Sanktuarium w Stoczku Klasztornym na liście Pomników Historii

W piątek w pałacu prezydenckim odbędzie się uroczystość wpisania na listę Pomników Historii nowych obiektów. Jednym z nich będzie Sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym na Warmii. Mianem Pomnika Historii objęto kościół pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z otaczającymi go krużgankami i klasztorem.

— Jest to niezwykłe dzieło architektury barokowej o znaczeniu artystycznym, historycznym i symbolicznym. To miejsce ważne w regionie, ale i kraju — powiedziała PAP dr Iwona Liżewska, która będzie uczestniczyła w ceremonii w pałacu prezydenckim wspólnie z kustoszem sanktuarium ks. Wojciechem Sokołowskim.

Zespół sanktuarium Matki Pokoju w Stoczku Klasztornym powstał jako fundacja, wotum wdzięczności biskupa warmińskiego Mikołaja Szyszkowskiego za rozejm polsko-szwedzki w czasie wojny trzydziestoletniej (XVII w.).

Losy świątyni splatały się z historią Polski: w okresie zaborów stoczkowski klasztor przejął skarb państwa. Władze pruskie przekształciły klasztor w szkołę elementarną, a kościół zamknęły. W tym czasie wiele dzieł sztuki znajdujących się w świątyni zaginęło, a sam kościół niszczał. Jednak w wyniku starań ówczesnych władz diecezjalnych, w 1840 roku władze pruskie przekazały kościół i klasztor diecezji warmińskiej - dzięki temu wróciło tam życie religijne i pielgrzymkowe.

W czasach PRL miejsce to stało się jednym z miejsc internowania Prymasa Tysiąclecia, kard. Stefana Wyszyńskiego. Spędził tu blisko rok w latach 1952–53. Obecnie można zwiedzać pomieszczenia klasztorne, w których więziony był Prymas oraz przyklasztorny ogród, po którym spacerował. W czasie internowania Prymasowi ani razu nie pozwolono wejść do kościoła.

Kultem w Stoczku Klasztornym otaczany jest obraz Matki Bożej Królowej Pokoju - wizerunek ten znany jest też jako Matka Boża Śnieżna. W 1983 roku Jan Paweł II ukoronował ten obraz - wymontowano go z kościoła w Stoczku i przewieziono do Częstochowy na Jasna Górę. Tym samym jest to jedyny na Warmii obraz ukoronowany przez Jana Pawła II, gdy ten był papieżem (wcześniej jako kardynał koronował obrazy w Świętej Lipce i Gietrzwałdzie). Kopia tego wizerunku Maryi, wykonana w technice mozaiki, jest też wmurowana w blendzie olsztyńskiej Wysokiej Bramy.

W 1987 roku papież Jan Paweł II świątynię w Stoczku wyniósł do godności bazyliki mniejszej.

Poza Stoczkiem Klasztornym w woj. warmińsko-mazurskim miano Pomników Historii posiada pięć innych miejsc: zespół katedralny we Fromborku, Grunwald – Pole Bitwy, Kanał Elbląski, zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim oraz sanktuarium w Świętej Lipce. (PAP)