Kętrzyńscy seniorzy z Mikołajem Kopernikiem

Z ostrą krytyką piętnowano przemysł nienadążający z produkcją wózków dla licznych pociech czy niezbędnych odżywek. Rosło to jednak zdrowo w pieluszkach z tetry (dzisiaj nieznanej), a tatusiowie nawet je prasowali. Młode mamy w skromnych Domach Mody PRL-u znajdowały szykowne kreacje: kto nie pamięta pysznych kolorowych spódnic na krochmalonych halkach uszytych z prześcieradeł? Nie było smutku i narzekania.

Dzisiaj sytuacja się zmieniła: wyłonił się szybko się zwiększający bum seniorów. Już w roku 1975 powstały w Polsce Uniwersytety Trzeciego Wieku, a prekursorem w ich tworzeniu była profesor Halina Szwarc, z domu Kłąb, urodzona 5.05.1923 r. w Łodzi (gerontolog). Geront – z jęz. greckiego oznacza starzec. W Kętrzynie UTW powstał w marcu 2006 r., dzisiaj jest młodzieńcem 17-letnim. Działająca przy nim Sekcja Literacka (pod kierownictwem Doroty Urbanowicz) już 23 stycznia br. uczciła pamięć Mikołaja Kopernika – genialnego odkrywcy astronomicznego. Referat opracowała i wygłosiła Bronisława Rutkowska.

Na forum całego uniwersytetu powtórzone, rozszerzone wystąpienie (również Bronisławy Rutkowskiej) odbyło się w środę 9 lutego z udziałem uczniów klasy II wojskowej Zespołu Szkół im. M. Curie Skłodowskiej. Pamiątkowe fotografie wykonała również genialna w swej fotograficznej dziedzinie Ala Woronowicz. Elegancko wyglądający seniorzy, młodzieżowe sylwetki gości – zaproszonych uczniów pod okazałym portretem Jubilata w 550. rocznicę urodzin i 480. rocznicę śmierci dokonały otwarcia Roku Mikołaja Kopernika w Kętrzynie AD 2023. „Uroczystości ci u nas nie brakuje”: we wtorek 14 marca w czytelni młodzieżowej biblioteki w zamku wystąpili szkolni miłośnicy poezji pani Stanisławy Łozińskiej (zmarłej 8.08.2022 r.)

Organizujące to spotkanie Towarzystwo Miłośników Kętrzyna zadbało o przypomnienie czczonego w całej Polsce (i świecie również) naszego warmińskiego fachowca „od gwiezdnego nieba”, na którym Ziemia krąży dookoła Słońca. Lista może być „przymknięta” posiedzeniem członków Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana w czwartek 16 marca: też wystąpił Kopernik (w wydaniu wspomnianej Bronisławy Rutkowskiej), później inne organizacyjne sprawy Zeni Alejun.

Liczne sprawy ku poprawie codzienności seniorów są obecnie troską władz miejskich, powiatowych, również wojewódzkich. Pomimo licznych obowiązków przybywają na spotkania pan burmistrz Ryszard Niedziółka, jego zastępca Maciej Wróbel, a także zawsze aktywny pan starosta Michał Kochanowski.

I oto 14 lutego – Dzień Św. Walentego (patrona koniecznego zakochania). Schludnie wyglądający pawilon dawnej stołówki robotniczej przy ul. Sikorskiego 61A po odnowieniu i odpowiednim wyposażeniu pęka w szwach od licznie przybyłych zaproszonych przez pana burmistrza gości. Nowo powstałe Kętrzyńskie Centrum Spotkań Seniora zaszczycono uroczystym otwarciem: chór zaśpiewał piosenkę o seniorach pełnych wigoru, potem przywitanie, program proponujący 6 referatów, zwiedzanie obiektu z licznymi salami, poczęstunek i „miłe Polaków rozmowy”. Z późniejszych doniesień wynika, że kętrzyńscy seniorzy upodobali to centrum spotkań. Znana w Kętrzynie Krystyna Dolewska (Prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej) z panią Ulą – reżyser Teatru „U Przyjaciół” – organizowały czytanie wierszy Agnieszki Osieckiej. W planie mają inne popołudnia poetyckie.

30 marca znów przedstawiciele władz zawitali w nowo powstałym Centrum Spotkań, obecna pani Piotrowska reprezentowała Urząd Marszałkowski, z polityką senioralną w roli głównej. Sesja Rady Miejskiej z udziałem pani z Olsztyna w godzinach wieczornych również była poświęcona temu tematowi.

Z wielką radością zawsze są prezenty dla dzieci, a „stary jak mały”. Pięknie wydana w r. 2010 w Olsztynie książka pt. „Mikołaj Kopernik – Kanonik Warmiński. Astronom” na 86 stronicach niedużego formatu mieści wiadomości z życia i pracy wielkiego astronoma, a fotografie z terenu dawnej Warmii liczne i przepiękne. Biblioteka Miejska w zamku prezentuje wspaniałą wystawę z okazji Roku Kopernika. Książek dużo, wspaniale wydane, ale… tylko w prezencie pani Piotrowskiej wystąpił „Mikołaj Kopernik. Kanonik Warmiński”. Książka opisuje historię II pogrzebu naszego genialnego Warmiaka (autor – ks. Jan Jerzy Górny).

Przypadek sprawił, że w roku 2010 Warmińska Kapituła Katedralna uroczyście świętowała swój Jubileusz 750-lecia istnienia (powstała w 1260 r.). Z tej okazji przypomniano zasłużonych jej działaczy m.in. kanonika Mikołaja Kopernika. Wcześniej prepozyt Kapituły Warmińskiej – ks. bp. Jacek Jezierski wraz z Wyższą Szkołą Humanistyczną w Pułtusku zainicjował badania archeologiczne w Katedrze Fromborka. Natrafiono na szczątki ludzkie z epoki Kopernika, badania DNA kości i materiału genetycznego w postaci włosów znalezionych w starych rękopisach stwierdziły trafność znaleziska. Uroczysty powtórny pogrzeb zaproponowano na 22 maja 2010 r. Powstał piękny pomnik nagrobny w Katedrze Fromborskiej, ufundowany przez ks. dr infułata Jana Górnego – kanonika warmińskiego, autora cennej książeczki darowanej seniorom w Kętrzynie (w czw. 30.03.2023 r.).

Moja osoba też dosięgła zaszczytu, bardzo przydatny podarunek ubogaci wielu słuchaczy i czytelników artykułu (oby…).
Umieszczono skromny tekst na nagrobku:
Tu spoczywa
MIKOŁAJ KOPERNIK
ur. 19.02.1473 w Toruniu
zm. 21.05.1543 we Fromborku
astronom
twórca teorii heliocentrycznej
Kanonik Warmiński
„CHRYSTUS JEST SPRAWCĄ NASZEGO ZBAWIENIA”
(M. Kopernik)

Uroczystość powtórnego pogrzebu zamknął bukiecik konwalii niespodziewanie przyniesiony przez jedną z uczestniczek uroczystości.

Poprzednie relacje mówiły o twórczym życiu genialnego Warmiaka, ale i o jego skromności (nawet bojaźni). Swoje dzieło „O obrotach…” długo trzymał w kuferku, bojąc się kompromitacji nie przed naturą, lecz okrucieństwem ciemnoty ludzkiej (wiersz Stefana Flukowskiego „Kopernik”).

Obawy nie były płonne. Współpracownik teologa niem. Marcina Lutra, który w 1517 opublikował swoje 95 tez przeciw Kościołowi Katolickiemu, szydził z Kopernika: „Jakiś pruski sarmata wstrzymuje Słońce, w obieg rusza Ziemię. To zaprzecza mądrości proroków”.

W pruskim Elblągu działał teatr komediowy, ten z kolei cały spektakl oszczerstw i kpiny zaprezentował ku uciesze „okrutnych ciemnotą”. Kopernik był niepocieszony. Długo nauka o heliocentryzmie czekała na swoje wyjście do świata nauki. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego Jan Śniadecki (później Rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie) w połowie XIX w. otwarcie głosił ukrywaną teorię astronoma (zm. 1543 r.). Minęło prawie 300 lat. Wiek XX, XXI swoje rewelacje w kosmosie opiera na odkryciach dokonanych na ziemiach Polski, głównie w mieście Fromborku (frau – w jęz. niemieckim oznacza kobieta, burg – miasto tzn. miasto kobiety, czyli NM Panny).

Przysłowie mówi: „złoto w popiele lśni”, no to mądre, naukowe dzieła ujrzą światło dzienne, wyłonią się z ciemnoty zakazów. Nie tak dawno Polska i cały świat ubogacali się nauką drugiego (o podobnej osobowości) genialnego teologa, jakim był Karol Wojtyła, później Jan Paweł II święty. Kopernik przemienił działania w kosmosie, Ojciec Św. J.P.II odnowił „oblicze całej ziemi”. Znaleźli się „wszyscy lepiej wiedzący” okrutni w swojej ciemnocie i zaślepieniu. A może kupieni za „30 srebrników”, podjudzani do upadku Polski „godzili w pasterza, by rozproszyć owce”. „Zwycięstwo przyjdzie przez krzyż” – słowa religijnej pieśni mówią. Nie zginie twórca światła opartego o logikę nauki i wiary. Działy się te wielkie wydarzenia, jak wspomnienia Kopernika, obrona Jana Pawła II, wojna na Ukrainie w przeddzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.

Poetka z Kętrzyna, Stanisława Łozińska (zm. 8.08.2022 r.) pisała:

„Zorza zburzona porannym wiewem,
pokorne niwy osnute mgłami,
dzwony kościelne, obłok co blaski wiosny przesłania,
wszystko dziś śpiewa
radosnym głosem dumny i piękny, promienny chwałą
zdobny odwieczną boską wszechmocą
HYMN ZMARTWYCHWSTANIA”.

Dziękujmy Bogu za zmartwychwstanie mądrości i wiary w Narodzie.

Bronisława Rutkowska

fot. archiwum UTW Kętrzyn