Wracają eksmisje, które wstrzymała pandemia. Ile odbędzie się w Olsztynie?

Dla wielu koronawirus był na rękę. W praktyce, w czasie pandemii, gdy lokator nie płacił czynszu, nie można było go wyrzucić z lokalu. Gwarantowała to antycovidowa ustawa. Teraz ten zakaz został uchylony. I chociaż miał chronić najemców, w praktyce jednak okazał się instrumentem do wielu nadużyć z ich strony. W takiej pułapce znalazła się na przykład pani Barbara, która z mężem w 2018 roku kupiła mieszkanie w Olsztynie. Było zadłużone, a sprzedaż lokalu miała uregulować komornicze zadłużenie. Było tańsze, ale nie wolne od kłopotów.

— Lokatorka błagała nas, żebyśmy pozwolili jej zostać w mieszkaniu, w którym mieszkała od lat. Zgodziliśmy się. Na początku nie było problemów, ale gdy wybuchła pandemia, przestała płacić. I cały czas nie chce się wyprowadzić — opowiada pani Barbara. — Mamy wyrok sądu o natychmiastowej eksmisji, ale ta została wstrzymane, bo przecież pandemia… Mieszkanie kupiliśmy dla syna, który zaczął studia w Olsztynie. Dlatego zaproponowaliśmy, żeby zamieszkał w jednym z trzech pokoi. Kobieta nie zgodziła się. Bo prawo jej na to pozwala. Wynajęliśmy synowi pokój, za który płacimy. Płacimy też za wynajmowane przez nią mieszkanie. Za prąd płaci sama, bo po odcięciu licznika podłączyła sobie w moim mieszkaniu swój licznik, na podstawie nieprawdziwego oświadczenia o posiadaniu praw do lokalu. Złożyłam na policji doniesienie. Ale policjant, który zajmował się sprawą, aż 40 dni wysyłał pismo do dostawcy energii z zapytaniem, dlaczego nikt nie sprawdził sytuacji prawnej mieszkania. W końca sprawę umorzył. Mój adwokat zaskarżył to umorzenie, ale sąd również postanowił, że moje zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a postępowanie było prowadzone w sposób wnikliwy.

I dodaje: — Jestem kłębkiem nerwów. Mąż sam zarabia na utrzymanie rodziny i obcej kobiety. Nie wiem już, czy to ja jestem właścicielką tego mieszkania, czy moja lokatorka…

Dlaczego policja umorzyła sprawę? Gdy o to pytamy oficera prasowego, dowiadujmy się, że postępowanie zostało umorzone z uwagi na brak znamion czynu zabronionego. Dodaje tylko, że akta sprawy znajdują się w Prokuraturze Rejonowej Olsztyn-Południe.

— Prokuratura nie jest w stanie odszukać prowadzonego postępowania przygotowawczego, zaś wskazany funkcjonariusz policji zmienił miejsce pracy, a więc nie jest możliwe uzyskanie za pośrednictwem tej osoby stosownych danych — odpowiada Krzysztof Stodolny, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Olsztynie.

Przypomnijmy, że zakaz eksmisji obowiązuje od 31 marca 2020 roku. Wprowadzono go na początku pandemii w tzw. ustawie covidowej. Rząd argumentował, że miało to chronić osoby, których sytuacja majątkowa mogła pogorszyć się w trakcie pandemii. Jednak przepis, który został wprowadzony na krótki czas, obowiązywał dwa lata, a najemcy, którzy nie płacili albo przestali płacić celowo, czuli się bezkarni. Czy teraz lokatorka pani Barbary będzie musiała zmienić adres? Ustawa antycovidowa przestała już chronić zadłużonych lokatorów. Rusza lawina eksmisji: nie tylko z prywatnych, spółdzielczych, ale i gminnych lokali. Do ilu eksmisji dojdzie w Olsztynie?

— Z uwagi na obowiązujący przez dwa lata zakaz eksmisji wynikający z ustawy wstrzymanych zostało 28 wyroków o eksmisje z zajmowanych lokali mieszkalnych, pozostających w dniu wejścia w życie przepisów na etapie egzekucji komorniczej — zauważa Zbigniew Karpowicz, dyrektor Zakładu Lokali i Budynków Komunalnych w Olsztynie. — W chwili obecnej gmina Olsztyn posiada przyjęte do realizacji 804 wyroki sądowe orzekające eksmisję, w tym: 613 z przyznanym uprawnieniem do najmu socjalnego lokalu oraz 191 bez prawa do tego rodzaju najmu

Aktualnie komornicy sądowi podjęli ponownie czynności w sprawach dotychczas zawieszonych, a dodatkowo planowane jest kierowanie do realizacji kolejnych wyroków. Ich ilość będzie jednak zależna od możliwości gminy w zakresie pozyskiwania odpowiednich lokali mieszkalnych.

I wymienia: — Należności z tytułu najmu lokali mieszkalnych i dostarczania usług do lokali, według stanu na 31 marca 2022 roku, wynoszą 66 489 564,15 21 zł. W tym jest należność główna — 43 416 139,20 zł i odsetki — 15 789 813,78 zł. Zasądzone koszty sądowe, komornicze i eksmisji wynoszą 7 283 611,17 zł. Mamy 3401 dłużników. Nie można jednak jednoznacznie określić, czy przez pandemię nastąpił wzrost zaległości. Niemniej jednak sytuacja pandemiczna mogła przyczynić się do ich wzrostu. Ponadto gmina Olsztyn nie prowadzi statystyk dotyczących wielkości strat finansowych wynikających z zaistniałej sytuacji, jak również nie jest w stanie stwierdzić, jakie zostaną poniesione koszty.
Według niego powodem prowadzenia działań egzekucyjnych wobec osób lub rodzin objętych wyrokami eksmisyjnymi jest przede wszystkim posiadanie prawomocnego tytułu wykonawczego. — Jego uzyskanie spowodowane jest zadłużeniem wobec gminy o opłatach za zajmowany lokal, brak działań w kierunku jego spłaty czy uregulowania oraz brak reakcji na wezwanie do zdania lokalu mieszkalnego w związku z jego zajmowaniem bez tytułu prawnego — podsumowuje.