SOTEU już jutro!

SOTEU, czyli dokładnie co?

Orędzie o stanie Unii, znane również jako orędzie o stanie Unii Europejskiej lub SOTEU (od angielskiego ‘State of the Union’), to coroczne przemówienie przewodniczącego lub przewodniczącej Komisji Europejskiej. Kierowane jest na wrześniową sesję plenarną Parlamentu Europejskiego. Orędzie o stanie Unii Europejskiej zostało ustanowione na mocy Traktatu z Lizbony (wraz z Porozumieniem ramowym z 2010 r. w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim a Komisją Europejską), tak by ożywić życie polityczne Unia i by stała się ona bardziej demokratyczna i przejrzysta niż wcześniej.

Porozumienie ramowe przewiduje zatem również, że przewodniczący Komisji Europejskiej wyśle list intencyjny do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i prezydencji Rady Unii Europejskiej, w którym szczegółowo określi działania, które Komisja Europejska zamierza następnie podjąć za pomocą środków legislacyjnych i innych inicjatyw do końca następnego roku. Następnie po przemówieniu następuje debata plenarna na temat sytuacji politycznej Unii, tzw. debata o stanie Unii.

W swoim orędziu o stanie Unii na rok 2023 przewodnicząca Komisji Europejskiej przewodnicząca ma zamiar nakreślić główne priorytety i inicjatywy przewodnie na nadchodzący rok, opierając się na sukcesach i osiągnięciach Unii Europejskiej z ubiegłych lat. Będzie to także ostatnie wystąpienie w tej kadencji ustawodawczej przed wyborami europejskimi w 2024 r., zaplanowanymi od 6 do 9 czerwca.

Priorytety Komisji Europejskiej

1. Europejski Zielony Ład
Czyli dążymy do bycia pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu. Zmiana klimatu i degradacja środowiska stanowią egzystencjalne zagrożenie dla Europy i świata. Aby stawić czoła tym wyzwaniom, Europejski Zielony Ład przekształci UE w nowoczesną, zasobooszczędną i konkurencyjną gospodarkę, zapewniając: brak emisji netto gazów cieplarnianych do 2050 r., wzrost gospodarczy oddzielony od wykorzystania zasobów. Zagwarantuje też, by żadna Europejka, żaden Europejczyk i żadne miejsce w Europie nie zostało zapomniane, pozostawione same sobie.

Europejski Zielony Ład poprawi dobrostan i zdrowie obywateli i przyszłych pokoleń, zapewniając nam wszystkim świeże powietrze, czystą wodę, zdrowe gleby i różnorodność biologiczną. Europejski Zielony Ład to także odnowione, energooszczędne budynki, zdrowa i niedroga żywność, więcej transportu publicznego, czystsza energia i najnowocześniejsze czyste innowacje technologiczne, trwalsze produkty, które można naprawić, poddać recyklingowi i ponownie wykorzystać, a także przyszłościowe miejsca pracy i szkolenia w zakresie umiejętności potrzebnych w okresie przejściowym oraz globalnie konkurencyjny i odporny przemysł.

Europejski Zielony Ład jest także naszym ratunkiem w obliczu pandemii COVID-19. Europejski Zielony Ład sfinansuje jedna trzecia środków z inwestycji o wartości 1,8 biliona euro przewidzianych w planie naprawy NextGenerationEU oraz 7-letni budżet UE.

2. Europa na miarę ery cyfrowej
Chodzi o wsparcie ludzi dzięki technologiom nowej generacji. Technologia cyfrowa zmienia nasze życie. Strategia cyfrowa UE ma sprawić, by ta transformacja przyniosła korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, pomagając jednocześnie osiągnąć cel, jakim jest Europa neutralna dla klimatu do 2050 r. Komisja jest zdecydowana uczynić najbliższą europejską dekadę „cyfrową”. Zamiast naśladować innych — Europa musi teraz wzmocnić swoją suwerenność cyfrową i ustanowić standardy, kładąc wyraźny nacisk na dane, technologię i infrastrukturę.

3. Gospodarka, która służy ludziom
Celem jest zapewnienie sprawiedliwości społecznej i dobrobytu. Osoby fizyczne i przedsiębiorstwa w UE mogą prosperować tylko wtedy, gdy gospodarka będzie im sprzyjać. Wyjątkowa społeczna gospodarka rynkowa UE umożliwia rozwój gospodarek oraz ograniczanie ubóstwa i nierówności. Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią trzon gospodarki UE. Konieczne jest ich wzmocnienie, dokończenie budowy unii rynków kapitałowych oraz pogłębienie unii gospodarczej i walutowej. Mając stabilną podstawę Europy, gospodarka może w pełni odpowiadać na potrzeby obywateli UE.

4. Silniejsza Europa na świecie
Chodzi o wzmacnianie naszego odpowiedzialnego światowego przywództwa. Komisja Europejska opowiada się za multilateralizmem i światowym porządkiem opartym na zasadach poprzez aktywniejszą rolę i silniejszy głos UE na świecie. Silny, sprawiedliwy i otwarty program handlowy sprawia, że Europa jest atrakcyjnym miejscem dla biznesu. Ma to kluczowe znaczenie dla wzmocnienia roli UE jako światowego lidera, przy jednoczesnym zapewnieniu najwyższych standardów ochrony klimatu, środowiska i pracy. Przywództwo europejskie oznacza także ścisłą współpracę z krajami sąsiadującymi, wprowadzenie kompleksowej strategii wobec Afryki i potwierdzenie europejskiej perspektywy krajów Bałkanów Zachodnich. Komisja poszukuje skoordynowanego podejścia do działań zewnętrznych — od pomocy rozwojowej po wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa — które zapewni Europie silniejszy i bardziej zjednoczony głos na świecie.

5. Promowanie naszego europejskiego stylu życia
Priorytet to ochrona naszych obywateli i naszych wartości. Bo Europa, która chroni, musi także bronić sprawiedliwości i podstawowych wartości UE. Zagrożenia dla praworządności stanowią wyzwanie dla prawnych, politycznych i gospodarczych podstaw naszej Unii. Wizja Ursuli von der Leyen dotycząca Unii równości, tolerancji i sprawiedliwości społecznej opiera się na praworządności. Komisja uruchomi kompleksowy europejski mechanizm na rzecz praworządności, w ramach którego będzie co roku przedstawiać obiektywne sprawozdania na temat stanu praworządności w całej Unii. Silne granice, modernizacja systemu azylowego UE i współpraca z krajami partnerskimi są ważne, aby migracja mogła rozpocząć się od nowa.

6. Nowy impuls dla demokracji europejskiej
Celem jest pielęgnowanie, ochrona i wzmacnianie naszej demokracji. Demokracja na kontynencie europejskim jest atakowana. Agresja Rosji na Ukrainę jest wojną przeciwko samej demokracji. Naszej demokracji nie można uważać za coś oczywistego. Trzeba o nią dbać i pielęgnować każdego dnia. Do tego Ursula von der Leyen dąży od początku swojej kadencji.

Siła Europy leży w jej jedności, a jedność ta opiera się na naszych wspólnych wartościach demokratycznych: naszym zaangażowaniu na rzecz podstawowych praw człowieka, ochronie wolnej i niezależnej prasy. Europa stoi na straży praworządności oraz równości kobiet i mężczyzn, obszarów wiejskich i miejskich, młodych i starszych. Należy pracować nad demokracją i ją odnawiać każdego dnia, a to wymaga umożliwienia obywatelom zabierania głosu. Konferencja w sprawie przyszłości Europy, która zakończyła się 9 maja 2022 r., umożliwiła obywatelom kształtowanie przyszłości naszej Unii Europejskiej. Komisja wysłuchała ich propozycji i obecnie koncentruje się na realizacji ich propozycji.

Oprac. mmb

Transmisja na żywo Orędzia o stanie Unii dostępna będzie 13 września 2023 r. o godz. 9:00 na stronie www.state-of-the-union.ec.europa.eu/index_en.