Pierwsza pełna siedmioklasowa szkoła

W obecnej gminie Janowiec Kościelny w I połowie XX wieku istniało 7 szkół: w Janowcu Kościelnym, Szczepkowie - Borowym, Safronce, Waśniewie – Grabowie, Jabłonowie Dyby, Nowej Wsi Wielkiej oraz Nowej Wsi Dmochy. Za pierwszą z nich można uznać tę w Szczepkowie, która mimo nieposiadania swojego własnego budynku do 1934 roku, prosperowała w wynajętej izbie od jesieni 1915 roku. Była to szkoła sześcioklasowa z trzema nauczycielami. Do jej obwodu, oprócz samego Szczepkowa - Borowego, należały wioski: Krajewo, Iwany, Skrody, Połcie Młode i Smolany. Gdy zaistniała potrzeba budowy oddzielnego budynku dla szkoły, ówczesny wójt Antoni Moszczyński dążył do tego, by był on wybudowany w Smolanach. Pomysł ten popierali rodzice ze Smolan, jednak mieszkańcy pozostałych wiosek obwodu szkolnego nalegali, aby mury szkoły stanęły w Szczepkowie – Borowym. Jako argument brany był fakt, że wieś Borowe jest punktem środkowym obwodu.

Organizatorem budowy był ówczesny kierownik szkoły - Stefan Zawadziński oraz aktywni członkowie Komitetu Rodzicielskiego. Ze składek zakupiono ziemię oraz przeznaczono część ziemi wiejskiej pod teren szkoły. W tym czasie (1933r.) trwała budowa drogi łączącej Mławę i Janowo, która według planu miała przebiegać przez teren szkoły. Zostały nawet rozprowadzone szyny, którymi miały być rozwożone materiały pod budowę szosy, jednak kobiety ze Szczepkowa je zniszczyły. Zmuszone tym wypadkiem władze kupiły plac i oddały go pod szkołę, a szosa została przeprowadzona po części pierwotnego terenu szkoły. W roku 1934 przystąpiono do budowy fundamentów. Zakup materiałów i fachowca opłacano z dobrowolnych składek, większość robocizny była jednak wykonywana bezinteresownie przez mieszkańców. Według relacji najstarszych obywateli wsi, pierwsze mury wzniesiono całkowicie za sprawą dobrego serca społeczności. Następnie budowę przejął Zarząd Gminy i w 1935 roku budynek został oddany do użytku. Podczas wojny w budynku szkoły został zorganizowany magazyn zboża, a na piętrze mieszkał niemiecki kierownik tegoż magazynu. Uciekający w 1945 roku Niemcy zaminowali i podpalili szkołę. Od pożaru ocalili ją mieszkańcy Szczepkowa, a miny usunęli żołnierze wojsk radzieckich. Szkoła prosperowała do roku 2005 roku. Obecnie w jej dawnym budynku znajduje się Dom Seniora „Leleka”.

Nauka szkolna w Waśniewie - Grabowie, tak jak w wielu innych wioskach, odbywała się w domach prywatnych. Dzięki staraniom nauczycieli i pomocy władz terenowych Inspektorat Szkolny w Ciechanowie zatwierdził projekt budowy szkoły. Przed mieszkańcami Waśniewa staje problem placu pod budowę nowej szkoły. Ostatecznie zakupiono hektar ziemi od byłego dziedzica, W. Krajewskiego. Prace rozpoczęto w 1936 roku i już po około dwóch latach, to jest 1938r. oddano mury w stanie surowym.

Wybuch II wojny światowej sparaliżował dalsze prace. W okresie okupacji budynek szkolny, podobnie jak w Szczepkowie - Borowym został przekształcony w magazyn zboża. Zaraz po odzyskaniu niepodległości przystąpiono do generalnego remontu. Szkoła Podstawowa im. Zawiszy Czarnego w Waśniewie – Grabowie działa do dziś.

Mury budynku szkolnego w Nowej Wsi Dmochy zostały wybudowane w latach 1938-1939. W czasie wojny budynek stał bez opieki i został wewnątrz zajęty przez okupanta. Po zakończeniu II wojny światowej przystąpiono do prac wykończeniowych – urządzono dwie sale lekcyjne oraz kancelarię, w której mieszkał nauczyciel uczący w tej szkole. W krótkim czasie wzrósł stopień organizacyjny placówki i została zapewniona druga siła nauczycielska. W czasie pracy owych nauczycieli, na górze wykończono trzy mieszkania dla nauczycieli.
W roku 1956 do pracy w szkole przystąpił trzeci nauczyciel i w tym samym roku wypuszczono pierwszych absolwentów szkoły podstawowej.
Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi Dmochy działała do 1995 roku. Kronika szkolna podaje: „Zgodnie z postanowieniem Wójta Gminy w Janowcu Kościelnym Mirosława Piotrkowskiego i Rady Gminy z akceptacją dyrektora Szkoły Podstawowej w Janowcu Kościelnym, Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi Dmochy zostaje przeznaczona do likwidacji. Od nowego roku szkolnego uczniowie będą uczęszczać do Szkoły Podstawowej w Janowcu Kościelnym. W chwili obecnej nauczycielom nie zapewniono pracy.”

Szkoła Podstawowa w Safronce została założona w 1946 roku. Budynek szkoły był bardzo zniszczony: nie było okien, drzwi i podłóg. Dzięki pomocy nauczycieli Jerzego i Zofii Krajewskich oraz rodziców tamtejszego obwodu szkolnego, zajęcia rozpoczęły się w roku 1946. Zdatne do użytku były dwie izby lekcyjne, kancelaria i mieszkania nauczycieli.

Szkoła Podstawowa im. Władysława Jagiełły w Jabłonowie – Dybach została otwarta 1 października 1938 roku. Ponieważ szkoła znajdowała się w strefie przygranicznej, opiekę nad szkołą objął Pułk Radiotelegraficzny z Warszawy. Wojsko utrzymywało stały kontakt ze szkołą, zaopatrywało w potrzebne pomoce dydaktyczne, uzupełniało księgozbiór szkolny, dostarczało dzieciom zeszyty i tornistry, a dla najuboższych – ubrania. Szkoła przetrwała wojnę i okupację bez większych zniszczeń. Została ona zamknięta w 1999 roku w wyniku utworzenia gimnazjów, a jej uczniowie zostali włączeni do Zespołu Szkół w Janowcu Kościelnym.

Z siedmiu szkół na terenie gminy Janowiec Kościelny pozostały jedynie dwie: w Waśniewie – Grabowie i w samym Janowcu Kościelnym.

POCZĄTKI SZKOŁY W JANOWCU KOŚCIELNYM
Budowę szkoły w Janowcu Kościelnym rozpoczęto w 1929 roku ze szczupłych funduszy gminnych. Ówczesny kierownik szkoły Czesław Marchlewski i sekretarz gminy Józef Bukowski wystarali się o dotacje z budżetu państwa. Mury budynku stanęły w 1930 roku, pokryto je również dachówką i wykończono parter. W tymże roku w dwóch dolnych salach rozpoczęły się zajęcia szkolne. Pozostałe sale do użytku oddawano stopniowo, dopiero w roku 1934 wykończono cały budynek. Dnia 17 maja 1934 roku odbył się akt poświęcenia budynku, a szkoła przyjęła imię Henryka Sienkiewicza. Prace stolarskie wykonywane były przez mieszkańca Szczepkowa – Borowego. Do przechowywania opału wybudowano drewniany budynek, według planu powinien być również murowany ustęp, jednak w tym czasie zabrakło pieniędzy i szkoła posiadała jedynie prowizoryczne ubikacje.
Od września 1934 roku kierownictwo szkoły przyjął Stefan Kraśnicki. W następnym roku ogrodzono szkołę. Stefan Kraśnicki pełnił swą funkcję do czerwca 1938r. Jego miejsce zajął Kazimierz Kajkowski, który kierownikiem był do wybuchu wojny światowej.

Szkoła w Janowcu Kościelnym była pierwszą pełną siedmioklasową szkołą na terenie dawnej gminy Szczepkowo – Borowe. Począwszy od piątej klasy uczęszczali do niej uczniowie z okolicznych niepełnych szkół powszechnych, klasy szósta i siódma były do wojny łączone, co stanowi dowód na to, jak mało osób kończyło w tamtym czasie szkołę. Szkoła im. Henryka Sienkiewicza pierwszych absolwentów wypuściła w roku szkolnym 1938/1939r. Ponieważ szkoła znajdowała się w strefie przygranicznej (odległość od dawnej granicy wynosiła zaledwie 1,5km), opiekę nad szkołą sprawowała modlińska jednostka wojskowa. Od tej jednostki szkoła otrzymała między innymi odbiornik radiowy i sztandar szkolny. Wojsko utrzymywało stały kontakt z placówką, opiekowało się sierotami i dziećmi z ubogich rodzin – darowali im na przykład obuwie i ubrania od rodzin wojskowych. W szkole zapewnione było także stałe dożywianie. Na uroczystości szkolne przyjeżdżali oficerowie z Modlina.

CZASY WOJNY
We wrześniu 1939 roku dzieci nie poszły do szkoły. Już w pierwszych godzinach Niemcy zajęli Janowiec. Sale, które jeszcze dwa miesiące przedtem były wypełnione wychowywanymi w duchu miłości i poszanowaniu do godności ludzkiej, skorymi do nauki dziećmi, w tym czasie przerażały samym swoim widokiem. Mury szkoły były, albowiem wykorzystane jako siedziba żandarmerii niemieckiej, a sale lekcyjne zostały zamienione w miejsce kaźni.

OKRES POWOJENNY
Po zakończeniu działań wojennych nauka w szkole znów ruszyła pełną parą. Kierownikiem szkoły był wówczas Wiktor Szypulski, a po nim od połowy lat pięćdziesiątych Scholastyka Szczepkowska. Niestety, okres ten jest bardzo słabo udokumentowany, a pierwsze zapiski w kronice szkolnej pochodzą dopiero z lat sześćdziesiątych.

W roku szkolnym 1960/1961 zaszły poważne zmiany w szkole. W okresie wakacji przeprowadzono kapitalny remont budynku. Od 1 września nastąpiła zmiana kierownictwa szkoły. Pełniąca obowiązki kierownika szkoły Scholastyka Szczepkowska ustąpiła stanowiska, a na jej miejsce przyszedł zastępca inspektora szkolnego z Nidzicy Lucjan Chmielewski. Do szkoły uczęszczało wówczas 208 uczniów. Oprócz szkoły dziennej funkcjonowała tu szkoła Przysposobienia Rolniczego oraz szkoła wieczorowa dla pracujących. Zajęcia trwały od godziny 8 rano do 22.

Następnie kierownikiem szkoły został Ryszard Kaczmarczyk, który pełnił swą funkcję do stycznia 1973 roku, kiedy to został powołany na dyrektora Szkoły Podstawowej w Kozłowie.

Od 1 stycznia 1973 roku dyrektorem szkoły został Ryszard Bartkiewicz. W listopadzie do szkoły doprowadzono bieżącą wodę, co wpłynęło na podniesienie stanu higieny w szkole. W maju 1974 roku rozpoczęto przebudowę łuku drogi przy szkole. Celem przedsięwzięcia było złagodzenie niebezpiecznego zakrętu jezdni oraz uzyskanie miejsca na chodnik przy szkole. Prace te zakończono w czasie wakacji i we wrześniu 1974 roku uczniowie mogli już dojść do szkoły nowym chodnikiem.

W roku szkolnym 1974/1975 w szkole było 10 oddziałów, a tylko 5 izb. Zajęcia odbywały się, więc na dwie zmiany i kończyły się o godz. 17.
W marcu 1975 roku, na wniosek dyrekcji szkoły Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Janowcu, została opiekunem tutejszej szkoły. W ramach tej opieki świadczyła pomoc materialną, techniczną i usługową. 31 sierpnia 1985 roku nowym dyrektorem szkoły została Maria Radzymińska i pełniła tę funkcję do sierpnia 1990 roku.

W roku szkolnym 1990/1991 dla uczniów i nauczycieli zaświeciła nadzieja na poprawę warunków pracy szkoły, związana z budową Domu Strażaka, do którego miały się przenieść klasy 0 – III. We wrześniu 1990 roku dyrektorem szkoły została Barbara Wrzeszczyńska. Funkcję tę pełniła przez 2 lata do momentu przejścia na emeryturę.

W roku szkolnym 1992/1993 dyrektorem szkoły została Danuta Szemplińska. Oddano wtedy do użytku sale szkolne w Domu Strażaka. Uczyły się tam klasy 0 – III. Zlokalizowano tam również bibliotekę szkolną. Po wakacjach uczniów czekała miła niespodzianka – w głównym budynku szkoły założono centralne ogrzewanie. W 1994 roku odnowiono budynek szkoły ze środków pozyskanych od Europejskiej Fundacji Rozwoju Wsi i Rolnictwa.

W wyniku reformy oświaty, która wprowadziła nowy typ szkoły - gimnazjum, od 1 września 1999 roku rozpoczął działalność Zespół Szkół w Janowcu Kościelnym, który składał się ze szkoły podstawowej i gimnazjum. Dyrektorem Zespołu Szkół została Ewa Lisek.

Gimnazjum mieściło się wówczas w Domu Strażaka. Niż demograficzny i wiążąca się z nim reorganizacja sieci szkół podstawowych na terenie gminy oraz coraz większa ilość gimnazjalistów uczących się w jedynym na terenie gminy gimnazjum wymusiła na ówczesnych władzach gminy decyzję o rozbudowie szkoły w Janowcu Kościelnym.

W październiku 2000 roku rozpoczęto prace ziemne przy budowie nowego budynku gimnazjum. Jesienią 2002 roku prace nad rozbudową szkoły ruszyły pełną parą. Potrwały one do czerwca 2006 roku, kiedy to nowa szkoła została oficjalnie oddana do użytku.

12 czerwca tegoż roku Zespołowi Szkół w Janowcu Kościelnym nadano imię św. Jana Pawła II. Starania o poprawę warunków pracy nie skończyły się jednak na tym. We wrześniu 2006 rozpoczęto budowę sali gimnastycznej, stołówki oraz pomieszczeń administracyjnych szkoły. Równolegle trwał generalny remont starej części budynku. Prace zakończono na początku roku 2008, a w lutym uczniowie przenieśli się do odnowionego budynku, który razem z częścią przeznaczoną dla gimnazjum, salą gimnastyczną oraz stołówką tworzą piękny kompleks.

SZKOŁA DZIŚ
Po odejściu Ewy Lisek na zasłużoną emeryturę w marcu 2013 roku, jej obowiązki przejął Jacek Górny, a od września tegoż roku Marianna Zakrzewska, która swą funkcję pełniła do 30 września 2017 roku. W wyniku ponownej reformy oświaty zakładającej likwidację gimnazjum, 1 września 2017 dotychczasowy Zespół Szkół został przekształcony w Szkołę Podstawową im. św. Jana Pawła II. Od 1 lutego 2018 roku funkcję dyrektora pełni Ewa Ostrowska.

Szkoła po dziś jest wzbogacana o coraz to nowsze rozwiązania. Od przekształcenia Zespołu Szkół w Szkołę Podstawową wykonano prace takie jak między innymi renowacja biblioteki, archiwum, modernizacja ssał komputerowych oraz językowych oraz instalacja tablic multimedialnych i remont ubikacji. Oprócz tego, teren szkoły został wzbogacony o ogródek, a w najbliższym czasie powstanie nowy plac zabaw i boisko.