Fundusz Żubra stworzy ostoje dla zagrożonych gatunków w Puszczy Boreckiej

Dla orła przedniego takim „domem” w okresie lęgowym jest stare drzewo. Wysoko nad ziemią odchowuje swoje młode. Niżej, w dziuplach, gniazda zakładają sóweczki. Na starych drzewach mają również stanowiska rzadkie gatunki porostów wymagających ochrony. Jednak do przetrwania i rozrodu potrzebne jest nie tylko drzewo, ale też obszar dookoła niego. Każda ludzka ingerencja w takie siedlisko płoszy ptaki i sprawia, że nie chcą do niego wracać lub nie mają do czego wracać w kolejnym roku. Wraz z wyciętym drzewem znikają porosty, które są wskaźnikiem lasów naturalnych. Stąd pomysł tworzenia mikrorezerwatów i wiecznych lasów, nietkniętych działalnością człowieka. Fundusz Żubra przeznaczył na to łącznie 360 tysięcy złotych.

To strefa ochrony o niewielkiej powierzchni, utworzona wokół drzewa, na którym ptaki odbywają lęgi. Na takim terenie nie można przeprowadzać żadnych leśnych zabiegów gospodarczych – siedlisko ma zachować swój naturalny charakter.

Mikrorezerwaty powstały już w wielu miejscach Polski, dzięki staraniom Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. Fundacja we współpracy z ekspertami wyszukuje stanowiska gatunków wymagających ochrony strefowej i składa odpowiednie wnioski o utworzenie stref ochrony. Przyrodnicy wciąż trafiają na kolejne miejsca lęgowe orłów, orlików, sóweczek i bocianów czarnych. Kolejne strefy mogłyby powstać na obszarze dwóch kompleksów leśnych, które są domem dla rzadkich gatunków ptaków i porostów: Puszczy Karpackiej i Puszczy Boreckiej. Fundusz Żubra przekazał środki na utworzenie 50 mikrorezerwatów w tych rejonach.

Idea wiecznego lasu jest prosta: wykupuje się grunty, które mają status nieużytku, gdzie w naturalny sposób pojawiają się drzewa, a potem pozwala, żeby na tym terenie rządziły prawa przyrody. Nie prowadzi się nasadzeń, nie robi wycinki, nie ingeruje w podłoże. Las rośnie naturalnie i przyciąga do siebie wiele gatunków zwierząt.

Nad Biebrzą staje się schronieniem dla żurawia, puchacza, orlika grubodziobego. W Karpatach może być ostoją dla rysi, niedźwiedzi brunatnych, bocianów czarnych czy orlików krzykliwych.

Eksperci są zgodni, że dopiero pojawienie się człowieka i era przemysłowa wywołały nienaturalne zanikanie roślin i zwierząt, pozbawionych swoich siedlisk niszczonych przez ludzi. W dobie kryzysu bioróżnorodności tworzenie miejsc, gdzie nie będzie ingerencji człowieka staje się kluczowe nie tylko dla ochrony gatunkowej, ale również adaptacji do zmian klimatu.

Idea wiecznego lasu wpisuje się w nowoczesne podejście do ekologii, które zakłada również zminimalizowanie śladu węglowego. Las to naturalny „węglowy magazyn”. Eksperci wyjaśniają, że jest potencjalnie sporym zbiornikiem CO2 zaabsorbowanego z atmosfery i skutecznym narzędziem w ochronie przed już zachodzącymi zmianami klimatu. Przyrodnicy podkreślają też, że wieczny las retencjonuje wodę, chłodzi w upalne dni, zapobiega powodziom.

Dlatego też Fundusz Żubra – we współpracy Fundacją Dziedzictwo Przyrodnicze – dofinansuje zakup 15 ha terenu pod wieczne lasy. Gdy już powstaną, nie będą ogrodzone. Każdy będzie mógł je odwiedzić i zobaczyć, jak wygląda prawdziwy las, nietknięty przez człowieka.