Sielankową atmosferę na wiele lat zakłóciły strzały 28 czerwca 1914 r. w Sarajewie, gdzie śmierć poniósł następca tronu austriackiego. Wkrótce tereny na zachód i na wschód od Wisły stały się areną działań wojennych w wielkiej wojnie, która później została oznaczona jako I wojna światowa.

Operująca w Prusach Wschodnich niemiecka 8. Armia, pod dowództwem gen. H. von Prittwitza, zaczęła ponosić porażki i cofała się kierunku zachodnim. Sytuacja zmieniła się, gdy z dniem 23 sierpnia 1914 r. głównodowodzącym na tym obszarze działań wojennych został gen. Paul von Hindenburg i przeniósł swoją kwaterę z Młynar do Malborka.

W kalendarzu z 1916 r. pewnej gminy chrześcijańskiej odnotowano: „Duży niepokój zapanował wśród mennonitów zamieszkałych na Żuławach między ...