Czy znasz olsztyńskie pomniki i rzeźby? Przekonajmy się

W parkach, na skwerach i placach olsztyńskiego Starego Miasta oraz w jego najbliższych okolicach znajdziemy wiele form artystycznych zdobiących przestrzeń miejską. Ale nie wszyscy wiemy kiedy powstały ani kto jet ich autorem. Tymczasem większość została stworzona w latach 60. i 70. XX w.

— Zastanawiacie się czasami kto jest autorem danej rzeźby i w którym roku powstała? — pyta Marta Bartoszewicz, rzeczniczka prasowa olsztyńskiego magistratu. — Nie mamy możliwości stawiać oddzielną, estetyczną tabliczkę przy każdej formie rzeźbiarskiej i dlatego wydaliśmy broszurę „Olsztyn. Rzeźby i pomniki. Stare Miasto i okolice”.

Broszula zawiera informacje o autorach rzeźb i pomników z trenu Parku Podzamcze, Starówki i najbliższej okolicy. Na końcu znajduje się mapa z lokalizacją rzeźb.

Nasz fotoreporter wybrał się na spacer mapą olsztyńskich rzeźb. Przedstawiamy kilka z nich.

1. Rzeźba „Wiosna”
Powstała na zamówienie władz miejskich dla uatrakcyjnienia parku miejskiego nieopodal zamku. Została ustawiona w pobliżu zabytkowej willi „Casablanca”
przy ul. Zamkowej 5, w której artystka - Balbina Świtycz-Widacka - kształciła niegdyś młodych adeptów sztuki. W realistycznych dziełach rzeźbiarki odnajdujemy nawiązanie do rzeźby impresjonistycznej i do młodopolskiego symbolizmu.

2. Fontanna „Ptaki” została wykonana w ramach urządzania parku miejskiego i uatrakcyjniania jego wnętrz parkowych. Rzeźby do Parku Podzamcze były zamawiane u lokalnych artystów - Ryszard Wachowski / Antoni Szczypczyński - od połowy lat 50. XX wieku, w następnych latach prace te sukcesywnie kontynuowano. Fontanna ozdobiona odlewanymi z żeliwa kormoranami nazywana jest też „Symfonią Ptaków”.

3. Fontanna „Ryba z dzieckiem” została wykonana na zamówienie władz miejskich w ramach urządzania parku nad Łyną. Kompozycja powstała jako pierwsza z cyklu trzech rzeźb Balbiny Świtycz-Widackiej, które do dziś zdobią Park Miejski Podzamcze. W położonej nieopodal willi „Casablanca” przy ul. Zamkowej 5 ta zasłużona dla Olsztyna rzeźbiarka kształciła niegdyś młodych adeptów sztuki.

4. Pomnik Mikołaja Kopernika autorstwa rzeźbiarza Johannesa Götza powstał z inicjatywy Rady Miejskiej Olsztyna. Odsłonięty został 9 listopada 1916 roku. Pierwotnie spiżowe popiersie astronoma było umieszczone na postumencie pod architektonicznym baldachimem, wspartym na filarach, i do 1946 roku znajdowało się przed groblą zamkową. Obecnie pomnik usytuowany jest przed zamkiem, przy moście na Łynie w Parku Podzamcze (skwer nad Łyną naprzeciwko budynku przy ul. Zamkowej 5). Na zmienionym cokole wykuty został napis w języku polskim: „obrońcy grodu olsztyńskiego przed najeźdźcą krzyżackim, wielkiemu polakowi mikołajowi kopernikowi wdzięczni rodacy”. Ten wysokiej klasy artystycznej portret rzeźbiarski wpisany został w 1997 roku do rejestru zabytków.

5. Kamienna kompozycja rzeźbiarska „Układ Słoneczny” autorstwa Jean Marie Becheta powstała podczas II Międzynarodowego Pleneru „Warmia – Ziemia Kopernika” w 1972 roku. Syntetyczną i intrygującą formę tej kompozycji rzeźbiarskiej można podziwiać przed dawną siedzibą Okręgu Olsztyńskiego Związku Polskich Artystów Plastyków – na zachodnim międzymurzu olsztyńskiego zamku, przy moście zamkowym.

6. Rzeźba „Żaba” została wykonana jako jedna z pierwszych dekoracji rzeźbiarskich w ramach urządzania parku miejskiego i uatrakcyjniania jego wnętrz parkowych. Podobnie jak pozostałe prace Ryszarda Wachowskiego, rzeźba wyróżnia się surową, zgeometryzowaną formą, charakterystyczną dla indywidualnego stylu artysty.

7. Rzeźba „Amor na czatach” została wykonana na zamówienie władz miejskich w ramach urządzania parku nad Łyną. Kompozycja ta jest jedną z trzech rzeźb artystki, które do dziś zdobią Park Miejski Podzamcze. W realistycznych dziełach zasłużonej dla Olsztyna rzeźbiarki Balbiny Świtycz-Widackiej odnajdujemy nawiązanie do rzeźby impresjonistycznej i do młodopolskiego symbolizmu.

8. Symboliczna rzeźba „Łyna” została wykonana jako jedna z pierwszych dekoracji parku miejskiego Podzamcze i do dziś intryguje swą modernistyczną formą oraz awangardową kompozycją. Cechy te są charakterystyczne dla indywidualnego stylu Ryszarda Wachowskiego.

9. Ławeczkę Mikołaja Kopernika, zlokalizowaną na Starym Mieście u zbiegu ulic Zamkowej i Okopowej, odsłonięto w październiku 2003 roku w ramach obchodów 650. rocznicy założenia Olsztyna. Urszula Szmyt przedstawiła Kopernika w pozycji siedzącej, obserwującego niebo i zwróconego w stronę zamku, w którym sprawował funkcję administratora dóbr kapituły warmińskiej. Spiżową postać uczonego kanonika naturalnej wielkości umieszczono na murowanej ławeczce. Oryginalna forma rzeźby pozwala chętnym usiąść obok Kopernika, dzięki czemu pomnik stanowi niezwykle popularną atrakcję turystyczną.

10. Figurę świętego Jakuba na Targu Rybnym wykonał rzeźbiarz Rafał Grabowski. Rzeźbiarską postać patrona miasta ustawiono w 2003 roku w ramach obchodów 650. rocznicy założenia Olsztyna.

11. Eksponowana na placu Jana Pawła II rzeźba „Macierzyństwo” jest jedną z dwóch realizacji Kazimierza Zielińskiego, jakie można zobaczyć w Olsztynie. Syntetyczna w formie kompozycja rzeźbiarska prezentuje indywidulany styl artysty, symptomatyczny dla rzeźby organicznej, charakteryzującej się właśnie gładką, płynną i obłą formą.

12. Dynamiczna kompozycja z trzema podrywającymi się do lotu żurawiami symbolizuje piękno przyrody naszego regionu. Instalacja powstała w ramach VII edycji Olsztyńskiego Budżetu Obywatelskiego. Śródmiejski projekt osiedlowy zyskał uznanie Olsztynian i był jedną z najpopularniejszych propozycji, świadcząc o tym, że mieszkańcy Olsztyna po wielu latach ponownie zatęsknili za nowoczesną sztuką w otwartej przestrzeni miejskiej. Wyjątkowa i efektowna kompozycja olsztyńskiego rzeźbiarza Izydora Borysa jest dobrym prognostykiem na przyszłość i doskonale wpisuje się w znakomite tradycje Olsztyna – miasta ozdobionego w drugiej połowie XX wieku licznymi przykładami współczesnej (a nierzadko
nowoczesnej i awangardowej) rzeźby plenerowej.

Po więcej... zapraszamy do naszej galerii poniżej oraz zachęcamy do lektury:
https://olsztyn.eu/fileadmin/katalogi_wydzialowe/kultura/mkz/Pomniki_Olsztyn_2021_2022_DL-wersja_na_strone.pdf

Źródło: Olsztyn.eu