Niewybuchy — skorodowane świadectwo historii koszarowego miasta nad Jeziorakiem

Przypomnijmy szczegóły zdarzenia sprzed dwóch dni: podczas prac budowlanych na jednej z działek w Iławie znaleziono 126 niewybuchów.

— Na miejsce przyjechali policjanci z nieetatowej grupy rozpoznania minersko-pirotechnicznego komendy powiatowej policji w Iławie. Jak się okazało, pracownicy budowlani przypadkowo natrafili na całkowicie skorodowane niewybuchy różnych kalibrów pochodzące prawdopodobnie z czasów II wojny światowej — mówi Joanna Kwiatkowska, rzeczniczka prasowa komendy powiatowej policji w Iławie.

— Składało się na to 111 pocisków artyleryjskich i 15 granatów moździerzowych — wymienia rzeczniczka.

Wszystkie niewybuchy zostały wywiezione przez saperów do Lidzbarka Warmińskiego, gdzie zostaną zneutralizowane.

Policja nie chce ujawnić, na której działce doszło do znaleziska. A to z uwagi na "poszukiwaczy przygód", którzy mogliby w jej okolicy prowadzić na własną rękę poszukiwania kolejnych niewybuchów.

To nie pierwsze i zapewne nie ostatnie tego typu znalezisko w Iławie. Średnio co kilka miesięcy nad Jeziorak musi przyjechać patrol saperski, który zajmuje się niewybuchami. Znajdowane je nawet pod... torami kolejowymi (podczas prac modernizacyjnych na trasie Warszawa — Gdańsk), ale także w podiławskich lasach (najczęściej) oraz podczas robót drogowych (jak choćby we wrześniu 2010 roku na ulicy Dąbrowskiego).

Przypadki natrafiania na arsenały z czasów II wojny światowej oraz z lat wcześniejszych nie powinny dziwić, gdyż Iława na początku XX wieku była dużym ośrodkiem wojskowym.

— Przełom XIX i XX wieku to okres najbardziej dynamicznego rozwoju naszego miasta. Iława stała się wówczas węzłem kolejowym oraz dużym miastem garnizonowym — mówi znawca lokalnej historii Dariusz Paczkowski, licencjonowany przewodnik terenowy z Iławy.

— Małe 4-tysięczne miasteczko w ciągu kilku lat podwoiło liczbę swoich mieszkańców, która w roku 1910 sięgnęła ponad 10-tysięcy. Garnizon iławski miał ponad trzy tysiące żołnierzy rozlokowanych po 1916 roku w trzech koszarach: Bluchera, czyli dzisiejszym zakładzie karnym, Hindenburga, gdzie mieszczą się teraz Iławskie Zakłady Naprawy Samochodów oraz Yorcka — w budynku znajduje się aktualnie szpital powiatowy. Siedzibą iławskiego garnizonu był nieistniejący już budynek przy rondzie vis a vis iławskiej pływalni — tłumaczy Paczkowski.

W iławskiej ziemi kryje się więc zapewne jeszcze wiele nieodkopanych niewybuchów...

Na koniec rada od policji.
— W przypadku znalezienia niewybuchu należy natychmiast powiadomić o tym fakcie policję. W żadnym wypadku nie dotykajmy, nie przenośmy tych przedmiotów. W miarę możliwości oznaczmy miejsce, w którym znajdują się niewybuchy, nie dopuśćmy, by inne osoby naraziły się na niebezpieczeństwo — tłumaczy Joanna Kwiatkowska z iławskiej policji.