PAA: obecnie na świecie wdrażanych jest na różnych etapach ponad 70 projektów reaktorów SMR

W październikowym Biuletynie Informacyjnym nr 3(129)2023 r. Państwowej Agencji Atomistyki(PAA) eksperci Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej(IChiTJ) podsumowali najważniejsze osiągniecia na świecie w dziedzinie wdrożenia SMR. Jak podano, obecnie ponad 70 projektów SMR (małych reaktorów jądrowych) jest opracowywanych i wdrażanych na różnych etapach w 18 państwach członkowski Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej(MAEA).

Eksperci IChiTJ ocenili, że najbardziej zaawansowane prace nad konstrukcją, wdrożeniem, a także licencjonowaniem SMR-ów są prowadzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.

Wskazali, że w Stanach Zjednoczonych, Nebraska Public Power District - właściciel i operator elektrowni jądrowej w Cooper rozpoczął proces wyboru lokalizacji spełniających kryteria do posadowienia reaktorów SMR. Jak podano w opracowaniu, w pierwszym etapie wytypowanych będzie 15 najlepszych lokalizacji, a w drugim etapie 4. W stanie Virginia firma Dominion Engineering przygotowała dla firmy Lenowisco Planning District Commisssion wstępne studium wykonalności dla 7 potencjalnych lokalizacji SMR.

Eksperci dodali, że w USA "ciekawostką jest" pomysł wykorzystania reaktorów SMR w stacjach ładowania zasilanych elektrycznie pojazdów o dużej ładowności.

Aktualnie kanadyjski urząd dozoru jądrowego Canadian Nuclear Safety Commission (CNSC) prowadzi przegląd przedlicencyjny 10 reaktorów jądrowych o mocach w przedziale 3-300 Mwe. W styczniu 2023 r. GE Hitachi oraz Ontario Power Generation oraz SNC-Lavalin i Aecon ogłosiły podpisanie kontraktu na budowę reaktora BWRX-300 w Darlington. Projekt BWRX-300 jako pierwszy SMR przeszedł 1 i 2 etap oceny projektu przez CNSC.

"Nowe projekty małych, ale nie modułowych reaktorów weszły już do eksploatacji w Chinach i w Rosji" - wskazali eksperci. W ich ocenie najważniejsze z nich to pierwszy na świecie reaktor wysokotemperaturowym HTR-PM - projekt demonstracyjny Huaneng Shidaowan, który "osiągał pełna moc z zachowaniem stabilnych parametrów pracy w grudniu 2022 r."

Zwrócono uwagę, że w 2026 r. stan krytyczny (stan reaktora, w którym zachodzi równowaga między neutronami powstającymi i traconymi w wyniku reakcji jądrowej - PAP) osiągnie po raz pierwszy reaktor CAREM 25 w Argentynie. Dodano, że kolejny reaktor w Chinach ACP 100 ma rozpocząć komercyjną eksploatację w 2026 r. Eksperci zaznaczyli też, że w 2026 r. zakończy się budowa reaktora BREST-OD-300 w Rosji, a od maja 2020 r. u brzegów Czukotki na barce "Akademik Łomonosow" pracują dwa małe reaktory KLT-40S o mocy 50 MWe.

"Komercyjna nakierowana na produkcję prądu elektrycznego energetyka jądrowa praktycznie od początku swojego istnienia skierowana była w stronę rozwoju dużych reaktorów energetycznych. Odzwierciedleniem tego trendu są najszerzej eksploatowane reaktory II I III generacji natomiast małe konstrukcje reaktorowe wykorzystywane były przez wojsko lub w celach badawczych" - zwrócili uwagę eksperci, zaznaczając, że w obecnych czasach trend ten ulega stopniowej zmianie. "W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie tą technologią. Również w Polsce zainteresowanie SMR-ami jest ogromne, czego dowodem są doniesienia dotyczące współpracy Orlenu i z Synthos przy budowie w Polsce SMR w technologii BWRX-300. Pierwsze reaktory mają powstać do końca tej dekady, czy plany KGHM wdrożenia technologii NuScale.

W opracowaniu przypomniano także, że na początku 2023 r. francuski EDF podpisał też z firmą Respect Energy - polskim dostawcą energii ze źródeł odnawialnych porozumienie o współpracy nad rozwojem w Polsce projektów jądrowych, bazujących na wykorzystaniu reaktora Nuward. (PAP)