Praca podczas świąt - kto nie może pozwolić sobie na wolne?

Generalnie takie dni jak święta Bożego Narodzenia, Wielkanoc, 1 i 3 maja czy Boże Ciało są dniami odpoczynku od pracy. Co do zasady Kodeks Pracy nie pozwala na pracę w niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy (art. 1519 ww. kodeksu).

Jednocześnie jednak przepisy kodeksu wskazują wyjątkowe stanowiska i branżę, w których pracownik może przyjść na dyżur w niedzielę i święta. I tak, praca w niedzielę i święta jest dozwolona m.in.:
- w ruchu ciągłym,
- przy pracy zmianowej,
- przy niezbędnych remontach,
- w transporcie, komunikacji,
- w rolnictwie i hodowli,
- w gastronomii, hotelach, zakładach opieki zdrowotnej (tj. w branżach, gdzie wykonuje się prace konieczne ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności),
- przy świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej odbieranych poza terytorium RP, jeśli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, te „polskie” niedziele i święta są u niego dniami pracy (art. 15110 Kodeksu Pracy). Ta regulacja obowiązuje od ponad dwóch lat.

Skupiając się na ostatnim punkcie, może tu chodzić np. o osoby zatrudnione w biurze, które obsługują dostawy od zagranicznych kontrahentów, w których krajach święta nie pokrywają się z polskimi. Warto też dodać, że możliwość pracy w niedziele i święta dotyczy też pracowników, których praca polega na zapewnianiu możliwości świadczenia usług drogą elektroniczną dla firm zagranicznych. Dobrym przykładem mogą być działy IT.

Rekompensata pracy w Boże Ciało

Taką pracę z zagranicznym kontrahentem pracownik ma prawo sobie „odebrać”. Pracodawca ma obowiązek zapewnić temu pracownikowi:
- inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po niedzieli lub święcie, a kiedy nie jest to możliwe, to do końca okresu rozliczeniowego – za pracę w niedzielę,
- inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego – za pracę w święto.

Rekompensatą pracy w święta lub niedzielę jest też nabycie prawa przez pracownika 100% dodatku do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto (lub w niedzielę), jeśli udzielenie dnia wolnego we wspomnianych powyżej nie było możliwe lub nie miało miejsca. Brak udzielenia dnia wolnego w zamian za pracującą niedzielę czy święto powoduje bowiem przekroczenie normy czasu pracy, tj. nadgodziny.

Jeśli święto przypada w niedzielę (tak jak miało to miejsce w tym roku z 1 maja), stosuje się przepisy określające zasady rekompensaty za pracę w niedzielę.