Drzewa z Warmii i Mazur w konkursie Drzewo Roku 2023. To dęby Adam i Ewa z Olsztyna, Bluechera z Ostródy i brzoza Jadwiga z Puszczy Boreckiej

Drzewa dają nam nie tylko tlen i schronienie. Są też powodem do dumy, czego dowodzi konkurs na Drzewo Roku. W gronie drzew walczących o miano tego najlepszego, mamy świadków historii, drzewa z legendą i takie, które dają spokój i przestrzeń. Są też drzewa uratowane przed wycinką i te, o których ochronę ich miłośnicy ciągle walczą.

W konkursie nie mogło zabraknąć reprezentantów Warmii i Mazur. To chociażby dęby Adam i Ewa z Olsztyna, które mają 150 lat i są wysokie na 25 m. Rosną w pobliżu Lasu Miejskiego. Mieszkańcu os. Podleśna i Zatorza od zawsze je podziwiali, dlatego w 2020 roku postanowili zgłosić je do ochrony pomnikowej. Na drodze do celu pojawiły się jednak urzędnicze przeszkody, które jeszcze bardziej zintegrowały lokalną społeczność. Od dwóch lat mieszkańcy nie poddają się i podejmują różnorodne działania, aby ochronić dęby i teren wokół nich, m.in. zbierają podpisy poparcia dla tej inicjatywy, zlecają ekspertyzy dendrologiczne, tworzą legendę i film o drzewach, a nawet logo dębów.

O wygraną ubiega się również dąb gen. Bluechera, czyli jednego z pogromców Napoleona spod Lipska i Waterloo. Liczy 375 lat. Organizator konkursu błędnie nazywa drzewo dębem Napoleona. Cesarz wkroczył ze swoim wojskiem do Ostródy w 1807 roku. Dąb w 2012 roku miał zostać ścięty, gdyż przebiegać tam miała droga budowana przed piłkarskimi mistrzostwami Europy. Mieszkańcy Ostródy obronili go.

Głosować można również na brzozę Jadwiga z Zawad Oleckich z gminy Kowale Oleckie. To drzewo, które ma ok. 100 lat, wys. 25 m, obwód 315 cm. Rośnie na Mazurach Garbatych, na skraju Puszczy Boreckiej, przy wiejskiej drodze z Zawad do Cichej Wólki. Pewnego dnia w Zawadach pojawiła się Anna K. Szukała chwili wytchnienia od wielkomiejskiego zgiełku. Znalazła ciszę, spokój i przestrzeń. I brzozę. Kupiła działkę, postawiła domek. Z każdym dniem rósł jej podziw dla majestatu i urody drzewa. Postanowiła dać temu wyraz nadając jej imię Jadwiga i zgłaszając ją do ochrony pomnikowej. Niestety wniosek nie spotkał się z aprobatą miejscowych władz. Pani Anna postanowiła jednak dalej walczyć. Z własnej inicjatywy znalazła najlepszych „specjalistów od drzew” i zleciła im wykonanie wszelkich potrzebnych ekspertyz i prac pielęgnacyjnych, ponowiła wniosek i czeka z nadzieją. A Tak o Jadwidze pisze dr hab. Jakub Dolatowski, współautor monumentalnego podręcznika Dendrologia: „… jedna z większych w Polsce brzóz […], druga (!) pod względem grubości w naszym kraju wedle aktualnego Rejestru Polskich Drzew Pomnikowych”.

— Drzewa były mi bliskie od dzieciństwa, uwielbiałam wdrapywać się na czubek brzozy i z nią razem tańczyć w rytm muzyki wiatru. Potem zachwyciły mnie tak drzewa z lasu, że zapragnęłam być gajowym, ale się nie stało. Udało się za to podczas późniejszych wędrówek po świecie skompletować niezłą kolekcję drzew zarówno w oczach jak i na fotografii — zauważa Elżbieta Dzikowska, podróżniczka i ambasadorka konkursu Drzewo Roku. — W Polsce mamy piękne drzewa. Waham się, któremu z nich przyznać palmę pierwszeństwa — dębowi, bo dumny i odwieczny, bukowi bo srebrzysty, a ponadto bieszczadzki, lipie, brzozie, jodle, jaworowi? A co na to jodły, sosny, klony, topole i modrzewie? Jest w czym wybierać.

Tegoroczna edycja konkursu Drzewo Roku, którą organizuje Klubu Gaja, zgromadziła ponad 40 zgłoszeń drzew z całej Polski, które od pokoleń są częścią lokalnej społeczności, przyrody, kultury i historii. W finale znalazło się 16 okazów. Który z nich zostanie Drzewem Roku 2023? Głosowanie odbędzie się w czerwcu na drzeworoku.pl. Zwycięzca będzie reprezentował Polskę w konkursie europejskim w 2024 roku.