Zmarł Kazimierz Zbigniew Kwieciński, ceniony profesor UWM

25 sierpnia 2024 r. odszedł prof. dr hab. Kazimierz Zbigniew Kwieciński. Profesor był wybitnym uczonym, mistrzem i nauczycielem wielu pokoleń polskich pedagogów, również ze środowiska UWM. W latach 1998 – 2006 kierował Katedrą Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej na olsztyńskim wydziale.

— Nie ma chyba w naszym kraju pedagoga, który nie znałby pana Profesora – albo osobiście, albo z licznych publikacji. Wraz z jego odejściem środowisko polskich pedagogów utraciło wybitnego Uczonego i Humanistę, prawdziwego mistrza, krytycznego badacza, uważnego obserwatora, troskliwego i wspierającego nauczyciela, niezwykłego człowieka — czytamy na stronie Wydziału Nauk Społecznych na UWM.

Profesor Zbigniew Kwieciński był pedagogiem i socjologiem edukacji. Urodził się 26 grudnia 1941 w Lubrańcu. W 1964 r. uzyskał tytuł magistra pedagogiki z filologią polską (Wydział Humanistyczny UMK) i kolejno doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika (1970, Wydział Humanistyczny UMK), doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie pedagogika (1973, Wydział Humanistyczny UMK), prof. nadzw. nauk humanistycznych (1979), prof. zw. nauk humanistycznych (1987).

Prowadził badania etnopedagogiczne nad funkcjonowaniem szkół wiejskich w różnych typach środowisk. W Stacji Naukowej Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN w Toruniu zrealizował zespołowe, wieloletnie badania nad związkiem rozwoju ludzi w pełnym cyklu życia ze zmianami społecznymi i poziomem zdobytego wykształcenia. W tejże placówce prowadził przez wiele lat seminaria nad implikacjami edukacyjnymi i pedagogicznymi kryzysów i gwałtownych zmian społecznych, które z czasem okazały się ważnym początkiem odnowy polskiej pedagogiki i jej zbliżenia do nurtów zachodnich. Stworzył własną szkołę krytycznego myślenia o edukacji. Wypromował 36 doktorów. Z Jego inicjatywy powstały ważne dla rozwoju pedagogiki w Polsce czasopisma: „Socjologia Wychowania – Acta Universitatis Nicolai Copernici”, „Forum Oświatowe” i „Studia Edukacyjne”.

W całej karierze zawodowej profesor Zbigniew Kwieciński był zatrudniony m.in. jako nauczyciel w wiejskiej szkole, a później jako badacz i nauczyciel akademicki w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie najpierw był dyrektorem Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych, a później pierwszym dziekanem nowopowstałego Wydziału Studiów Edukacyjnych, w Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu, a także w naszej Uczelni, kierując w latach 1998-2006 Katedrą Socjologii Edukacji i Polityki Oświatowej.

Pełnił również liczne funkcje poza jednostkami akademickimi. Przez 6 kadencji był członkiem Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, członkiem Komitetu Badań Naukowych, współzałożycielem i wieloletnim przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, a od 2014 r. jego Honorowym Przewodniczącym. Od 2007 r. był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a od 2013 członkiem rzeczywistym PAN. Od 1975 r. nieprzerwanie był również członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, zaś od 2013 r. – członkiem tytularnym Europejskiej Akademii Nauki, Sztuki i Literatury w Paryżu.

Profesor Zbigniew Kwieciński był wybitnym uczonym, badaczem i autorem przełomowych publikacji z zakresu socjologii edukacji i pedagogiki krytycznej. Za swoje osiągnięcia naukowe otrzymał m.in. Nagrodę Premiera RP (za tryptyk książkowy: Wykluczanie, Nieuniknione, Bezbronni). W uznaniu zasług został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.

Cztery uczelnie uhonorowały go najwyższym akademickim wyróżnieniem – w 2004 r. otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego, a później kolejno Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (2007), Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu (2011) i Uniwersytetu Śląskiego (2014). Otrzymał również medale: za szczególne zasługi dla rozwoju naszego Uniwersytetu, a także UMK i UKW, za zasługi dla rozwoju pedagogiki współczesnej przyznany przez WSE UAM, dla rozwoju polskiej pedagogiki przyznawany wybitnym pedagogom przez KNP PAN, oraz medal Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, przyznawany m.in. zasłużonym członkom Towarzystwa w dowód uznania szczególnych zasług na rzecz rozwijania nauk pedagogicznych oraz popularyzacji ich osiągnięć w kraju i za granicą.

Ceremonia pogrzebowa Profesora Zbigniewa Kwiecińskiego odbędzie się 2 września 2024 roku w Toruniu o godz. 14.30 (Centralny Cmentarz Komunalny, ul. Grudziądzka 192)

Źródło: UWM