Nowe pomniki przyrody. Modrzewie o staropolskich imionach

Na obszarze lasów giżyckiego nadleśnictwa jest wiele wspaniałych i okazałych drzew. Ostatnio przybyło pięć pomników przyrody dzięki decyzji radnych z Rynu: Dobromir (obwód 260 cm), Jaromir (obwód 264 cm), Możdżer (obwód 310 cm), Krzesimir (obwód 288 cm), Sławomir (obwód 265 cm). Wszystkie znajdują się w miejscowości Ławki na terenie leśnictwa Skorupki. Wniosek o uznanie drzew za pomniki przyrody złożyło Nadleśnictwo Giżycko.

- Pomniki przyrody podlegają ochronie w celu zachowania szczególnej wartości przyrodniczej, krajobrazowej i dydaktycznej. W ramach ochrony czynnej obowiązuje stały monitoringu stanu zdrowotnego oraz wykonywanie cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych (usuwanie posuszu) oraz cięć awaryjnych. Wprowadza się zakazy niszczenia, uszkadzania i przekształcania obiektu, uszkadzania i zanieczyszczania gleby, umieszczania tablic reklamowych. Nadzór nad pomnikiem przyrody sprawuje Burmistrz Miasta i Gminy Ryn – czytamy w uchwale rady gminy.

Wyjątkowe drzewa
Nie każde drzewo można uznać za pomnik przyrody. Powinno się ono wyróżniać na tle innych drzew tego samego gatunku w danej okolicy. Może być wyjątkowe ze względu na rozmiar, wiek, pokrój lub walory przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe.
- Aby zgłosić drzewo do ochrony pomnikowej należy złożyć wniosek do urzędu gminy lub miasta – informuje leśnik Sławomir Kowalczyk z Nadleśnictwa Giżycko. - Podstawową sprawą przy składaniu wniosku jest określenie gatunku interesującego nas drzewa oraz obwód jego pnia na wysokości 130 cm od ziemi. Pomnikiem przyrody mogą być zarówno drzewa, jak i elementy przyrody nieożywionej np. głazy, jary, jaskinie, źródła i wodospady.

Na terenie Nadleśnictwa występuje obecnie 58 drzew uznanych za pomniki przyrody, reprezentujące 12 gatunków. W formie pomników przyrody chronione są następujące gatunki drzew: dąb szypułkowy 18 szt., jarząb szwedzki – 10 szt., jesion wyniosły – 8 szt., lipa drobnolistna 7 szt., modrzew europejski – 7 szt., sosna czarna – 2 szt., sosna zwyczajna – 1 szt., świerk pospolity – 1 szt., wiąz pospolity – 1 szt., wierzba biała – 1 szt., żywotnik olbrzymi – 1 szt., grab pospolity 1 szt.
Najstarsze pomniki przyrody to dęby szypułkowe: Wojciech 650 lat, obwód 616 cm, Wyniosły 450 lat, obwód 445 cm, Dowejko 490 lat, obwód 445 cm, Domejko 490 lat, obwód 440 cm, Morsztyn 330 lat, obwód 470 cm (ten ostatni po zimie 2020/2021 przyroda powaliła na ziemię, ale drzewo nadal jest pomnikiem).

Głaz może być pomnikiem
W powiecie giżyckim znajduje się duża ilość wielkich głazów narzutowych. Zachowały się tutaj liczne potężne okazy, które obecnie podlegają ochronie jako pomniki przyrody.

- Głazy te pochodzą z epoki lodowej, stanowią świadectwo potężnej siły lodolądu, który ciągnął za sobą na przestrzeni setek kilometrów wielkie odłamki skał – wyjaśnia Sławomir Kowalczyk. - W niektórych okolicach zwłaszcza przy wzgórzach moren czołowych, występują wielkie skupiska głazów narzutowych, zwane głazowiskami. Najciekawsze głazowisko, składające się z tysiąca głazów, znajduje się koło byłego PGR-u Fuleda nad jeziorem Dobskim. W chwili obecnej jest częścią rezerwatu „Jezioro Dobskie".
Renata Szczepanik