Naukowiec z UWM ocala najstarsze dęby w Polsce

2023-08-22 20:30:00(ost. akt: 2023-08-22 15:53:48)
Zdjęcie jest ilustracją do tekstu

Zdjęcie jest ilustracją do tekstu

Autor zdjęcia: UWM

Dr hab. Marcin Michalak z Katedry Fizjologii, Genetyki i Biotechnologii Roślin UWM wraz ze współpracownikami z Instytutu Dendrologii PAN opracował nowatorską metodę klonowania in vitro najstarszych dębów pomnikowych.
Do tej pory naukowcy wiedzieli, jak sklonować trzystuletnie dęby szypułkowe, ale dla tego gatunku drzew taki wiek wcale nie oznacza dużo. Dzięki przeprowadzonym badaniom, możliwe jest zachowanie i ochrona zasobów genowych cennych okazów rosnących w Polsce.

Jak tłumaczy naukowiec z UWM, dęby go fascynują, ponieważ są to ważne lasotwórcze drzewa cenne zarówno biocenotycznie jak i gospodarczo. Dodatkowo związane są ze starymi wierzeniami i polską, a także europejską kulturą. Niestety, w ostatnich latach wiele z najstarszych dębów umiera albo jest niszczonych przez wandali.

— W związku z tym pojawiła się idea sklonowania tych drzew, aby ich genotypy zostały zachowane dla kolejnych pokoleń. Jest takie angielskie powiedzenie, że dąb rośnie 300 lat, żyje 300 lat i 300 lat umiera. Przyjmuje się, że górna granica to 900-1000 lat, ale wiele drzew nie dożywa takiego wieku – np. spośród dębów związanych z legendą o Lechu, Czechu i Rusie został już tylko Rus – tłumaczy dr hab. Marcin Michalak.

Opracowana metoda in vitro pozwoliła na sklonowanie 21 dębów pomnikowych z Polski, w tym około 800-letnich dębów Bartek, Rus oraz Chrobry. Oznacza to, że owe badania pozwoliły przesunąć granice sklonowania dębów o pół wieku.

Fot. UWM

Dr hab. Marcin Michalak współpracuje z Instytutem Dendrologii PAN oraz Generalną Dyrekcją Lasów Państwowych, więc wyniki badań zostaną zastosowane w praktyce. W przyszłości będzie można bowiem sklonować drzewa o najbardziej pożądanych cechach dla gospodarki leśnej. Jest to tym bardziej potrzebne, że w związku ze zmianami klimatycznymi, lata urodzaju dla nasion będą występowały rzadziej.

Kolejnym etapem, który udało się osiągnąć, było opracowanie metody pozwalającej na przeniesienie wyhodowanych sadzonek w warunkach in vitro z powrotem do gleby.

— Na razie nie chciałbym zbyt wiele zdradzać, ponieważ wyniki badań nie zostały jeszcze opublikowane. Na części osobników wypróbowaliśmy przeniesienie ich z powrotem do gleby i ukorzenienie. To jest trudne zadanie, bo w in vitro są bardzo korzystne warunki – jest wysoka wilgotność, nie ma patogenów itd., a jak sadzonki wracają do gleby, to ponownie muszą przyzwyczaić się do współżycia z innymi organizmami — wyjaśnił dr hab. Marcin Michalak

Doktor dodał, że udało się wyhodować sadzonki z kilku dębów. Klon dębu z Rogalina rośnie od 2019 roku w tamtejszym parku obok swojego drzewa matecznego.

Jako ciekawostkę Michalak wskazał, że dąb zaczął wydawać swoje pierwsze żołędzie już w wieku 6 lat, a zazwyczaj dęby owocują w wieku około 20 lat. Wskazywałoby to, na to, że zachował tzw. "pamięć wieku".

źródło: UWM


We wtorkowym (22 sierpnia) wydaniu Gazety Olsztyńskiej m.in.

Tak dziś wygląda ekspresowa S16 przez MazuryBudowa „szesnastki” przyspieszy
Czy budowa S16 przyspieszy? Taką nadzieję daje przyjęta przez Sejm specustawa, zgodnie z którą S16 będzie drogą rokadową, a więc strategiczną z punktu widzenia bezpieczeństwa kraju. A to pozwoli na przyspieszenie procedur związanych z realizacją inwestycji.

Marek Pilipienko i Adrian Radzio — @dwabraszkiPokazują Olsztyn po swojemu
Poznali się na boisku, a piętnaście lat później tworzą filmy na TikToku. Biorą pod lupę Olsztyn, ale nie tylko. Ostatnio szukali kontrolera biletów w olsztyńskich autobusach. Przed nimi liczenie kroków. Dwa braszki, bo tak się nazwali, nieźle kręcą i spełniają swoje marzenia.

Ponad 32 tys. wniosków w programie „Pierwsze Mieszkanie”
Ponad 32 tys. osób złożyło wnioski w programie „Pierwsze Mieszkanie”; podpisano 2 709 umów na prawie 1 mld zł – poinformował minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. Dodał, że założono też 1 331 Kont Mieszkaniowych.

Z wielką przyjemnością oddajemy w Państwa ręce najnowsze wydanie Magazynu Turystycznego Warmia&Mazury.

Już jest! Najnowszy numer Rolniczego ABC już w sprzedaży

Jak kupić e-wydanie? Wystarczy kliknąć w zdjęcie jedynki poniżej, lub wejść na kupgazete.pl