Dziś Olsztyn świętuje 670. urodziny. Czego jeszcze nie wiecie o stolicy Warmii i Mazur? [ZDJĘCIA]

— W obrębie Olsztyna znajduje się aż 16 jezior. Do najpopularniejszych zbiorników wodnych w Olsztynie należą Jezioro Ukiel — największe i najgłębsze, Jezioro Długie, Jezioro Kortowskie, nad którym mieści się kampus uniwersytecki, a także jezioro Skanda. Z kolei jezioro Track można nazwać również „jeziorem widmem”. Już raz znikło z olsztyńskiego krajobrazu, by niespodziewanie powrócić. W połowie XIX w. pogłębiono naturalny odpływ jeziora, co spowodowało, że w 1880 roku zbiornik zamienił się w mokradła, a w 1917 roku — w osuszoną łąkę. Jezioro odnowiło się już w następnej dekadzie po serii błędów melioracyjnych przy budowie nasypu kolejowego. Dziś głębokość jeziora Track nie przekracza 5 m.

— Mikołaj Kopernik powszechnie kojarzony jest z Toruniem. Jednak to w Olsztynie i na Warmii spędził ogółem 40 lat ze swojego 70-letniego życia. To tu wyznaczył pierwszy dzień wiosny i pisał pierwszą księgę „De revolutionibus…” znaną jako „O obrotach ciał niebieskich”. Również w Olsztynie Kopernik opracował traktat monetarny, w którym sformułował prawo o gorszym pieniądzu, który wypiera z biegu lepszy.

— Na zamku w Olsztynie zachował się jedyny na świecie instrument astronomiczny Mikołaja Kopernika własnoręcznie przez niego wykonany. To tablica astronomiczna o wymiarach 705 cm na 140 cm na ścianie krużganka. Ten niepozorny „fresk" służył Kopernikowi do wyznaczenia równonocy wiosennej i jesiennej (prawdopodobnie przypominało puszczanie zajączków lusterkiem). Ta tablica to unikat.

— Biblioteka Muzeum Warmii i Mazur posiada inkunabuł medyczny — jedyną w polskich zbiorach książkę z biblioteki astronoma. Inkunabul to tak naprawdę dwie księgi w jednym: Brewiarz praktyki medycznej i Kanony o stanach gorączkowych.

— Lasy w Olsztynie zajmują ok. 15 proc. powierzchni miasta.

— Łynostrada ma aż 11 km

— Patron Olsztyna, św. Jakub, był bratem św. Jana i pierwszym apostołem męczennikiem? Jest również patronem Hiszpanii i Portugalii, a także m.in. pielgrzymów, robotników, rybaków i wojowników.

— Olsztyński maszt radiowo-telewizyjny został oddany do użytku w 1969 roku. Wysokość obiektu wynosi 356,5 metrów, a jego masa wynosi 260 ton. Podtrzymywany jest przez 5 pięter odciągów wykonanych z lin stalowych. W 1976 roku powstał w Katowicach-Mysłowicach maszt o 2 metry wyższy od olsztyńskiego. Obecnie jest drugim co do wielkości w kraju.

— Na terenie Olsztyna znajduje się około 70 schronów obrony cywilnej. Powstały one w czasie drugiej wojny światowej oraz w latach 50-tych i 60-tych, niektóre były budowane w latach 90-tych. Najstarszy schron znajduje się przy ulicy Pieniężnego. Został wybudowany w 1926 roku, a następnie zmodernizowany w 1992 roku. Najmłodszy ze schronów znajduje się u zbiegu ulic Partyzantów i 1 Maja i został wybudowany w 1994 roku. Największy schron w Olsztynie może pomieścić 288 osób, najmniejszy 17. Łącznie schrony mogą pomieścić prawie 7 tysięcy osób.

— Odwiedzając Obserwatorium Astronomiczne, po pokonaniu 147 stopni, można stanąć na tarasie widokowym i podziwiać panoramę miasta lub za pomocą teleskopu obserwować aktywność Słońca.

— Perełką kolekcji obserwatorium jest okruszek Księżyca przywieziony przez załogę Apollo 11 i oprawiony w złoto kawałeczek Marsa. Ciekawostką jest zegar Shortta — najdokładniejszy zegar mechaniczny, jaki kiedykolwiek skonstruowano. Wynaleziony w 1921 roku czasomierz składa się z dwóch części — działającego w próżni wahadłowego "zegara pana" i wskazującego czas "zegara sługi", który co 30 sekund synchronizowany jest przez „pana". To unikat, bo wyprodukowano tylko około stu zegarów Shortta.

— Rocznie w olsztyńskie planetarium odbywa się 1630 seansów, a placówkę odwiedza ok. 80 tys. gości.

— Ciekawostką planetarium jest kopia 1:1 pierwszego sztucznego satelity ziemi Sputnika 1. Natomiast prawdziwą perełką tego miejsca jest bajecznie kolorowa mozaika z emaliowanych elementów Stefana Knappa. W Polsce jego prace można oglądać w Warszawie (stacje metra Pole Mokotowskie i Wilanowska) i w Toruniu (Uniwersytet Mikołaja Kopernika).

— Olsztyn może się pochwalić jedynym w Europie prostokątnym rondem, jest to Plac Pułaskiego.

— Napoleon Bonaparte przybył do Olsztyna 3 lutego 1807 roku. Przebywał tu jedynie kilka godzin. Prawdopodobnie wjechał do miasta mostem św. Jana Nepomucena, a następnie przez ulicę Prostą dotarł do rynku na Starym Mieście. Przyjął wtedy defiladę wojskową oraz odebrał meldunki od zwiadowców. Następnie udał się na zamek. Wizytę Napoleona w Olsztynie upamiętnia obelisk w kształcie kamienia znajdujący się przy ulicy Grunwaldzkiej obok mostu.

— Kortowo jest dzisiaj kampusem studenckim, jednak od 1886 roku aż do 1945 roku był w tym miejscu szpital psychiatryczny. Został on podpalony, a jego pacjenci zginęli.

— Według danych GUS z 31 grudnia 2021 roku, w Olsztynie mieszka 170 622 osób.

— Niemiecka nazwa Allenstein dosłownie oznacza „kamień nad Łyną, łyński kamień”[17][18], a w przenośni „zamek nad Łyną”.

— Olsztyn podzielony jest na 23 osiedla.

— Według Google Maps odległości drogowe do stolic sąsiednich województw wynoszą:

Olsztyn – Białystok – 241 km,
Olsztyn – Bydgoszcz – 208 km,
Olsztyn – Gdańsk – 169 km,
Olsztyn – Toruń – 172 km,
Olsztyn – Warszawa – 212 km.