Programu prac „Horyzont Europa”

Komisja przyjęła dziś zmianę programu prac „Horyzont Europa” na lata 2021–2022, zwiększając budżet o prawie 562 mln euro w celu dalszego wspierania misji UE ukierunkowanych na innowacyjne rozwiązania problemów ekologicznych, zdrowotnych i cyfrowych oraz zwiększenia liczby działań na rzecz pobudzenia europejskiego ekosystemu innowacji. Budżet programu na lata 2021 i 2022 wynosi obecnie prawie 16 mld euro.

Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca wykonawcza ds. Europy na miarę ery cyfrowej, powiedziała: Te dodatkowe inwestycje w badania naukowe i innowacje pomogą nam w realizacji kluczowych strategii politycznych. Program „Horyzont Europa” jest nie tylko programem nakierowanym na przyszłość, aby stworzyć zdrowszą, bardziej ekologiczną i cyfrową Europę, ale także pokazuje swoją solidarność we wspieraniu przesiedlonych naukowców z Ukrainy.

Marija Gabriel, komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży, powiedziała: Wraz ze zmianą programu prac nadajemy większą dynamikę podejmowaniu – dzięki badaniom naukowym i innowacji – największych wyzwań społecznych, jakie przed nami stoją, stosując nowe i innowacyjne narzędzia takie jak misje UE. Udzielimy ponadto wsparcia przesiedlonym naukowcom z Ukrainy, tak aby mogli kontynuować swoje prace w dziedzinie nauki i innowacji.

Z tej dodatkowej kwoty 507,1 mln euro przeznaczono na pięć misji UE, które stanowią nowy i innowacyjny sposób znajdowania rozwiązań największych, stojących przed nami problemów, dzięki współpracy ludzi w Europie i poza nią. Zainicjowane we wrześniu 2021 r., misje te mają za zadanie dążyć do osiągnięcia ambitnych celów w dziedzinie zdrowia, klimatu i środowiska do 2030 r. Zostanie wystosowanych 17 nowych zaproszeń do składania wniosków, które obejmą misję dotyczącą walki z rakiem, misję dotyczącą paktu na rzecz zdrowych gleb w Europie, misję w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu oraz misję odbudowy naszych oceanów i zasobów wodnych do 2030 r. Chodzi w szczególności o wspólne zaproszenie obejmujące dwie ostatnie misje, a także dodatkowe działania wspierające wszystkie pięć misji, w tym misję w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast.

Zmiana, będąca skutkiem rosyjskiej inwazji na Ukrainę, obejmuje również działania mające na celu pomoc naukowcom, którzy wcześniej prowadzili badania w Ukrainie. W ramach nowego programu MSCA4Ukraine, który jest częścią działań „Maria Skłodowska-Curie”, kwota 25 mln euro pozwoli przesiedlonym naukowcom kontynuować pracę w akademickiej lub pozaakademickiej organizacji przyjmującej w państwach członkowskich UE lub w państwach stowarzyszonych w ramach programu „Horyzont Europa” oraz wesprzeć ich w ponownym zainstalowaniu się w Ukrainie, kiedy możliwe już będzie odbudowanie krajowych zdolności naukowych i innowacyjnych (zob. komunikat prasowy). Setki ukraińskich naukowców będą również mogły skorzystać ze zwiększonego budżetu w wysokości 1 mln euro, jakim dysponuje program „Human Frontier Science Programme” dla inicjatywy „scientists help scientists” (program międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań naukowych w zakresie biologii molekularnej i neurobiologii, inicjatywa naukowcy pomagają naukowcom) w ramach klastra 1 „Zdrowie” programu „Horyzont Europa”. Dodano również ogólny przepis zachęcający wszystkich wnioskodawców do oferowania szans, w miarę możliwości, naukowcom i innowatorom z Ukrainy.

Ponadto zmiana ta zawiera potwierdzenie, że podmioty prawne z siedzibą w Rosji, na Białorusi lub na terytoriach Ukrainy niekontrolowanych przez rząd nie kwalifikują się do uczestnictwa w działaniach wspieranych w ramach programu „Horyzont Europa”, bez względu na ich charakter. Wyjątki mogą być przyznawane indywidualnie dla każdego przypadku, w oparciu o uzasadnione powody.

Ponadto dzięki zmianie tej dodano szereg nowych działań służących wspieraniu europejskiego potencjału innowacji. W przypadku europejskich ekosystemów innowacji w ramach programu „Horyzont Europa” kontynuowany będzie program WomenTechEU, dysponujący trzy razy większym budżetem (10 mln euro), którego celem jest wsparcie w tym roku 100 przedsiębiorstw typu start-up kierowanych przez kobiety oraz realizacja nowego działania na rzecz tworzenia i wspierania aniołów biznesu inwestujących w UE (2 mln euro). W przypadku klastra 2 „Kultura, kreatywność i społeczeństwo integracyjne” obejmuje to wspieranie tworzenia platform i sieci współpracy na rzecz sektora kultury i kreatywności (6 mln euro), ocenę skutków społecznych polityki transformacji ekologicznej (3 mln euro) oraz innowacyjne rozwiązania na rzecz przyszłości demokracji (3 mln euro), a także wspieranie obserwatorium innowacji sektora publicznego (1,5 mln euro). Dokonano również innych, niewielkich korekt programu prac na łączną kwotę 3,2 mln euro.

Pierwsza runda zaproszeń do składania wniosków rozpocznie się 12 maja 2022 r., a druga – 24 maja 2022 r.

Przydział z budżetu na 2022 r. dla misji UE

W ramach misji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu zainwestowane zostanie 126,2 mln euro. Obejmuje to wkład we wspólne zaproszenie do składania wniosków dzielone z misją na rzecz odbudowy naszych oceanów i wód do 2030 r. w celu stworzenia wspólnej demonstracji na rzecz odporności wybrzeży w basenie Morza Arktycznego i Oceanu Atlantyckiego. W 2022 r. misja w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu będzie wspierać opracowywanie i testowanie rozwiązań dotyczących najważniejszych obszarów dotkniętych zmianą klimatu.
W ramach misji w zakresie walki z rakiem zainwestowane zostanie 129,56 mln euro w celu poprawy i zwiększenia skali profilaktyki pierwotnej nowotworów, wzmocnienia zdolności badawczych w zakresie kompleksowej infrastruktury walki z rakiem oraz stworzenia badań klinicznych w celu optymalizacji leczenia pacjentów z rakiem lekoodpornym.
W ramach misji w zakresie odbudowy naszych oceanów i wód wykorzystany zostanie budżet w wysokości 117,9 mln euro. Obejmuje to wkład we wspólne zaproszenie do składania wniosków dzielone z misją w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w celu ochrony i odbudowy ekosystemów morskich i słodkowodnych oraz różnorodności biologicznej, zapobiegania zanieczyszczeniom mórz i wód oraz ich eliminowania, tworzenia zrównoważonej, neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla niebieskiej gospodarki o obiegu zamkniętym.
Misja dotycząca paktu na rzecz zdrowych gleb w Europie wykorzysta budżet w wysokości 95 mln euro na utworzenie, między innymi, nowego repozytorium wiedzy misji, zbadanie roli różnorodności biologicznej gleby w usługach ekosystemowych, określenie strategii dekontaminacji i ponownego wykorzystania gruntów.

Działania mające na celu wsparcie misji dotyczącej neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast, z budżetem w wysokości 119,37 mln euro w 2022 r., zostały już uwzględnione w zmianie programu prac przyjętej w grudniu 2021 r. W ramach obecnej zmiany zwiększono o prawie 6,25 mln euro budżet na platformę misji dotyczącej neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast, aby zapewnić dodatkowe wsparcie miastom wybranym do przyłączenia się do misji.