Szkoła doktorska UWM — inna niż wszystkie

— Czym konkretnie jest Szkoła Doktorska?
— Szkoły doktorskie pojawiły się w Polsce w 2019 r. i zastąpiły dawne studia doktoranckie, przy czym nie jest to tylko kwestia zmienionej nazwy. Dawne studia były przede wszystkim bardzo przeciążone dydaktyką kształcenia, co doktorantom chyba nie wychodziło na dobre, nie służyło rozwojowi naukowemu. Doktoranci byli też przeciążani licznymi zajęciami, które chyba nie do końca spełniały ich oczekiwania.

prof. Paweł Brzuzan

Natomiast działalność Szkoły Doktorskiej opiera się na zupełnie innej filozofii. Tu też mamy młodych ludzi, rekrutowanych w czasie corocznego naboru — najbliższa rekrutacja rozpoczyna się 1 września. Ci przyszli doktorzy jeszcze przed rekrutacją mają wskazany temat badawczy swojej pracy doktorskiej. Proponują także opiekuna swojej pracy. Potem, już w ramach samej szkoły realizują badania w zakładach i katedrach UWM-u, natomiast w Szkole kształcą się, zdobywając bardzo potrzebną wiedzę, która daje im pewne umiejętności i przysposabia do życia naukowca.
Czyli podsumowując: kształcimy w Szkole Doktorskiej młodych naukowców, którzy tu mogą rozwijać swoje zainteresowania badawcze. Wystarczy lubić urozmaiconą pracę, być entuzjastą nowości i odkryć, mieć ochotę na ciekawe badania naukowe, ale także na późniejszą pracę dydaktyczną z młodszymi kolegami — i można do Szkoły aplikować!

— Jak różni się Szkoła od dawnych studiów doktoranckich?
— Przede wszystkim wszyscy doktoranci otrzymują stypendium w kwocie 2372 zł brutto miesięcznie. A po dwóch latach nauki, po pozytywnej ocenie śródokresowej, kwota stypendium doktorantów zwiększa się do 3654 zł brutto. To z pewnością duża motywacja do prowadzenia ciekawych prac naukowych, publikowania, ubiegania się o kolejne granty — by stać się młodym naukowcem.
Poza tym programy kształcenia w szkołach doktorskich wiążą się z wprowadzoną w ostatnich latach Polską Ramą Kwalifikacji, która zakłada, by doktorant w czasie 4-letniej nauki w szkole doktorskiej nabywał ściśle określone umiejętności, wiedzę oraz kompetencje. Choćby umiejętność przygotowania pracy naukowej, recenzji lub wniosku o grant. Albo umiejętność wystąpienia na konferencji — bardzo praktyczne elementy pracy późniejszych naukowców.
W naszej Szkole Doktorskiej prowadzimy zatem różne zajęcia tym umiejętnościom sprzyjające, ale to także Szkoła multidyscyplinarna. W tej chwili oferujemy 15 dyscyplin naukowych i 7 dziedzin naukowych — chyba jako jedyni w Polsce mamy do dyspozycji doktorantów tak bardzo zróżnicowaną ofertę. I choć zdecydowaliśmy, że kształcenie w Szkole ma być wspólne dla wszystkich, to nasz program nie jest przesadnie wypełniony. W bardzo inteligentny sposób połączyliśmy czasem bardzo różnorodne przedmioty — naszym celem było dawanie doktorantom szansy zrozumienia istoty naukowej innych dyscyplin niż własna.
To dziś bardzo ważne — by dla przykładu humanista miał szansę przyjrzeć się dyscyplinom technicznym. To da mu znacznie szerszy ogląd i perspektywę do swoich własnych badań, a być może przyniesie bardzo innowacyjne rozwiązania na przyszłość. Wszystko po to, by przyszli naukowcy przełamywali bariery i poszukiwali lepszych rozwiązań dla samych siebie, a przez to dla nasz wszystkich.

Na tym polega postęp w nauce. Staramy się, by nasi doktoranci w czasie studiów nabywali też tzw. umiejętności miękkie: zasady komunikacji międzyludzkiej, ale i naukowej, przygotowywanie rysunków, grafik i infografik. My już widzimy, że nasi doktoranci wykorzystują te umiejętności na co dzień, choćby w swoich publikacjach. Szkoła Doktorska UWM - to z jednej strony źródło pewnych umiejętności i wizji funkcjonowania nauki jako całości, a z drugiej - bardzo intensywne badania naukowe. Zasada jest jedna: cały proces kształcenia musi pozostawać w zgodzie i korelacji z działalnością naukową poszczególnych wydziałów i całej uczelni. Stąd nasza ścisła współpraca z radami dyscyplin naukowych. Mnie najbardziej cieszy, że młodzi naukowcy mają czas na swoje badania naukowe.

— Kto i na jakie kierunki może aplikować?
— Warunek rozpoczęcia kształcenia w Szkole Doktorskiej UWM-u w ramach określonej dyscypliny jest taki, by w ocenie ewaluacyjnej ta dyscyplina uzyskała przynajmniej ocenę B+. Na osoby chętne czeka 39 miejsc, włączając w to tzw. miejsca rektorskie. W poprzednich latach konkurencja była spora — w tym roku też liczymy, że zgłoszą się do nas najlepsi. A dla tych, którzy nie znajdą się na listach rankingowych — też mam dobrą wiadomość: jeśli kandydat zda egzamin z wysokim wynikiem, a jednak nie znajdzie się na liście przyjętych, może liczyć na wsparcie komisji konkursowej. Chcemy wspierać dobrych kandydatów, zwłaszcza tych, którzy już przy aplikacji pokażą i swoją obszerną wiedzę, i pomysł na ciekawy projekt badawczy.

— Co wyróżnia tę szkołę? Dlaczego doktorat warto napisać akurat na UWM-ie?
— O jakości doktoratu nie świadczy ani uczelnia, ani szkoła doktorska. Szkoła może wspierać, dawać możliwości nabywania określonych umiejętności. Co nas wyróżnia? Od nowego roku akademickiego prowadzimy zajęcia wyłącznie w języku angielskim — to odpowiedź na spore zainteresowanie doktorantów zza granicy. Wielkie znaczenie ma praca wszystkich naukowców UWM-u: to oni decydują, czy nasza Szkoła cieszy się zainteresowaniem wśród przyszłych doktorów. To właśnie ich badania i fascynujące odkrycia naukowe decydują o poziomie zainteresowania poszerzaniem wiedzy właśnie u nas — i czy na naszym pokładzie znajdą się jednostki wybitne.
Z przyjemnością obserwuję sukcesy moich koleżanek i kolegów — to oni decydują o naszej wysokiej konkurencyjności. Stale pracujemy też nad zmianami w programie Szkoły Doktorskiej tak, by był jak najbardziej innowacyjny. Stąd nasze duże zainteresowanie nauczycielami akademickimi zza granicy, uznanymi fachowcami w danej dziedzinie, którzy mogą kształcić naszych doktorantów. W przyszłym roku planujemy też dla naszych doktorantów letnią szkołę naukową. Stawiamy na współpracę międzynarodową — o to też stale zabiegamy. Program, który stale ewoluuje i naszym doktorantom przynosi wciąż nowe możliwości kształcenia — to moje marzenie!

Dyscypliny naukowe
Ekonomia i finanse
Historia
Inżynieria lądowa i transport
Inżynieria mechaniczna
Inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka
Językoznawstwo
Nauki biologiczne
Nauki medyczne
Nauki prawne
Nauki teologiczne
Pedagogika
Rolnictwo i ogrodnictwo
Technologia żywności i żywienia
Weterynaria
Zootechnika i rybactwo