Województwo warmińsko-mazurskie w liczbach. Ilu nas jest?

Wyniki zeszłorocznego Narodowego Spisu Powszechnego, przeprowadzonego po dziesięciu latach od poprzedniego badania stanu naszego społeczeństwa, pokazują szereg niepokojących, ale i optymistycznych zjawisk. Może cieszyć, że województwo warmińsko-mazurskie, choć do najbardziej rozwiniętych regionów Polski ma jeszcze daleko, to jednak w statystykach nie figuruje na końcu zestawień.

Według ostatecznych wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2021

— Dążymy do zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Mieszkań cały czas brakowało, a ludzie teraz je kupują, bo jest taka możliwość. Kiedyś gospodarstwa były wielopokoleniowe, teraz dążymy do tego, by mieszkać samodzielnie. Tę tendencję daje się cały czas zauważyć — mówi Marek Morze, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Olsztynie.

Największym województwem pod względem liczby ludności w 2021 r. jest, co oczywiste, województwo mazowieckie liczące 5 514 699 mieszkańców, co stanowi 14,5 procent ogółu ludności kraju.

W okresie międzyspisowym w większości województw odnotowano spadek liczby ludności, największy w świętokrzyskim – 6,6 procent, opolskim – 6,1 procent oraz lubelskim – o 5,7 procent. Z kolei najwyższy przyrost liczby ludności wystąpił w województwach: mazowieckim – 4,7 procent i pomorskim – o 3,6 procent.

Liczba mieszkańców naszego województwa zmniejszyła się o 4,8 procent (prawie o 70 tys. osób, czyli o mniej więcej tyle, ile liczy obecnie trzecie pod względem wielkości miasto w województwie – Ełk razem z gminą wiejską Ełk).

Warto zaznaczyć, że w zestawianiu gmin o największym ubytku ludności w porównaniu z 2011 rokiem w pierwszej dziesiątce nie ma żadnej z naszego województwa. Za to – co również napawać może optymizmem – w zestawieniu gmin o największym przyroście ludności na pierwszym miejscu znajduje się Stawiguda. Tam przyrost mieszkańców oszacowano na ponad 111 procent. Także przyrost liczby mieszkań oszacowano tam na 141 procent – to drugi najwyższy odsetek w kraju po gminie Kosakowo na Pomorzu.

W pierwszej dziesiątce zestawienia ubytku liczby mieszkań znalazła się niestety gmina z warmińsko-mazurskiego: Płośnica w powiecie działdowskim, gdzie procent ubytku lokali mieszkalnych oszacowano na 12,4 procent.

Jak opisują autorzy opracowania danych spisu, największym przyrostem ludności charakteryzowały się przede wszystkim gminy położone w bezpośrednim sąsiedztwie największych ośrodków miejskich, co wynika z ich siły przyciągania jako atrakcyjnych rynków pracy. U nas takim miastem jest Olsztyn, który jednak według spisu z 2011 roku liczył 174 645 mieszkańców, podczas gdy wedle danych z 2021 roku – 170 225, a więc mniej o 2,5 procent.

— Bardziej zasobni mieszkańcy Olsztyna szukają działek pod budowę domów w okolicy miasta. Stawiguda przoduje, ale liczba ludności rośnie także w gminie Dywity, Gietrzwałd czy Jonkowo. To są najbardziej rozwijające się gminy. Do tego dochodzi Purda i Barczewo, które zanotowały dodatni przyrost ludności. Mieszkańców także przybywa w miastach naszego województwa, w Lubawie i Ełku — opisuje dyrektor Marek Morze.

Jak dodaje, zmiany w systemie pracy, które pojawiły się w ostatnim czasie spowodowały, że młodzi ludzie już mniej chętnie opuszczają nasz region.

— Młodzi, kreatywni ludzie nadal opuszczają nasze województwo, ale przy możliwości pracy online pojawiła się możliwość zmiany miejsca pracy, a nie miejsca zamieszkania. Mamy nadzieję, że ten proces się będzie pogłębiał — mówi szef olsztyńskiego urzędu statystycznego.

— Wyraźnie widać proces starzenia się społeczeństwa. Odsetek ludności w wieku produkcyjnym spadł do 59,3 proc. Udział ludności w wieku poprodukcyjnym wzrósł do ponad 22 proc. Oznacza to, że przeszło co piąty mieszkaniec Polski ma ponad 65 lat — wyliczał prezes GUS.

W porównaniu z 2011 rokiem przybyło też gmin, w których odsetek populacji powyżej 65 roku życia przekracza 20 proc. Jeszcze dekadę temu były to pojedyncze punkty na wschodniej ścianie Polski, teraz rozlewają się w głąb kraju.

— W 2011 roku była to przygraniczna część województwa podlaskiego, teraz tych obszarów jest znacznie więcej. Młodzi wyjeżdżają, starzy są coraz starsi. To stanowi poważne wyzwanie dla polityki społecznej — dodał prezes GUS.

W warmińsko-mazurskim prawie co 6 mieszkaniec województwa ma 65 lat i więcej (17,7 procent), podczas gdy w kraju – prawie co 5.

Zatem warmińsko-mazurskie należy do województw, w których odsetek ten jest niższy od ogólnokrajowego (18,6) – społeczeństwo jest stosunkowo młodsze. Najwyższy odsetek osób najstarszych zanotowano w Kętrzynie, Szczytnie, Reszlu, Górowie Iławecki, Bartoszycach, Giżycku, Elblągu i Ostródzie.

— Starzeją się gminy w pasie północnym i wschodnim naszego regionu. W 2000 roku województwo warmińsko-mazurskie było najmłodszym województwem w Polsce. Już nie jesteśmy najlepsi, ale nadal w czołówce. Osób w wieku poprodukcyjnym jest ponad 21 procent. Zachodzą więc procesy starzenia. To będzie wyzwanie dla całego społeczeństwa. Im więcej osób w wieku emerytalnym, tym większe jest zapotrzebowanie na usługi medyczne. Ważne także staje się organizacja zajęć dla seniorów, i do tego gospodarka będzie musiała się przystosowywać — komentuje dyrektor Morze.

RAZ/PAP