Ukraińcy przyczynili się do wzrostu PKB

I dodał: „To robi wrażenie i jasno pokazuje, że mądre wybory polityczne na froncie humanitarnym i gospodarczym nie wykluczają się wzajemnie. W rzeczywistości Polska stworzyła scenariusz korzystny dla obu stron: przekuwając napływ uchodźców we wzmacnianie polskiej gospodarki i inwestując w kapitał ludzki uchodźców, którzy kiedy to już będzie możliwe, pomogą w odbudowie Ukrainy”.

O tym, że Ukraińcy w Polsce ciężko pracują, świadczy wiele raportów, między innymi GUS I NBP, a ostatnio renomowanej firmy świadczącej usługi doradcze i audytorskie Deloitte, która na zlecenie wspomnianego UNHCR przygotowała raport „Analiza wpływu uchodźców z Ukrainy na gospodarkę Polski”.

W Polsce wciąż jednak jest silne przekonanie, że uchodźcy z Ukrainy żyją z socjalu. „Ceny w sklepach idą w górę, bo wojna, bo inflacja, a oni żyją na socjalu i jeszcze narzekają. To jest po prostu niesprawiedliwe” — to wypowiedź jednego z respondentów badania „Polacy o Ukrainie i stosunkach polsko-ukraińskich” opublikowanego w styczniu 2025 r. przez Centrum Mieroszewskiego

Tymczasem ze wspomnianego raportu wynika, że uchodźcy z Ukrainy przyczynili się do wypracowania 2,7 procent PKB Polski w 2024 r., a siedmiu na dziesięciu obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną do Polski, pracuje zawodowo. Samotne kobiety prowadzą 67 procent ukraińskich rodzin uchodźczych — często z dala od bliskich, z wojenną traumą, ale mimo wszystko pracują i utrzymują dzieci. Zatrudnienie kobiet-uchodźczyń jest na poziomie 70 procent, podczas gdy w przypadku obywatelek RP to 72 procent.

Co wynika ze wspomnianego raportu?

1. Praca to główne źródło utrzymania.
W ankiecie SEIS ( (Socio-Economic Insights Survey, maj-czerwiec 2024 r.) aż 80 procent dochodów gospodarstw uchodźczych pochodziło z wynagrodzeń lub samozatrudnienia. Tylko w przypadku 14 procent ich źródłem były polskie świadczenia, a 4 procent ukraińskie. Reszta to drobne inne wpływy.

2. Rośnie odsetek osób zatrudnionych i pensje.
Wskaźnik zatrudnienia uchodźców zwiększył się z 61 procent (2023 r.) do 69 procent w 2024 r., a mediana płacy netto wzrosła z 3100 zł do 4000 zł, zbliżając się do mediany w całej gospodarce.

3. Świadczenia są skromne i głównie uniwersalne.
Najczęstszy zasiłek to 800+ (dziecięcy) — pobiera go 42 procent rodzin uchodźczych. Z dodatku mieszkaniowego korzysta 5 procent, a 4 procent z zasiłku dla osób z niepełnosprawnościami.

4. Wpływy podatkowo-składkowe przewyższają koszty.
Dodatkowe podatki i składki od uchodźców podniosły dochody sektora finansów publicznych o 47 mld zł w 2024 r. ( 2,7 procent wszystkich dochodów), w pełni rekompensując początkowe wydatki pomocowe.

5. Impuls dla PKB, a nie obciążenie.
Gdyby uchodźcy zniknęli, polski PKB byłby w 2024 r. niższy o 2,7 procent; model wskazuje wzrost do 3,2 procent w 2030 r. Dzięki pracy, przedsiębiorczości i konsumpcji wnoszą więc do PKB więcej, niż wynosi ich udział w zatrudnieniu.

6. Brak negatywnego wpływu na Polaków.
W powiatach, gdzie udział zatrudnionych uchodźców rósł o 1 p.p., zatrudnienie Polaków rosło o 0,5 p.p., a bezrobocie spadało o 0,3 p.p.; danych o spadku płac nie stwierdzono, a w części powiatów tempo wzrostu wynagrodzeń było nawet wyższe.

7. Uchodźcy płacą ZUS i podatki jak inni pracownicy.
Osoby zatrudnione na umowę o pracę lub zlecenie odprowadzają pełne składki; nawet przy niższym odsetku umów etatowych łączna kwota tych wpłat znacząco zasila Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, co pokazuje bilans 47 mld zł dochodów budżetowych.

8. Wypełniają luki kadrowe i podnoszą produktywność.
Raport odnotowuje, że napływ pracowników pozwolił firmom uniknąć przestojów na rozgrzanym rynku pracy i umożliwił Polakom przechodzenie do bardziej wymagających, lepiej płatnych zadań, co zwiększyło specjalizację całej gospodarki.

9. Nie tylko etaty — także przedsiębiorczość.
Uchodźcy dokładają do podaży towarów i usług jako pracownicy i przedsiębiorcy, a więc nie tylko płacą podatki osobiste, ale też firmowe (CIT/PIT liniowy, VAT).

10. Dodatkowy popyt wewnętrzny wzmacnia fiskus.
Konsumpcja ponad 800 tysięcy gospodarstw uchodźczych zwiększa obroty handlu detalicznego i wpływy z VAT, co Deloitte uwzględnia w łącznym efekcie makroekonomicznym +2,7 procent PKB.

Twarde dane z raportu Deloitte-UNHCR (czerwiec 2025 r.) jednoznacznie pokazują, że uchodźcy z Ukrainy utrzymują się przede wszystkim z pracy, a nie z zasiłków. Ich podatki i składki już dziś zwiększają dochody publiczne bardziej, niż państwo wydało na pomoc, a dodatnia kontrybucja do PKB i rynku pracy Polaków potwierdza, że są aktywnym, a nie pasywnym uczestnikiem polskiej gospodarki.

„Wśród uchodźców uciekających przed wojną przeważały kobiety, więc naturalnie mogła się pojawić obawa, że tak duża liczba kobiet na rynku pracy będzie wypychać polskich pracowników, a przede wszystkim kobiety z profesji, gdzie ich odsetek jest wyższy. Jednak nie widzimy tego w danych, wręcz przeciwnie, od 2022 r. widzimy cały czas stały wzrost stopy zatrudnienia wśród polskich kobiet” — podkreśla dr Aleksander Łaszek, lider zespołu analiz ekonomicznych w Deloitte.

Wcześniej ukazał się raport Narodowego Banku Polskiego „Sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce w 2024 r.”, w którym opublikowane dane z połowy 2024 r. z podziałem na emigrację zarobkową z Ukrainy sprzed 2022 r. i uchodźców wojennych. Wynika z niego, że podstawowym źródłem utrzymania zarówno przedwojennego imigranta, jak i uchodźcy są wynagrodzenia z pracy. W przypadku tego pierwszego stanowią średnio około 90 procent dochodu, a w przypadku tego drugiego 76 procent. Uzupełnieniem dochodu, głównie w przypadku uchodźców, są polskie świadczenia społeczne oraz dochody z Ukrainy: pomoc finansowa od rodziny oraz emerytury i renty.

NBP oszacował także, że w latach 2022-2023 praca uchodźców stanowiła 29 procent całego przyrostu PKB.

Co ciekawe, 68 procent przedwojennych imigrantów i 28 procent uchodźców zadeklarowało bardzo dobrą znajomość języka polskiego

Na koniec zerknijmy jeszcze do raportu Banku Gospodarstwa Krajowego z marca 2025 r. Ekonomiści BGK szacują, że migranci z Ukrainy mogli zwiększyć w 2024 r. wpływy do budżetu Polski o około 15,1 mld zł.

Oznacza to, że na każde 1 zł otrzymane przez obywateli Ukrainy w ramach programu 800+ migranci wpłacili do polskiego budżetu około 5,4 zł.

„Biorąc pod uwagę szacunkową wartość podatków płaconych w Polsce przez migrantów z Ukrainy, można stwierdzić, że na każde 1 zł otrzymane przez obywateli Ukrainy w ramach programu Rodzina 800 Plus migranci wpłacili do polskiego budżetu państwa około 5,4 zł. Analogiczne szacunki dla polskich obywateli wskazują, że na każde 1 zł świadczenia 800 Plus przypada około 6,0 zł wpłaconych w ramach podatków i opłat” — czytamy w raporcie.

oprac. ih