Wyjątkowe kamienice w centrum Olsztyna odzyskały swój blask

2024-07-28 16:00:00(ost. akt: 2024-07-26 14:25:26)
Kamienica przy ul. Mochnackiego 4 w Olsztynie

Kamienica przy ul. Mochnackiego 4 w Olsztynie

Autor zdjęcia: Grzegorz Szydłowski

Dzięki zaangażowaniu mieszkańców dwóm kamienicom w Śródmieściu przywrócono dawny blask. To historia Olsztyna.
Sprawa dotyczy renowacji kamienicy przy ul. Mochnackiego 4 oraz ul. Orkana 5. Znajdują się one po sąsiedzku w niedalekim sąsiedztwie Starego Miasta.

Kamienica przy ul. Mochnackiego 4 to jeden z niewielu budynków willowych w Olsztynie. Budynek pochodzi z początku XX w. Wybudował go Żyd Abraham Brünn, który miał tam później sklep ze skórami i materiałami włókienniczymi. Właściciel nieruchomości w roku 1939 Brünn uciekł przed hitlerowcami za granicę.

Kamienica przy ul. Mochnackiego 4 mimo swojego ciekawego wyglądu i historii miała zapuszczoną i obdrapaną elewację. Do tej pory znajduje się w niej zakład zegarmistrzowski. Natomiast kamienica przy ul. Orkana datowana jest na 1904 rok. Wybudowana została przez właściciela posesji przy Mochnackiego 4 – Abrahama Bruenna. Działka ta widnieje na planie Luckdartda z 1892 roku.

Po śmierci właściciela w 1923 roku budynkiem administrowała wdowa po nim Friederike Bruenn (1870-1940), która utrzymywała się ze sklepu i trzech mieszkań czynszowych. Spis lokatorów z 1927 roku podaje, że obok rodziny Bruenn mieszkało tu troje najemców: dekorator Bruno Bekherdt, Willy Held prowadzący produkcję i sprzedaż skór i futer oraz Berta Batschinski bez zajęcia. W roku 1938 właścicielką domu została Rebecka Brünn, współspadkobierczyni Abrahama.
Wygląd kamienicy przy ul. Orkana 5 również pozostawiał wiele do życzenia. W końcu obie doczekały się remontu. To wspólny projekt połączony z finansowaniem rewitalizacji budynku przy ul. Orkana 5. Łączna wartość przedsięwzięcia to ok. 1,8 mln zł.

„Kawałek historii Olsztyna”

Wspólnoty mieszkaniowe obu kamienic uzyskały dotację ze środków unijnych dzielonych przez marszałka województwa. Pozyskana kwota to ok. 1,3 mln zł. Środki pochodziły z unijnych dotacji.

– Właśnie zakończyliśmy odnawianie tych zabytków. To kawałek historii Olsztyna – podkreśla Henryk Zdunek ze wspólnoty mieszkaniowej Orkana 5/Mochnackiego 4. Na ścianach przywrócone zostały malowidła, które znajdowały się przez dziesiątki lat pod licznymi warstwami farb. Na uwagę zasługują zwłaszcza te z przedsionka kamienicy przy ul. Mochnackiego. Znajdują się na ścianach tuż przy drzwiach.

Na jednej ścianie zachowana w całości kompozycja przedstawia pejzaż z wiejskimi zabudowaniami oraz jeziorem, po którym pływają żaglówki.

– Na drugiej ścianie namalowana była panorama jakiegoś miasta, jednak po wojnie w tej części sieni zamontowana została skrzynka elektryczna. Niestety nie wiadomo, które miasto uwieczniono na polichromii; mimo poszukiwań nie udało się tego ustalić – dodaje Zdunek. – Na klatce schodowej kamienicy przy ul. Orkana 5 wyłożony został dywany na schodach w jasnym kolorze. Dopełnia on całość wystroju, tworząc niesamowity klimat tego miejsca.

Brama i malowidła

Dotację na odnowienie swojej zabytkowej kamienicy pozyskali także mieszkańcy przy placu Bema 4 i 4a. „Czwórka” wchodzi w skład zabytkowego kompleksu przy rondzie. Znajdują się tu prywatne mieszkania. Renowacja kamienicy była możliwa przy wsparciu unijnych funduszy. Łączny koszt prac wynosi około 1,15 mln zł. Wysokość dotacji to ponad 734 tys. zł. Przywrócony został oryginalny wygląd klatek schodowych ze znajdującymi się tam malowidłami ściennymi.

– Nie dość, że wyremontowaliśmy kolejną klatkę, to za pozyskane pieniądze spłacimy kredyt zaciągnięty na remont poprzedniej – przypomina Jarosław Czerniawski z firmy ABN, administrator kamienicy.

W kamienicy znajduje się wjazd prowadzący do dawnych stajni. Znajdowała się w nim drewniana brama. Została ona najprawdopodobniej zniszczona w 1945 roku przez Rosjan, którzy palili co się dało. Pomyślna realizacja tego zamierzenia była możliwa dzięki współpracy z wojewódzkimi służbami ochrony zabytków.

Grzegorz Szydłowski