Kopernik ma dziś urodziny
2020-02-19 09:00:08(ost. akt: 2020-02-19 10:28:01)
Pomnik Kopernika
Kopernik żyje w każdym, kto nie boi się zmieniać świat. W każdym, kto wie, że ani on, ani Ziemia nie leżą w centrum kosmosu. W każdym, kto potrafi wybaczać i rozmawiać na każdy temat. Dziś Mikołaj Kopernik obchodzi 547 urodziny.
PRZECZYTAJ KONIECZNIE: 
19 lutego obchodzimy zupełnie nowe święto państwowe
— Urodzinowe przyjęcie u Mikołaja Kopernika byłoby obfite w jedzenie, ale zrównoważone żywnościowo. Na stole znalazłyby się i mięsiwa, i sporo owoców oraz warzyw — mówi Robert Szaj, popularyzator i wielbiciel Mikołaja Kopernika oraz posiadacz prywatnego obserwatorium astronomicznego w Truszczynach. — Wiemy to po rekonstrukcji fragmentu szczęki Mikołaja Kopernika i stanie jego uzębienia, które jednoznacznie wskazuje, że nasz astronom prowadził bardzo zdrowy tryb życia — dodaje nasz rozmówca.
Mikołaj Kopernik, choć urodził się w Toruniu w 1473 roku, to z pewnością może być nazywany olsztynianinem. Był przecież kanonikiem warmińskim, czyli świeckim zarządcą w obejmującym Olsztyn Dominium Warmińskim, które było czymś na wzór państwa kościelnego, które jako lenno było zarządzane przez biskupa warmińskiego, a podlegało polskiemu królowi. To on bronił Olsztyn przed atakiem Krzyżaków i zasłynął jako sprawny organizator, któremu Olsztyn zawdzięczał swoją świetność.
Rober Szaj o Mikołaju Koperniku wie praktycznie wszystko. Jego imieniem nazwał fundację, która szerzy wiedzę o polskim astronomie, który "zatrzymał słońce, a ruszył ziemię". To właśnie z jego inicjatywy powstały, nakręcone na Warmii i Mazurach, dwa filmy dokumentalne popularyzujące samo dzieło Kopernika i okoliczności jego powstania. Teraz robią furorę nie tylko w Polsce, ale na całym świecie.
— Przede wszystkim Kopernik był prawdziwym mężczyzną. Z krwi i kości. Najlepiej świadczy o tym korespondencją między biskupami, z której wynika, że Mikołaj Kopernik, już jako kanonik trafił na ludzkie języki za nie tylko platoniczną zażyłość z pewną niewiastą — Robert Szaj uchyla rąbka tajemnicy z życia prywatnego Kopernika.
Zdaniem specjalisty od Kopernika, nasz astronom może być patronem każdego, kto zmienia świat. I to nie za pomocą wielkich pieniędzy, czy urządzeń, ale za pomocą swojego rozumu i tego, co mamy w zasięgu ręki. Więcej, to także patron patrzących na świat otwartymi oczami. Bez stawiania się w jego centrum.
— Kopernikowi wystarczyły bardzo proste przybory i kawałek papieru, żeby stworzyć i udowodnić jedno z największych odkryć świata. Umiał przy tym zrezygnować z egoistycznego stawiania się w jego centrum — stwierdza Robert Szaj. — Był przy tym prawdziwym człowiekiem renesansu. Jego zainteresowania i osiągnięcia daleko wykraczały poza astronomię.
I faktycznie. Może z dzisiejszej perspektywy trudno zrozumieć wagę zdefiniowania wydawałoby się prostego prawa o tym, że zły pieniądz wypiera dobry, ale to w czasach Kopernika był przełom porównywalny do teorii heliocentrycznej. Przewrót kopernikański dotyczył więc nie tylko astronomii, ale również ekonomi. Miał też niezwykłe konsekwencje przy stawianiu pytania, kim jest człowiek i jaka jest jego rola w świecie.
— To są odwieczne pytania i każde nowe pokolenie na nowo sobie je zadaje. Również dzisiaj — stwierdza Robert Szaj. — Mikołaj Kopernik wykonywał swoje obowiązki najlepiej jak potrafił. Pracował z pełnym zaangażowaniem. Jednak potrafił być ponad konflikty i nienawiść, które z wykonywania tych obowiązków wynikały.
Robert Szaj na poparcie swojej tezy przypomina, że Mikołaj Kopernik potrafił pomagać w leczeniu odtoczenia tego samego mistrza Zakonu Krzyżackiego, przed którym wcześniej bronił Olsztyn. Twórca przewrotu kopernikańskiego miał też inną ważną cechę. Wolał rozmowę od kłótni. To dzięki temu w czasach rodzącej się reformacji mógł jednocześnie dedykować swoje dzieło "De Revolutionibus Orbium Coelestium" papieżowi i prowadzić dyskusję z protestantami, a przecież państwo krzyżackie właśnie w tym czasie zamieniło się w protestanckie księstwo po sekularyzacji i Hołdzie Pruskim. Robert Szaj, który sam jest zapalonym astronomem za każdym razem, kiedy mówi o Mikołaju Koperniku, podkreśla jego związki z Warmią.
Fot. Robert Szaj
Statuetka Mikołaja Kopernika w obserwatorium astronomicznym w Truszczynach
Statuetka Mikołaja Kopernika w obserwatorium astronomicznym w Truszczynach
— Wybitny astronom w Lubawie był tylko dwa razy, ale właśnie tam został namówiony do napisania i publikacji swojego najsłynniejszego dzieła „O obrotach sfer niebieskich” — mówi propagator wiedzy o Koperniku. — Zmarł 24 maja 1543 roku i został pochowany we Fromborku.
Zdaniem Roberta Szaja, warto spoglądać w gwiazdy. On sam robi to codziennie w swoim obserwatorium w Truszczynach. Spoglądając w niebo, można zobaczyć wiele więcej niż ciała niebieskie.
— Zobaczymy tam samych siebie, relacje między ludźmi. Prawa i zasady, które trzeba przestrzegać — stwierdza Robert Szaj. — To na niebie widział sam Kopernik i my też możemy to zobaczyć.
Stanisław Kryściński
Czytaj e-wydanie
Gazeta Olsztyńska zawsze pod ręką w Twoim smartfonie, tablecie i komputerze. Roczna prenumerata e-wydania Gazety Olsztyńskiej i tygodnika lokalnego tylko 199 zł.
Kliknij w załączony PDF lub wejdź na stronę >>>kupgazete.pl
Komentarze (3) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
? #2871720 | 185.138.*.* 19 lut 2020 12:59
Upieranie się przy narzucanym w ostatnich latach twierdzeniu, że Kopernik nie był kapłanem ma się nijak do faktu, że jako "Kanonik świecki (łac. canonicus saecularis) – kanonik kapituły katedralnej lub kolegiackiej, który nie posiadał święceń wyższych, lecz w sensie prawno-kanonicznym był osobą duchowną (duchownym niższym)" i jako taki "był podejrzewany o konkubinat ze swoją gospodynią Anną Schilling[76]. Relacje współczesnych astronomowi nakazują podejrzewać, że był on bardzo oddany swojej gospodyni, co wskazuje na fakt, że łączyła ich więcej niż przyjaźń[77]. Około 1 grudnia 1538 biskup warmiński Jan Dantyszek zwrócił się listownie do kanonika fromborskiego Feliksa Reicha, by ten w jego imieniu publicznie potępił Kopernika za związek z kobietą...". I sprawa najważniejsza: Kopernik był Niemcem, a to, że był akurat poddanym króla polskiego nie świadczy o jego polskości. Nie wiadomo nawet czy mówił po polsku, a jeśli tak to płynnie. Wiadomo tylko,że na co dzień posługiwał się językiem niemieckim i łaciną.
Ocena komentarza: warty uwagi (9) odpowiedz na ten komentarz
dccv #2871638 | 83.15.*.* 19 lut 2020 11:26
...a w 0lsztynie zróbmy sobie święto urodzin tureckiego tramwaju . Kebab z tej okazji gratis dla wszystkich mieszkańców Olsztyna a dla przyjezdnych zwiedzanie Galerii handlowej. Miasto funduje.
Ocena komentarza: warty uwagi (9) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (2)
gość #2871619 | 37.248.*.* 19 lut 2020 11:04
A w Toruniu : Pierwszy w historii Dzień Polskiej Nauki zostanie zainaugurowany dziś podczas Gali Nauki Polskiej w Toruniu. A nam wciskają turecki tramwaj zamiast promować miasto dziełem Kopernika O obrotach sfer niebieskich częściowo sporządzonym w OLSZTYNIE.
Ocena komentarza: warty uwagi (4) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (1)