Europejski Rok Umiejętności. Musimy uczyć się całe życie

2023-07-28 09:30:00(ost. akt: 2023-07-31 08:53:17)   Artykuł sponsorowany

Autor zdjęcia: Urząd Marszałkowski w Olsztynie

Stare porzekadło mówi, że czego Jaś się nie nauczył, tego Jan nie będzie umiał. Niekoniecznie. Świat się zmienia i żeby nadążyć za tymi zmianami Jan też musi się zmieniać, uczyć się, zdobywać wiedzę, nowe umiejętności i kompetencje. Inaczej zostaniemy w tyle, inni nas wyprzedzą, dlatego mówiąc językiem sportowym musimy biec szybciej. A nowym impulsem do uczenia się przez całe życie jest zainicjowany przez Komisję Europejską, a potem ustanowiony przez Parament Europejski i poszczególne kraje członkowskie rok 2023 jako Europejski Rok Umiejętności. Rok rozpoczął się 9 maja i potrwa 12 miesięcy.

Korzystając z osiągnięć Europejskiego Roku Młodzieży 2022, w tym roku UE chce zadbać o to, aby zapewnić ludziom umiejętności odpowiadające potrzebom rynku pracy. Koniecznym warunkiem jest szkolenie.

Państwa członkowskie chcą propagować uczenie się przez całe życie i chcą, żeby do 2030 roku co najmniej 60 proc. dorosłych co roku uczestniczyło w szkoleniach.

Liczą się umiejętności


Europejski Rok Umiejętności ma umożliwić nam i przedsiębiorstwom przyczynianie się do transformacji ekologicznej i cyfrowej, wspierając innowacje i konkurencyjność. Ale ma też pomóc rozwiązać problem braku wykwalifikowanych pracowników w UE. Dziś ponad trzy czwarte firm w UE informuje, że ma trudności ze znalezieniem pracowników posiadających niezbędne umiejętności, a w szkoleniach regularnie uczestniczy zaledwie 37 proc. dorosłych.

Tymczasem 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych.

A umiejętności mają podstawowe znaczenie. Żeby zapłacić rachunki przez internet albo złożyć wniosek o wydanie karty parkingowej, trzeba posiadać odpowiednie umiejętności. Tworzenie rozwiązań cyfrowych, które pomagają nam w codziennym życiu, wymaga fachowego przygotowania. Europejski Rok Umiejętności ma pomóc skoncentrować się na uczeniu się.

Tym bardziej że już w 2021 r. w 28 zawodach – od budownictwa i opieki zdrowotnej po inżynierię i informatykę – występowały niedobory pracowników, co świadczy o rosnącym zapotrzebowaniu zarówno na pracowników o wysokich, jak i niskich kwalifikacjach. Równocześnie kobiety są słabo reprezentowane w zawodach i na studiach związanych z technologią. Panie stanowią bowiem tylko jedną szóstą specjalistów w dziedzinie informatyki oraz jedną trzecią absolwentów nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki.

Nowe umiejętności to też nowe możliwości na rynku pracy
Fot. Urząd Marszałkowski w Olsztynie
Nowe umiejętności to też nowe możliwości na rynku pracy

Dlatego też ta inicjatywa przyczynić się ma również do realizacji celów cyfrowego kompasu na 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 80 proc. dorosłych w UE powinno posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe, a liczba zatrudnionych w Unii specjalistów od technologii związanych z komputerami i oprogramowaniem powinna osiągnąć 20 mln, przy czym do podejmowania takiej pracy należy zachęcać więcej kobiet.


Miliardy euro na szkolenia


Państwa członkowskie chcą propagować uczenie się przez całe życie. Cel jest ambitny, ale czy realny? Problemem nie są jednak pieniądze, bo tzw. projekty miękkie, czyli np. szkolenia finansowane są przede wszystkim z  Europejskiego Fundusz Społeczny Plus (EFS+), którego budżet w  na lata 2021–2027 opiewa aż na ponad 99 mld euro. Jest on głównym instrumentem UE służącym inwestowaniu w ludzi. Ale są też inne programy, bo chociażby Program Cyfrowa Europa, który przewiduje środki w wysokości 580 mln euro na finansowanie rozwoju zaawansowanych umiejętności cyfrowych i wsparcie rozwoju w dziedzinie technologii cyfrowych. Jest też program Erasmus+, którego budżet wynosi 26,2 mld euro i wspiera rozwój osobisty i zawodowy osób uczących się, pracowników oraz instytucji kształcenia i szkolenia zawodowego.

Założeniem Europejskiego Roku Umiejętności jest, aby do 2030 roku co najmniej 78 proc. mieszkańców UE miało pracę. Trzeba doprowadzić bowiem do sytuacji, w której umiejętności kandydatów będą odpowiadać potrzebom firm.

Czy da się osiągnąć tak ambitne cele? Tu wiele będzie zależało od samych ludzi, czy będą chcieli się uczyć, ale też jak mówią specjaliści — od formy szkoleń, ich atrakcyjności.

— Nigdy nie jest za późno na naukę — mówi Kamil Purłan, prezes Fundacji Projekt Arche, która prowadzi szkolenia, korzystając z dofinansowania z Funduszy Europejskich. — A im człowiek jest bardziej dojrzały, tym bardziej świadomy swoich potrzeb, wie czego chciałby się nauczyć.

Unia Europejska chce propagować uczenie się przez całe życie
Fot. Urząd Marszałkowski w Olsztynie
Unia Europejska chce propagować uczenie się przez całe życie

Z warsztatów i szkoleń, które prowadzi fundacja korzystają m.in seniorzy, którzy chętnie uczą się zdobywając nowe umiejętności społeczne np. z obszaru wolontariatu, integracji międzypokoleniowej, zdrowego trybu życia. Fundacja prowadzi też warsztaty podnoszące kompetencje społeczne, tu uczestnikami są też młodzi ludzie, którym często brakuje umiejętności miękkich, jak praca w zespole, komunikowanie swoich potrzeb czy radzenia sobie ze stresem, emocjami.

— Ludzie chcą się uczyć, ale szkolenie musi być atrakcyjne, nie może być sztampowe, wtedy z chęcią przychodzą na zajęcia — dodaje prezes fundacji.

Jedno jest jednak pewne, że musimy mocniej inwestować w kształcenie i szkolenie, tym bardziej że tak naprawdę nie ma innej drogi. To dziś znak naszych czasów.

— Zainteresowanie szkoleniami jest duże, a szczególnie szkoleniami, które są finansowane lub dofinansowane ze środków unijnych — mówi Artur Dondzik, wiceprezes Instytutu Badawczo-Szkoleniowego w Olsztynie, które prowadzi szkolenia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, młodzieży uczącej się, jak i dorosłych.

Czy warto się uczyć? Tu, jak zwraca uwagę wiceprezes Dondzik, świat się zmienia, pojawiają się nowe technologie, mamy czas komputerów i coraz bardziej w nasze życia wkracza sztuczna inteligencja. Co może oznacza dla wielu konieczność przebranżowienia się i zdobycia nowych umiejętności, choćby pracy ze sztuczną inteligencją. Jednak w niektórych zawodach może nie być już potrzebnych tylu ludzi, dlatego osoby te będą musiały odnaleźć się w nowej rzeczywistości albo poprzez zmodyfikowanie swoich stanowisk pracy, albo w ogóle przebranżowienie się.

— Myślę, że ciągu 3-5 lat będziemy mieli gigantyczną konieczność związaną z kompetencjami w tym zakresie — uważa Artur Dondzik.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych:
Osoby, które mają możliwość zdobycia umiejętności potrzebnych na rynku pracy, mogą pracować na stanowiskach wysokiej jakości.
Dzięki umiejętnościom pojawią się możliwości. Możliwości wspinania się po szczeblach kariery, pracy w nowych, prężnych sektorach oraz zatrudnienia w miejscu, w którym chce się pracować. Musimy całkowicie zmienić sposób myślenia, jeśli chodzi o kwestię szkoleń w Europie. Podczas Europejskiego Roku Umiejętności skupimy się na zapewnieniu europejskim przedsiębiorstwom – od MŚP po duże korporacje – talentów potrzebnych do rozwoju.

am

O Funduszach Europejskich dla Warmii i Mazur przeczytasz na stronie www.funduszeeuropejskie.warmia.mazury.pl