dr nauk med. Beata Moczulska: — Z powodu nadciśnienia tętniczego cierpią coraz młodsi

— Jak wielkim problemem Polaków jest dziś nadciśnienie tętnicze?
— Bardzo dużym. Porównując do naszych niedawnych zmagań z covidem — zachorowania na nadciśnienie tętnicze też zaczynają przybierać rozmiary pandemii. Choruje ponad miliard osób na całym świecie i ponad 13 mln w Polsce. A co jeszcze bardziej niepokojące — chorują osoby coraz młodsze. O ile wcześniej nadciśnienie z marszu przypisywało się osobom starszym i z nimi tę chorobę kojarzyło — o tyle dziś cierpią coraz młodsi. Wielki wpływ na taki stan rzeczy ma styl naszego życia, wielokrotnie przetworzone jedzenie, po które zbyt często sięgamy, otyłość, zwłaszcza tzw. otyłość brzuszna, duże spożycie soli czy stres. I stąd takie, a nie inne skutki. Przy czym pamiętajmy, że u większości chorych nie stwierdza się konkretnej przyczyny rozwoju nadciśnienia tętniczego. Dlatego warto stale kontrolować swoje ciśnienie i w razie podwyższonych wartości zgłaszać się do lekarza.

— Co to jest nadciśnienie tętnicze — tak konkretnie?
— Nadciśnienie tętnicze to choroba charakteryzująca się podwyższonym ciśnieniem krwi, czyli ciśnieniem tętniczym o wartości 140/90 mm Hg i więcej. Rozpoznajemy je na podstawie kilkukrotnych pomiarów ciśnienia krwi w gabinecie lekarza rodzinnego lub po wykonaniu 24-godzinnego monitorowania ciśnienia, zwanego popularnie holterem ciśnieniowym. U ponad 90 proc., czyli u zdecydowanej większości pacjentów występuje tzw. nadciśnienie pierwotne, zwane też samoistnym. Oznacza to, że przyczyna nadciśnienia u tych pacjentów jest złożona i jeszcze nie do końca poznana — wpływać może zarówno dieta, styl życia, środowisko, jak i dziedziczna skłonność. Natomiast około 5-10 proc. chorych cierpi na nadciśnienie tętnicze wtórne, inaczej zwane objawowym. U tych chorych podwyższone ciśnienie tętnicze jest tylko objawem innej choroby, dotyczącej najczęściej nerek, dużych tętnic lub zaburzeń czynności gruczołów wydzielających substancje regulujące wysokość ciśnienia krwi — dla przykładu choroby tarczycy, przytarczyc, nadnerczy.

— Czym nadciśnienie się objawia — na co powinniśmy zwracać szczególną uwagę?
— Co właśnie w nadciśnieniu tętniczym najbardziej niebezpieczne — ono najczęściej nie boli. Skrada się powoli, rośnie, na samym początku nie daje żadnych objawów. A jak już pojawiają się objawy — to prędko trzeba włączać leczenie i samego nadciśnienia, ale bardzo często także jego powikłań. Nadciśnienia nie można też zdiagnozować, opierając się na pojedynczym pomiarze ciśnienia krwi. Dlatego tak bardzo zachęcam do w miarę częstych pomiarów ciśnienia nie tylko u lekarza, ale także w domu. Chciałabym też, by pacjent w czasie wizyty w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej, choć może korzysta z niej bez żadnego związku ze schorzeniami ciśnienia czy krążenia — miał wykonany pomiar ciśnienia tętniczego. W ten sposób można wychwycić wszelkie nieprawidłowości, zwłaszcza tendencje do nadciśnienia znacznie szybciej, zanim organizm zacznie chorobę objawiać choćby częstymi pulsującymi bólami głowy, szczególnie w okolicy potylicy. Do częstych objawów nadciśnienia należą także zaburzenia snu, w tym bezsenność, szumy uszne, zaburzenia koncentracji, krwawienia z nosa, zaburzenia widzenia, kołatanie serca, nadmierna pobudliwość, nudności. Czasem może pojawić się też dyskomfort lub ból w klatce piersiowej. U wielu pacjentów z nadciśnieniem pojawia się często zaczerwienienie twarzy.

— Jakie mogą być powikłania nieleczonego nadciśnienia tętniczego?
— Nieleczone nadciśnienie tętnicze może doprowadzić do kilku naprawdę poważnych powikłań. Najgroźniejsze to zawał serca i udar mózgu. Niestety, bardzo często właśnie te powikłania są pierwszym objawem nadciśnienia tętniczego. Dochodzi też do uszkodzenia nerek, a w bardziej zaawansowanym stadium nadciśnienia może dojść do ich przewlekłej niewydolności. Nadciśnienie uszkadza też wzrok, bo zwęża i uszkadza naczynia siatkówki i prowadzi do tzw. retinopatii nadciśnieniowej.

— Skąd potrzeba takich spotkań, jak I Warmińsko-Mazurska Konferencja Nadciśnienia Tętniczego?
— Jak wspomniałam, nadciśnienie tętnicze dotyka coraz więcej osób, także w naszym województwie. Jako konsultant próbuję działać na dwóch płaszczyznach: z jednej strony chcę edukować lekarzy i studentów medycyny w dziedzinie hipertensjologii i do nich właśnie kieruję I Warmińsko-Mazurską Konferencję Nadciśnienia Tętniczego. Jako prelegenci wystąpią specjaliści z regionu i z całej Polski, z wielką wiedzą, ale i doświadczeniem w leczeniu nadciśnienia. Z drugiej strony chcę pomóc pacjentom i zwiększyć im dostępność do hipertensjologa. Do tej pory w Olsztynie funkcjonowała tylko 1 poradnia nadciśnienia tętniczego przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym. Udało mi się doprowadzić do otwarcia drugiej poradni nadciśnienia w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym, która działa od 1 lutego. No, i muszę wspomnieć, że na dziś w województwie warmińsko-mazurskim jest tylko ośmiu hipertensjologów. To stanowczo za mało!
Magdalena Maria Bukowiecka

— Kto to jest hipertensjolog?
— Hipertensjolog to lekarz specjalista zajmujący się nadciśnieniem tętniczym i wszystkim, co z nim związane — diagnostyką, leczeniem i działaniami profilaktycznymi. Hipertensjologia, zawodowy obszar hipertensjologa, funkcjonuje jako samodzielna specjalizacja od dość niedawna, w Polsce dopiero od 2006 r. Oczywiście — wpływ na powstanie tej dziedziny medycyny miała ta stale rosnąca liczba pacjentów z nadciśnieniem. Samo nadciśnienie powoli urasta do rangi choroby cywilizacyjnej, hipertensjolodzy mają zatem pełne ręce roboty — niestety.

Formularz rejestracji na Konferencję dostępny jest pod adresem: https://forms.gle/yMqJpPs2cRM2SSbVA lub po zeskanowaniu kodu QR.