W tej wsi króluje palant. Pierwsze kije kupili w internecie

Kto dziś gra w palanta? — My w Jaśkowie — krzyczą głośno nastolatkowe, skandując: palant to tradycja, z której możemy być dumni.

Do Jaśkowa zwabił mnie właśnie palant, usłyszałem, że tam grają w palanta. Mają nawet profesjonalna drużynę. Biorą udział w turniejach. Kto nie słyszał o palancie. Wszyscy, ale kto z nas grał?

Małe Jaśkowo to jedna z wiosek popegeerowskich, jakich wiele na Warmii i Mazurach. Za komuny było tu gospodarstwo rolne, a w dworku w centrum wsi mieścił się wojskowy ośrodek wypoczynkowy, bo też okolica piękna, a Jezioro Jaśkowskie cudne. I wtedy był tu gwarno. — A niejeden żołnierz znalazł tu swoją miłość — żartuje Jadwiga Petrykowska, sołtys Jaśkowa. Od dwóch lat jest tu sołtysem. Mieszkańcy wybrali ją jednogłośnie, po tym, jak nagle zmarł dotychczasowy sołtys. I chyba nawet nie przypuszczali, jak dobrze wybrali, bo w ciągu dwóch lat wieś przeszła metamorfozę.

A zmiany na lepsze widać już przed wsią. Jest tu wiejska plaża. Są ławeczki, kosze na śmiecie, miejsce na ognisko, stoi nawet toaleta toj- toj. I żadnego papierka. Wrażenie robi duży, bez dziur drewniany pomost. To rzadki obrazek nad naszymi jeziorami.

We wsi już na mnie czekają. — Wszyscy są na boisku, cała drużyna — mówi młoda kobieta, wskazując drogę.

Boisko, to zbyt mocno powiedziane, murawie daleko do trawy na „Narodowym”, choć w Jaśkowie trochę jak na „Narodowym”, bo wszędzie we wsi wiszą biało-czerwone flagi. Nawet przy garażu koło boiska. Powiewa na drągu. — Trzeba być patriotą, my też świętujemy sto lat niepodległości Polski — słyszę od mieszkańców.

Młodzież przygotowuje się do treningu. Zaczynają, jak przystało na prawdziwych zawodowców od rozgrzewki.

Skąd w Jaśkowie wziął się palant? Zrządził przypadek, choć niektórzy mówią, że to było przeznaczenie. Dwa lata temu napisali projekt pt. „Zielono nam” i dostali grant z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Częścią projektu były zajęcia ruchowe. Pewnego razu instruktorka z Zalewa zamiast ćwiczeń fitness zaproponowała im grę w palanta. I tak palant trafił po jaśkowskie strzechy. Pierwsze dwa kije kupili w internecie. Zapłacili 60 zł.

Palant to stara gra. Znany był już w czasach Zygmunta II Wazy. Przez całe stulecia w palanta grały głównie niższe klasy społeczne. W 1956 roku został założony Polski Związek Piłki Palantowej, ale coraz bardziej popularny stawał się na świecie bejsbol. I chcąc uczestniczyć rozgrywkach rozgrywkach międzynarodowych związek zmienił nazwę na Polski Związek Bejsbola i Softballu. Palant zszedł na drugi plan. Jednak w ostatnich lata gra odżyła za sprawą Polskiego Stowarzyszenia Palantowego, które propaguje ten sport.

— W palanta gra się już w Warszawie, Krakowie, Rzeszowie, Lublinie, Gdańsku i kilku mniejszych miejscowościach. Grają i aktorzy, i nauczyciele, i studenci— mówi Jadwiga Petrykowska.— Celem jest stworzenie ligi palanta i rozegranie meczu na Stadionie Narodowym w 2020 roku.

— I trzeba wskrzesić tradycję — podkreśla Karolina Damińska z jaśkowskiej drużyny. — To fajna gra.

Instruktorzy z PSPal byli też pierwszymi trenerami młodzieży z Jaśkowa. Przyjechali do nich i uczyli zasad i techniki gry w palanta. I nauka nie poszła w las. W minioną sobotę drużyna z Jaśkowa ogrywając m.in. swoich niedawnych trenerów, zdobyła I miejsce na otwartych mistrzostwach PSPal w palanta, co jest równoznaczne z tytułem mistrza Polski. — I uczeń przerósł mistrza — uśmiecha się Ewa Burlińska z jaśkowskiej drużyny.
— Świetne uczucie być mistrzem Polski — dodaje Patrycja Chudzik.

I mieszkańcy Jaśkowa są dumni ze swojej drużyny palanta. — Nie byłoby tego wszystkiego, gdyby nie nasza pani sołtys — podkreśla Stanisława Nawrocka, która mieszka w Jaśkowie już prawie 40 lat. — Bo wszyscy już zapomnieli o Jaśkowie, tu już nawet autobus nie zajeżdża. A tak mamy mistrza Polski, piękną świetlicę, a naszą plażę to pewnie pan widział, jadąc do wsi.
— Wcześniej tu nic się nie działo — dodaje Mirosław Damiński z Jaśkowa.
— To wszystko zasługa pani Jadwigi — nie szczędzi pochwał pod adresem pani sołtys także Ryszard Repliński z Jaśkowa. — Wszystko zmieniło się na plus, bo wcześniej młodzież nie miała, co ze sobą zrobić. A dziś jest siłownia, plac zabaw, świetlica.

Jadwiga Petrykowska prowadzi w Jaśkowie sklep, ale jak trzeba to zamyka swoją firmę i załatwia sprawy sołeckie czy związane z drużyną. Nie liczy ani swego swego czasu, ani pieniędzy. — Nagrodą jest uśmiech dzieci, mieszkańców — mówi pani sołtys.

Na czym polega gra w palanta? — To prosta gra — tłumaczy mi zasady Karolina Damińska. — Naprzeciwko siebie stają dwie drużny, po ośmiu zawodników w każdej.

Boisko podzielone jest na niebo i piekło. Z nieba wybija się drewnianym kijem piłeczkę taką jak do tenisa i zdobywa się cztery bazy. Zdobycie wszystkich baz to punkt dla drużyny. Przeciwnicy w piekle starają się złapać piłeczkę i zbić nią przeciwnika albo odrzucić piłkę poza boisko. Wygrywa ten, kto zdobędzie najwięcej punktów.

Czy palant to gra dla każdego? — Dla wszystkich, dla młodego i dla starego, no starszego — poprawiają się nastolatkowe, chyba widząc moje siwe włosy.

Ktoś z boku zapyta, co za sztuka odbić kijem piłeczkę tenisową? Też tak myślałem, patrząc na grających na boisku. Co za wyczyn trafić kijem grubości powiedzmy nogi od taboretu w piłeczkę? — Proszę spróbować —mówi Kamil Sankiewicz, podając mi kij i piłeczkę. Dostaję do ręki kij, ten lepszy, lżejszy, który— jak się okazuje — dostali w nagrodę za zdobycie mistrzostwa kraju. Szkoda, że tylko jeden na całą drużynę. Piłka w górę, zamach i... piłeczka spada mi koło nogi. Nie trafiam. Dopiero za trzecim razem wybijam piłeczkę w górę.

— Spokojnie, potrenuje pan z nami i będzie dobrze — pociesza mnie Kamil, poprawiając klubową czapeczkę na głowie. To część ich klubowego stroju, który zasponsorowała drużynie gmina. I teraz ponoć w całej okolicy wszyscy zazdroszczą dziewczynom i chłopakom z Jaśkowa tych bejsbolówek, choć może czas byłoby zmienić nazwę czapeczki.

Każda wieś ma swoje obyczaje W Jaśkowie nie tylko graja w palanta , ale też mają inne zwyczaje, wystarczy tylko pójść kościółka z XVIII wieku, który stoi w centrum wsi. Piękny, z drewnianą dzwonnicą. Co niedzielę przyjeżdża tu ksiądz z Boreczna i odprawia msze. Na drewnianych ławkach w świątyni leżą poduszki. Kwadratowe, kolorowe. Mnóstwo ich tu. To parafian, przynieśli je, żeby było im wygodnie siedzieć na nabożeństwie. — Nieprawdaż, że piękna ta nasza wieś — napawa się widokiem Jaśkowa pani sołtys.
— Piękna — przyznaję. — Choć bez metra równego chodnika.