Czy Olsztyn jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych?

Od lat budynki urzędów są dostosowywane do potrzeb osób o specjalnych potrzebach. Niestety nie zawsze efekt tych inwestycji przekłada się na użyteczność. Spowodowane jest to różnymi czynnikami, czasami - zwłaszcza w przypadku starych budynków - ciężko jest o proste rozwiązania. Spójrzmy jednak na olsztyńskie realizacje pod kątem użyteczności z perspektywy ludzi z nich korzystających. Przykładem niepraktycznego dostosowania jest podjazd przy Szpitalu Wojewódzkim w Olsztynie. Przygotowany z myślą o ułatwieniu dostępu do wejścia głównego nie prowadzi do niego najkrótszą drogą. Poręcz również jest pełna zakrętów, co uniemożliwia swobodne poruszanie się tam osobom z niepełnosprawnością ruchową. Podobna sytuacja jest również przy Poliklinice, gdzie by skutecznie korzystać z podjazdu, trzeba korzystać z pomocy najbliższych.

Warto przy tym zauważyć, że – z punktu widzenia osób z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami – ważne jest, aby gmachy były dostosowane nie tylko na zewnątrz, ale także wewnątrz. Niestety zarówno Poliklinika czy olsztyński ratusz nie spełniają wymogów pełnej dostępności. Na przykład w obydwu gmach istnieją podjazdy dla osób na wózkach, ale są zbyt wąskie. Przykładem dobrych praktyk jest podjazd przy Urzędzie Skarbowym w Olsztynie czy siedziba Banku Ochrony Środowiska przy ulicy Kopernika.

Bariery architektoniczne ograniczają dostęp do dóbr kultury osobom z niepełnosprawnością, a takie można zaobserwować także na zamku w siedzibie Muzeum Warmii i Mazur oraz w Teatrze im. Stefana Jaracza. Na niekorzyść mieszkańców obiekty nie są w całości dostosowane, choć godna pochwały jest postawa pracowników teatru, którzy służą pomocą osobom z niepełnosprawnością.

Wielkim wyzwaniem dla miasta jest dostosowanie budynków użyteczności publicznej, które powinny stanowić przykład w pełni dostosowanych gmachów w stolicy Warmii i Mazur. To wyzwanie jest podejmowane, czego przykładem może być proces dostosowywania przestrzeni w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim, gdzie wykonano ogromną pracę związaną nie tylko z likwidacją barier architektonicznych ale i udostępnieniem usług tłumacza migowego dla osób głuchych i niedosłyszących.

W przestrzeni miejskiej barierą widoczną na każdym kroku i doskwierającą wszystkim są choćby wysokie krawężniki. Nie trudno sobie wyobrazić, że osoby z dysfunkcją ruchu, starsze czy niewidome mają przez to znacznie utrudnione poruszanie w przestrzeni. Tu jednak interes jest wspólny także dla rodziców z wózkami dziecięcymi, kierowcami próbującymi parkować samochody czy rowerzystów. Dlaczego więc tak ciężko przychodzi myślenie o niwelowaniu tych barier zanim jeszcze one powstaną, na poziomie projektowania i wykonania?

To samo dotyczy oczywistej przeszkody, jaką są nierówne chodniki. Powinny być tak zaprojektowane i wykonane z takich materiałów aby eliminować ryzyko pośliźnięcia lub potknięcia. Normy są tu jasne i bardzo precyzyjne: odchylenie nawierzchni chodnika od poziomu nie powinno przekraczać 5mm. Patrząc na stan chodników w naszych miejscowościach można uwierzyć, że milimetry potrafią tu pęcznieć, bo te 5 mm często jest raczej w sferze marzeń.

Osoby z niepełnosprawnością nie pozostają z problemem barier architektonicznych same. Z pomocą przychodzi Miejski Zespół ds. Osób Niepełnosprawnych. Ta instytucja realizuje program Aktywny Samorząd, a środki z tego programu finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych są przeznaczone właśnie na likwidację barier architektonicznych.

Mimo wszelkich starań na rzecz zwiększenia dostępności, pozostało jeszcze wiele do zrobienia, aby miasto było pod tym względem przyjaznym miejscem.

Adam Przybylski