Autyzm przejawia się różnymi cechami i ich nasileniem

2022-04-04 14:53:13(ost. akt: 2022-04-09 14:23:47)

Autor zdjęcia: pixabay.com

2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości Autyzmu, którego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu oraz budowanie świadomości i wrażliwości społecznej. Aby nie powielać stereotypów dotyczących autyzmu, warto zapoznać się z podstawowymi faktami na ten temat.
Autyzm nie jest chorobą – jest zaburzeniem neurorozwojowym. Nieznane są dokładne dane co do liczby osób autystycznych, jednak wciąż widoczny jest wzrost ilości osób z tym zaburzeniem. Nadal do końca nie poznano przyczyn tego zaburzenia – wpływ na jego wystąpienie mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe (np. infekcje, nieprawidłowości w przemianach metabolicznych, zaburzenia okresu ciąży i porodu). Autyzm wpływa na rozwój i funkcjonowanie danej osoby, jest częścią jej osobowości, występuje od urodzenia i po prostu jest innym sposobem myślenia i odczuwania świata.

Może współwystępować z innymi niepełnosprawnościami i chorobami, są to jednak zaburzenia niezależne od siebie. Autyzm nie jest również tym samym co niepełnosprawność intelektualna. Może ona współwystępować z autyzmem ale osoby ze spektrum autyzmu mogą mieć także iloraz inteligencji w granicach normy lub wyższy.
Osoby ze spektrum autyzmu charakteryzują zaburzenia w trzech sferach: komunikowanie się, interakcje społeczne i stereotypowe wzorce zachowań.

Często widoczne są trudności w nawiązywaniu kontaktów i przestrzeganiu reguł społecznych, a także ze zrozumieniem reakcji i emocji innych ludzi. Komunikowanie się również przebiega w sposób odmienny niż u osób neurotypowych. Część osób autystycznych w ogóle nie posługuje się mową werbalną, może mieć niski zasób słów; z kolei inni rozmawiają swobodnie a ich wypowiedzi bardziej przypominają wykład niż zwykłą codzienną rozmowę. Występują trudności z rozumieniem kontekstu zdań i abstrakcyjnych pojęć.

W kontaktach z innymi często nie okazują wzajemności. Osobom tym często funkcjonowanie utrudniają zmiany w otoczeniu i przebiegu aktywności. Zachowują się w sposób nietypowy lub powtarzalny, co może dotyczyć sposobu poruszania się, mówienia (np. dobierania słów i budowania zdań), sposobu wykonywania codziennych czynności itp. Zdarza się, że posiadają niezwykłe dla swojego wieku lub wyjątkowo nasilone zainteresowania i ulubione tematy, którym poświęcają wiele swojego czasu i uwagi. Osoby w spektrum autyzmu czują inaczej, ich zmysły działają w szczególny sposób. Często inaczej odbierają i przetwarzają bodźce sensoryczne z otoczenia, np. narzekają, że jest za głośno, za jasno lub brzydko pachnie, choć wokół inni sądzą inaczej. Wiele osób przejawia nadwrażliwość lub ograniczone reakcje na bodźce dotykowe, bólowe, słuchowe, wzrokowe i zapachowe. W różnych codziennych sytuacjach mogą doświadczać przeciążenia sensorycznego, które objawia się płaczem, paniką, czasami złością, co znacznie utrudnia im panowanie nad swoimi reakcjami i powoduje duże cierpienie.

WAŻNE! Osoby z autyzmem mają wiele wspólnych cech czy wzorców zachowań ale różnią się od siebie. Powyższy opis jest jedynie wskazówką do zrozumienia osób z autyzmem i pokazuje, że KAŻDA osoba z autyzmem jest inna i u każdej autyzm przejawia się różnymi cechami i ich nasileniem. Mogą pojawić się też takie, które nie zostały tu wymienione. Ważnym jest aby postarać się zrozumieć odmienność ich funkcjonowania, nie oceniać a w sytuacjach dnia codziennego, które wydają się niezrozumiałe po prostu spytać lub zaproponować pomoc.