określa się mianem dyglosji, ale chyba bardziej właściwe byłoby określenie poliglosji, czyli nie dwu-, lecz wielojęzyczności w obrębie tego samego języka”.
Mariusz Rutkowski

Składnia. Jaka składnia?
„Dawno, dawno temu, u zarania XX wieku żyła sobie składnia. Była to składnia dobra i pojemna, toteż jej gościnne progi przestępowały różne wyrazy i wiela ich było. Widać i więcej wtenczas było miejsca na świecie, wszak w jednym kawałku, daw. utworze/dziele muzycznym więcej nut pomieszczano. Ludzie świat nie tylko obserwowali, ale i - widać - nierzadko rozmyślali nad prawidłami, które naturą rzeczy rządzą. Takie pocieszne rozrywki wymagały, aby się w nieodmiennych częściach mowy, w gramatykach spójnikami powszechnie zwanymi, niezgorzej orientować. Jak człowiek spójniki, co zdanie spajają, na podorędziu w pamięci miał, to i koncept na zdanie łatwiej znajdował, a że telewizorów nie było, to każdy pożądał obrazów, co zza słów się wyłaniają, i pragnął, by nie znikały za szybko, bo i czasu jakoś więcej na wszystko było. Ba, i ten, co słuchał, pogubić się nie miał jak, bo spójniki i przyimki w zwartym orszaku zdanie trzymały. Ależ to był szyk! I tak to pewnego razu pewien pisarz (wciąż dziś dobrze ze słyszenia) na ten przykład napisał, z czego rebus niejaki wychodzi:
Ponieważ (+ 2 wyrazy), że (+ 11 wyrazów), (+ 7 wyrazów) i (+ 5 wyrazów), po którym (+ 6 wyrazów)
Razem: 36 wyrazów w zdaniu (słowo mniemając po Saloniowemu jako ciąg znaków od spacji do spacji)
Rozwiązanie: Ponieważ górale zapewniali, że na drodze do Czorsztyna o żadnych innych oddziałach szwedzkich nie słychać, orszak królewski wykręcił więc ku temu zamkowi i wkrótce znalazł się na trakcie, po którym podróż była łatwiejsza i mniej nużąca.

Dacie wiarę?

A oto średnie zdanie ręką współczesnego literata napisane. No dobrze, przytoczę trzy następujące po sobie, żeby można się było lepiej zmiarkować.
Pierwsze wypowiedzenie (jeden wyraz). Drugie zdanie (8 wyrazów, bez spójników). Trzecie zdanie 8 wyrazów, w tym jeden spójnik (że).
Razem: 17 wyrazów w trzech zdaniach, w tym jeden spójnik.
Rozwiązanie: Zimno. Kasia stała przed klatką, uśmiechając się namiętnie. Powiedzmy, że to było namiętnie.

I co z tego?

Jak umiejętność postawienia spójników tu i tam jest, to wypowiedź jest składna, a jak nie ma, to nieskładna. Proste.

I co dalej?"
Iza Matusiak-Kempa

Jakie jeszcze atrakcje przygotowali filolodzy z okazji święta polszczyzny?