Wybory parlamentarne 2023. Jak głosować?

W niedzielę, 15 października, odbędą się wybory do Sejmu i Senatu. W głosowaniu na czteroletnią kadencję wybierzemy 460 posłów i 100 senatorów. Tego dnia zaplanowano również referendum. Pojawią się w nim pytania odnoszące się do wyprzedaży majątku państwowego, podniesienia wieku emerytalnego, likwidacji bariery na granicy polsko-białoruskiej oraz przyjęcia nielegalnych migrantów.

Referendum przeprowadzać będą te same komisje wyborcze, w tych samych lokalach wyborczych co wybory parlamentarne. Adres swojej komisji wyborczej - czyli miejsce, w którym zagłosujemy - można sprawdzić poprzez wyszukiwarkę dostępną na stronie PKW.

Uprawniony do głosowania jest każdy obywatel Polski, który ukończył 18. rok życia. Nie może to być osoba ubezwłasnowolniona, która została pozbawiona praw publicznych lub wyborczych. Lokale wyborcze będą otwarte między 7 a 21.

W wyborach do Sejmu i Senatu obywatele otrzymają dwie jednostronicowe karty do głosowania. Na jednej z nich umieszczone będą listy zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym kandydatów na posłów. Będą oni uszeregowani zgodnie z wylosowanymi przez Państwową Komisję Wyborczą numerami list.

Na drugiej karcie (również pojedynczej) znajdą się nazwiska kandydatów do Senatu. Oprócz tych dwóch kart wyborcy otrzymają też trzecią kartę, na której znajdą się pytania referendalne.

Odbiór kart do głosowania należy potwierdzić własnoręcznym podpisem w spisie wyborców. Jeśli jednak wyborca nie chce brać udziału w referendum lub wyborach, nie ma takiego obowiązku.

Powinien jednak po okazaniu dokumentu tożsamości poinformować komisję wyborczą, że nie chce wziąć udziału w którymś z głosowań. W sytuacji, gdy podczas odbioru kart do głosowania odmówi przyjęcia jednej albo dwóch z nich, wydający karty członek komisji odnotuje to w rubryce spisu wyborców.

Należy pamiętać, że przed przystąpieniem do głosowania wyborca musi okazać komisji wyborczej dokument tożsamości. Może to być każdy dokument ze zdjęciem, pod warunkiem że ustalenie tożsamości wyborcy na jego podstawie nie budzi wątpliwości.

Na wybory trzeba więc zabrać ze sobą np. dowód osobisty, paszport, prawo jazdy, legitymację studencką czy też aplikację mObywatel. Można okazać nawet dokument, który utracił ważność.

Aby oddać ważny głos w wyborach, należy postawić znak X w kratce przy nazwisku tylko jednego kandydata na jednej karcie. Zgodnie z kodeksem wyborczym, za znak X rozumie się co najmniej dwie linie, które przecinają się w obrębie kratki".

Głos będzie nieważny, jeśli wyborca postawi znak X przy nazwiskach dwóch lub więcej kandydatów z różnych list albo jeśli nie postawi go wcale. Będzie natomiast ważny, jeśli znak X znajdzie się przy większej niż jeden liczbie kandydatów z tej samej listy, ale wtedy pierwszeństwo uzyskania mandatu otrzyma kandydat znajdujący się wyżej na tej liście.

Na ważność głosu nie wpływają żadne dopiski, znaki czy numery postawione przez wyborcę na karcie do głosowania. Informacje o tym, jak oddać ważny głos, zapisane będą również na karcie wyborczej.

W przypadku referendum głos ważny jest wtedy, gdy głosujący postawi znak X w jednej z kratek przy odpowiedzi na dane pytanie. Będzie nieważny, jeśli znak X nie zostanie postawiony w żadnej z kratek lub będzie postawiony w obu kratkach przy jednym pytaniu.

Na ważność głosu nie wpłyną dopiski pozostawione przez wyborcę na karcie referendalnej. W uchwale nr 211/2023 PKW z 25 września zwrócono jednak uwagę, że kwestia znaków graficznych naniesionych w obrębie kratki została odmiennie uregulowana w referendum i w wyborach.

W przypadku referendum takie znaki, np. zamazanie kratki, przekreślenie znaku w kratce czy postawienie znaku, który nie jest znakiem X, powodują nieważność głosu w zakresie danego pytania.

Po oddaniu głosu karty do głosowania należy wrzucić do urny wyborczej. Do przeprowadzenia głosowania w wyborach do Sejmu i do Senatu oraz w referendum wykorzystana będzie jedna urna wyborcza. Wynik referendum będzie wiążący, jeżeli weźmie w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania.
zyw (źródło: isap.sejm.gov.pl, pkw.gov.pl)