Pierwsza gwiazdka w Olsztynie. Gdzie jej szukać i o której rozbłyśnie?

W dniu 24 grudnia Słońce zajdzie około godziny 15:30; dokładny moment różni się o kilka lub kilkanaście minut, w zależności od tego, o którą część Polski chodzi. Mniej więcej pół godziny potem nasze oczy powinny zacząć dostrzegać najjaśniejsze gwiezdne punkty na nieboskłonie.

W tym roku w wigilijny wieczór zobaczymy na niebie sporo jasnych planet. Najjaśniejsza z nich jest Wenus, której wypatrujmy nad południowo-zachodnim horyzontem. Trochę wyżej i trochę bardziej na południe świeci Saturn, ale on pojawi się dla naszych oczu nieco później niż Wenus. Z kolei na zachód i w górę od Wenus, w podobnym czasie co Saturn, pojawi się gwiazda Altair, a dalej w linii Wega.

Gdy z kolei spojrzymy na wschodnią stronę nieba, królować na niej będzie Jowisz, który niewiele ustępuje blaskiem Wenus. Na lewo od Jowisza, nieco później niż on, pojawi się gwiazda Kapella. Z kolei blisko Jowisza po prawej mamy gwiazdę Aldebaran. Gdy poczekamy trochę dłużej, to poniżej Jowisza zacznie wschodzić gwiazdozbiór Oriona, w tym gwiazdy Betelgeza i Rigel. Około godziny 18 wzejdzie też Mars, a około godziny 20 zza horyzontu pojawi Syriusz, czyli najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba.

W wigilijny wieczór nieba nie będzie rozświetlać Księżyc, więc jeśli nie będzie chmur, a naokoło nas nie stoi zbyt wiele źródeł sztucznego światła, można będzie w pełni podziwiać rozgwieżdżone niebo.

"Pierwsza gwiazdka" to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej. W opisach biblijnych zawarto informacje o astronomicznym obiekcie, który miał zwiastować narodziny Jezusa Chrystusa oraz pomógł Mędrcom ze Wchodu (Trzem Królom) trafić do miejsca jego narodzin. Współcześnie obiekt ten kojarzy nam się z kometą, gdyż tak bywa często przedstawiany na ilustracjach, jednak astronomicznych hipotez co dokładnie było Gwiazdą Betlejemską jest więcej. Mogły to być na przykład wielokrotne koniunkcje jasnych planet, czy nawet wybuch supernowej.

Dla przykładu w kronikach chińskich jest zanotowana kometa z 5 roku p.n.e., a w 7 roku p.n.e. nastąpiła potrójna koniunkcja Jowisza i Saturna. Współcześnie rok narodzin Jezusa Chrystusa datowany jest według historyków na 8-4 p.n.e.

O której zobaczymy ją w Olsztynie?

W 2024 roku "pierwsza gwiazdka" zabłyśnie między godziną 15.00 a 16.00. Najwcześniej będzie widoczna w Suwałkach (15.09), a najpóźniej w Jeleniej Górze (15.55).

O której godzinie dokładnie powinniśmy wypatrywać "pierwszej gwiazdki"? Godziny będą się nieco różnić, w zależności od miasta, w którym przebywamy.

Augustów – 15:10,
Białystok – 15:14,
Bielsko-Biała – 15:47,
Bydgoszcz – 15:34,
Bytom – 15:43,
Chorzów – 15:45,
Częstochowa – 15:42,
Dąbrowa Górnicza – 15:44,
Elbląg – 15:23,
Ełk – 15:13,
Gdańsk – 15:24,
Gdynia – 15:24,
Giżycko – 15:14,
Gliwice – 15:46,
Gorzów Wielkopolski – 15:47,
Grudziądz – 15:29,
Jaworzno – 15:44,
Jelenia Góra – 15:55,
Kalisz – 15:41,
Katowice – 15:45,
Kielce – 15:35,
Kołobrzeg – 15:38,
Koszalin – 15:35,
Kraków – 15:42,
Legnica – 15:52,
Lublin – 15:26,
Łeba – 15:26,
Łódź – 15:36,
Międzyzdroje – 15:44,
Mikołajki – 15:16,
Mrągowo – 15:17,
Olsztyn – 15:21,
Opole – 15:47,
Płock – 15:31,
Poznań – 15:42,
Radom – 15:31,
Ruda Śląska – 15:45,
Rybnik – 15:47,
Rzeszów – 15:34,
Słupsk – 15:30,
Sopot – 15:24,
Sosnowiec – 15:44,
Suwałki – 15:09,
Szczecin – 15:46,
Świnoujście – 15:45,
Tarnów – 15:38,
Toruń – 15:32,
Tychy – 15:46,
Ustka – 15:30,
Wałbrzych – 15:53,
Warszawa – 15:27,
Władysławowo – 15:23,
Włocławek – 15:33,
Wrocław – 15:49,
Zabrze – 15:45,
Zakopane – 15:45,
Zielona Góra – 15:51.

Tradycja „pierwszej gwiazdki” stanowi nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej. Według przekazu w Biblii, astronomiczny obiekt zwiastował narodziny Jezusa Chrystusa oraz pomógł Mędrcom ze Wschodu (Trzem Królom) dotrzeć do miejsca jego narodzin. Współcześnie na ilustracjach Gwiazda Betlejemska jest przedstawiana zwykle jako kometa, ale są też inne hipotezy, czym mógł być ten obiekt, biorące pod uwagę m.in. wielokrotne koniunkcje jasnych planet czy wybuch supernowej.

PAP/ga