CZYTAM, BO LUBIĘ: Fernando Aramburu - "Patria"

Książka o ludzkim strachu, zniszczonych przyjaźniach i związkach, bezsilności wobec niekontrolowanej spirali terroryzmu, a w końcu także o wybaczeniu.

W Kraju Basków działała jedna ze współczesnych separatystycznych lewicowo marksistowskich organizacji terrorystycznych hiszpańskich Basków – ETA. Jej działania nakierowane były na odzyskanie niepodległości. Sama organizacja działała od 1959 do 2018 roku. Fabuła Patri obejmuje okres od połowy lat osiemdziesiątych do końca 2011 roku, kiedy to ETA ogłosiła zawieszenie broni. Autor na tle tego okresu ukazuje losy dwóch baskijskich rodzin, które z przyjaciół stały się wrogami.

Bohaterami powieści są Txato i Bittori z dziećmi Xabierem i Nerą oraz Joxian i Miren, rodzice Joxe Mariego, Arantxy i Gorki. Przez wiele lat żyli oni w ścisłej zażyłości, wspólnie spędzali wolny czas, a ich dzieci traktowały dom przyjaciół jak własny. Mieszkają w małym miasteczku nieopodal San Sebastian. Po zamachu na Txato, lokalnego przedsiębiorcę migającego się od płacenia horrendalnych danin na rzecz ETA, losy przyjaciół zostają rozdzielone murem nieufności, który dopiero po upływie lat zacznie się stopniowo rozszczelniać.

Autor przedstawia obraz społeczeństwa uwikłanego w konflikt. Pokazuje ludzi zniszczonych przez terroryzm, strach i zwykłą ludzką bezsilność. Podkreśla też jak ważne jest przebaczenie i powrót do normalności.

"Patria" stawia wiele pytań. Najważniejsze to czy wojna jest moralnie uzasadniona? Czy można usprawiedliwić odzyskiwanie niepodległości krwią niewinnych? Trudne te pytania, a przez krzyk ofiar nie stają się one łatwiejsze. Czy w czasach, gdy istnieją systemy demokratyczne narody i państwa mogą sobie pozwolić na niekontrolowany rozlew krwi? Każdy powinien sam dopowiedzieć sobie na te pytania, a książka Aramburu będzie jednym z głosów w tej niezwykle trudnej dyskusji.

Fernando Aramburu to współczesny autor opowiadań esejów i powieści. Wielokrotnie nagradzany. Urodził się w 1959 r. w San Sebastian, od 1985 r. Mieszka w Hanowerze w Niemczech.

Maria Mikołajczyk