Pamiętamy o naszym bohaterze

Była to niezwykła przygoda redaktorska. Nie tylko dlatego, że miałam okazję powędrować w przeszłość — stwierdza Ewa Bartnikowska, jeden z redaktorów książki.

I dodaje: — Przewodnikiem był niezwykły człowiek, August Klemens Popławski. To on nas wiedzie przez znane, mniej znane lub całkiem nieznane fakty z historii Warmii. To także dwoje wspaniałych ludzi, których miałam szczęście poznać. Jerzy Popławski, syn Augusta Klemensa, i Agnieszka Żyznowska, jego wnuczka. Spędziliśmy na wspólnej pracy wiele godzin, w trakcie których dowiedziałam się o mieszkańcach Warmii więcej niż kiedykolwiek. Chyba tych spotkań i rozmów będzie mi najbardziej brakowało.

„Ludzie Dnia Wczorajszego” Augusta Klemensa Popławskiego to niezwykła książka. To nie tylko wspomnienia, to historia Warmii widziana oczami Warmiaka. Wartością są też unikalne zdjęcia.

— Staraliśmy się zachować w książce oryginalny język ich autora: bogaty, bardzo plastyczny, chwilami nieco archaiczny. Najcenniejsze są oczywiście same wspomnienia, bardzo osobiste, napęczniałe emocjami. Trudno się takie książki redaguje, ale wspaniale się czyta — dodaje Ewa Bartnikowska.

August Klemens jest synem Augusta Popławskiego, który walczył o powrót Warmii do Macierzy, działacza plebiscytowego. Niedawno jego imieniem został nazwany skwer w podolsztyńskich Pluskach. Z inicjatywą nazwania skweru wystąpił Rafał Szczepański, przewodniczący Społeczno-Kulturalnego Stowarzyszenia Miłośników Plusk, Południowej Warmii i Galindii Zachodniej, który ma też ogromny wkład w ukazanie się wspomnień nieżyjącego już Augusta Popławskiego.

— Mój ojciec marzył o wydaniu swoich wspomnień i przemyceniu w nich odrobiny historii Warmii — mówi Jerzy Popławski. — Po jego śmierci, podjęliśmy razem z bratem Ryszardem starania o wydanie książki, które trwały wiele lat.

Aż książką zainteresował się Rafał Szczepański, przedsiębiorca z Warszawy, który od lat jest związany z Pluskami i Warmią. A trudu jej wydania podjął się Jarosław Tokarczyk, prezes Grupy WM, wydawcy Gazety Olsztyńskiej.

— I dziś spełniają się marzenia mojego ojca — nie kryje radości Jerzy Popławski. — To dla nas, dla naszej rodziny piękny czas.
— Czyż można było sobie wymarzyć piękniejszy prezent? — pyta Agnieszka Żyznowska, wnuczka Adeli Kramkowskiej, siostry autora książki. — Babcia 30 grudnia ma urodziny. Czeka ją piękny prezent.
Książka publicznie zostanie zaprezentowana 27 grudnia na uroczystej sesji Rady Gminy w Stawigudzie, bo rodzina Popławskich jest z Plusek, a dokładnie Małych Plusek, których już nie ma.

August Klemens Popławski spisał swoje wspomnienia, pragnąc ocalić od zapomnienia niepowtarzalne zjawisko trwania „tutejszości”, utrwalić ducha minionych czasów i ludzi zamieszkujących tereny Południowej Warmii. W swoich wspomnieniach, mocno osadzonych w historii Warmii, autor pokazuje życie nie tylko swoje i swojej rodziny, ale także innych mieszkańców Warmii. I nierzadko było to życie naznaczone bólem, niezrozumieniem i tęsknotą za polskością. Dla jednych Warmiacy byli bowiem zbyt polscy, dla drugich zbyt niemieccy. Na tym też polegał dramat mieszkańców Warmii, „świętej Warmii” — jak powiedział w Olsztynie podczas swojej pielgrzymki Jan Paweł II.

Przez lata takie nazwiska jak właśnie Popławscy, ich heroiczna walka o polskość na Warmii były znane raczej historykom badającym dzieje regionu niż jego dzisiejszym mieszkańcom. Książka „Ludzie Dnia Wczorajszego” jest swoistym hołdem Warmiaka oddanym Warmiakom.

Andrzej Mielnicki
a.mielnicki@gazetaolsztynska.pl