Im mniej pracują, tym dłużej żyją

Jan Głasek z pszczelarstwem związany jest od dziecka. — Jest to nasza tradycja rodzinna, od trzech pokoleń. Już jako mały chłopiec chodziłem z ojcem do pasiek. Potem nastała wieloletnia przerwa, poszedłem do szkoły, byłem w wojsku, jednak po latach powróciłem do pszczół — wspomina. Od ok. 4 lat jest prezesem Rejonowego Koła Pszczelarzy w Nidzicy.

— Nasz powiat ma bardzo dużo pszczół. Koło liczy 60 członków i 2584 rodzin pszczelich, gdzie na jedną rodzinę w szczycie sezonu składa się 30-40 tys. pszczół — wyjaśnia Jan Głasek. Od 15 lat w Parafii Błogosławionej Bolesławy Lament w Nidzicy odprawiane są msze święte w intencji pszczelarzy. Z czasem rozszerzyły się one o Spotkania Opłatkowe organizowane w pierwszą niedzielę po świętym Ambrożym.

— Według legendy kiedy św. Ambroży był dzieckiem obsiadł go rój pszczół, nic złego mu nie czyniąc. Dlatego uważany jest za patrona pszczelarzy — wyjaśnia prezes RKP. Pan Jan ma ponad 200 uli, które wymagają nieustannej opieki. Robi przeglądy, ociepla je. W sezonie pracuje od świtu do zmierzchu, a zimą przygotowuje sprzęt, topi wosk, czego efekty widoczne są dopiero latem.

Dlaczego pszczelarz musi kontrolować rozmnażanie pszczół? — Ponieważ w wyniku niekontrolowanych rójek połowa pszczół zabiera pokarm i odchodzi. Dlatego dla części młodych pszczół tworzy się nowy dom i nadzoruje ich rozmnażanie. Każda pszczoła ma określoną pozycję w hierarchii. Najpierw jest zwykłą "służącą", potem pilnuje ula, dopiero u schyłku życia może zacząć odwiedzać kwiaty — opowiada Jan Głasek.

Pszczoły trzeba doglądać, dbać o nie i leczyć. Te chore, wylatują z ula, żeby przypadkiem nie zarazić innych. — Żeby można było wyprodukować kilogram miodu pszczoła musi odwiedzić od 1,5 mln do 4 mln kwiatów, natomiast na rok przeżycia pszczela rodzina potrzebuje 110 kg! Jak zabieramy pszczołom miód, musimy dać im coś w zamian. Obecnie odchodzi się już od cukru, są specjalne pasze, którymi należy dokarmiać owady — wyjaśnia prezes RKP.

Skąd pszczoły wiedzą w którym ulu mieszkają? — Co prawda każda rodzina ma swój domek, jednak bywa tak, że często błądzą, mylą się. Co ciekawe, pszczoła, która zabłądzi i próbuje wlecieć do obcego ula, zostaje wpuszczona przez strażniczki, tylko w sytuacji, kiedy przylatuje z miodem. Jeżeli jest bez to znaczy, że chce obrabować inny ul. Bo pszczoły rabują się nawzajem — wyjaśnia pan Jan.

Za najbardziej ekonomiczny lot pszczół uważa się trasę 2 km. Przy dłuższym dystansie pszczoła na ogół zjada to, co udało jej się zebrać. Wskazane jest, by przewozić pszczoły blisko kwiatów. Wędrowne pasieki również sprzyjają ekonomii. Zimą, kiedy temperatura spada poniżej 10 stopni pszczoły drętwieją. Dlatego muszą zbić się w kłąb, przy czym cały czas się ruszać, żeby było cieplej. W lutym pojawiają się młode larwy i wtedy pszczoły muszą wytworzyć temperaturę 33 stopni! Za to latem, kiedy robi się za gorąco, wentylują powietrze i znoszą wodę.

Co zrobić, żeby zostać pszczelarzem? — Przede wszystkim najpierw się wyedukować. Po zdobyciu niezbędnej wiedzy dopiero można zarejestrować hodowle w weterynarii. A po zimie okaże się jak zdobyte wiadomości przełożą się na praktykę. Członkowie koła raz w roku wyjeżdżają na jednodniowe szkolenia. Jesteśmy bardzo zintegrowani, spotykamy się kilka razy w roku — mówi prezes RKP.

Pszczelarze kiedyś uważani byli za szczerych, uczciwych ludzi, ufano im do tego stopnia, że podczas zeznawania w sądzie nie musieli składać przysięgi. Czemu owady rzadziej kąsają pszczelarzy? — Przede wszystkim posiadamy specjalne stroje, ale wydaje mi się, że pszczoły wyczuwają też strach. Osoba, która się boi, wytwarza intensywniejszy zapach.

Bo jednak 40 dni życia to zbyt krótki czas, żeby pszczołę oswoić, poznać. Jak pszczoła ukąsi należy żądło zdrapać czymś ostrym albo paznokciem, absolutnie nie przyciskać, bo można wcisnąć żądło głębiej — przestrzega prezes RKP. Jan Głusek oprócz pszczelarstwa prowadzi własną działalność gospodarczą, jednak do koła należy również kilku pszczelarzy zawodowych.

W pszczelarstwie nie ma żadnych ustaw, rozporządzeń regulujących np. odległości między ulami, jest za to Kodeks Praktyki Pszczelarskiej, stanowiący zbiór wewnętrznych przepisów, dzięki przestrzeganiu których jest bezpieczniej i nie ma konfliktów między pszczelarzami.

— W tym zawodzie nie ma reguł, wszystko zależne jest od sezonu. Każdy rok jest inny, akurat ten był bardzo owocny, a taki zdarza się raz na 10 lat. Za to poprzedni był lichutki, w pszczelarstwie jest podobnie jak w rolnictwie — wyjaśnia Jan Głasek. Jak odróżnić miód naturalny od sztucznego?

— Ten naturalny, za wyjątkiem akacjowego, powinien się skrystalizować. Ponadto miód można poznać po smaku. Najsłodszy, zawierający najwięcej glukozy jest miód rzepakowy. Na naszych terenach, biorąc pod uwagę występującą roślinność produkujemy miody wielokwiatowe, rzepakowe i gryczane. Ten ostatni jest najpopularniejszy. Jesteśmy zagłębiem miodu gryczanego na całą Polskę — mówił prezes RKP.

Czytaj e-wydanie ">kliknij
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Igor Hrywna