Działdowszczyzna w czołówce województwa

— Pół roku temu miał miejsce uroczysty odbiór dwóch dużych inwestycji: modernizacji linii sortowniczej w Działdowie i kompostowni w Zakrzewie. Przed modernizacją, kompostownia w Zakrzewie była w formie otwartej pryzmy. Teraz zastąpiły ją zamknięte bioreaktory w systemie biodegmy, co m.in. ogranicza emisję odorów do powietrza. Skąd pomysł, by podjąć się takiego wyzwania?
— Ekologiczny Związek Gmin ,,Działowszczyzna" dysponował kompostownią osadów ściekowych i odpadów organicznych wybudowaną w 2001 roku w technologii pryzmowej. Sortownia mechaniczna została wybudowana 10 lat temu. Obydwie instalacje poddane zostały modernizacji.
Modernizacja kompostowni w Zakrzewie trwała od grudniu 2018 roku do sierpnia 2019 roku. Wybudowano 7 bioreaktorów o mocy przerobowej 15 tys. ton odpadów w systemie biodegma, co daje łączną moc przetwarzania bioodpadów na poziomie 24 tys. ton rocznie. Celem modernizacji było zwiększenie poziomu ochrony środowiska poprzez ograniczenie odorów, powstających w wyniku kompostowania. Tunele są zamknięte, a każdy z nich posiada nawadnianie-zraszanie materiału kompostującego. Temperatura jest kontrolowana, a odcieki odprowadzane są poprzez system kanalizacji obiektu. Kompostownia posiada skanalizowane powierzchnie do gromadzenia i prowadzenia procesu dojrzewania kompostu. Dodatkowo zakupiliśmy przerzucarkę pryzm kompostowych, przesiewacz kompostu, ładowarkę kołową oraz beczkę asenizacyjną. Wartość inwestycji to łącznie 12 mln zł, z czego 68% stanowi dofinansowanie ze środków unijnych.

— Wcześniejsza instalacja pozwalała na uzyskanie poziomu przygotowania do recyklingu w wysokości 41,3% (nieco powyżej obowiązującego do 2019 r. - 40%). Nowe urządzenia pozwalają na odzyskanie aż do 80% surowców. Podczas odbioru inwestycji, Gustaw Marek Brzezin, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego, powiedział, że Działdowszczyzna jest liderem w kwestii recyklingu na obszarze Warmii i Mazur.
— Rzeczywiście, w województwie warmińsko-mazurskim jesteśmy jednymi z nielicznych, którzy w ramach prowadzonej selektywnej zbiórki uzyskują wyniki ponad 50% odpadów zbieranych selektywnie.
Na terenie Działdowszczyzny w 2021 roku wytworzono 35 282 ton odpadów komunalnych. Odpady te powinny zostać poddane procesowi przygotowania do recyklingu. Proces ten powinien odbywać się w sortowni. Istniejąca sortownia była instalacją mechaniczną, która opierała się głównie na sortowaniu ręcznym w kabinach sortowniczych. W tej technologii mogliśmy uzyskać 40-45% przygotowanych surowców wtórnych do recyklingu. W latach 2019-2020 uzyskiwaliśmy poziom 40-41,3%. Na rok 2020 ustawodawca założył już poziom 50% uzyskania surowców do recyklingu. Dlatego też konieczna była modernizacja sortowni w kierunku pogłębienia procesu odzysku surowców wtórnych z odpadów komunalnych.
Modernizacja pozwala na uzyskanie do 80% odzysku ze strumienia odpadów dostarczonych do sortowni.

— Za realizację tych inwestycji EZG ,,Działdowszczyzna" otrzymał Ekolaur. To jednak niejedyna nagroda, którą możecie się pochwalić.
— Rzeczywiście, za realizację inwestycji, na wniosek urzędu marszałkowskiego zostaliśmy zgłoszeni do konkursu i otrzymaliśmy Ekolaur w kategorii gospodarka odpadami o obiegu zamkniętym, natomiast na wniosek Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Olsztynie - certyfikat Wzorowa Firma. W latach ubiegłych zostaliśmy nagrodzeni m.in. w konkursie o Puchar Recyklingu ,,Aktywni w województwie warmińsko-mazurskim" i w kategorii gmina recyklingu - bioodpady.

— Nowoczesna linia sortownicza sterowana jest przy wykorzystaniu programów komputerowych. Została wyposażona m.in. w nowe kabiny sortownicze oraz kilkadziesiąt przenośników. Co jeszcze objęło modernizację sortowni?
— W zakres modernizacji weszły 4 separatory fotooptyczne, separator balistyczny, separator metali, rozrywarka worków, prasa hydrauliczna z perforatorem butelek. Cała linia jest automatycznie kierowana ze sterowni zlokalizowanej w hali sortowni.
Istniejący budynek sortowni został powiększony o ok. 1000m2 i tym samym zamknięto strefę przyjęcia odpadów.
Proces sortowania odbywa się przy udziale separatorów optycznych. Wstępnie wydzielone na separatorach surowce doczyszczane są w pięciu kabinach. Każda kabina posiada własną klimatyzację. Surowce, po doczyszczeniu, kierowane są do pras belujących.
Inwestycję rozpoczęliśmy w listopadzie 2019 roku, a we wrześniu 2020 roku została oddana do użytku. Wartość inwestycji to 18 mln zł, z czego 68% stanowi dofinansowanie ze środków UE.
Moc przerobowa sortowni to 35 tysięcy ton rocznie. Obydwie inwestycje zostały rozliczone z urzędem marszałkowskim oraz były poddane kontroli Ministerstwa Finansów.

— Wartość inwestycji to ponad 30 mln zł. Obie realizowane były z udziałem środków zewnętrznych. EZG ,,Działdowszczyzna" nie zwalnia jednak tempa, niedawno otrzymaliście bowiem kolejne dofinansowanie - prawie 2 mln zł na opracowanie i wykonanie instalacji automatycznych urządzeń gaśniczych w hali sortowni.
— Na wniosek ubezpieczycieli, sortownia została wyposażona w system monitoringu, detekcji i termowizji celem wykrywania ognia. Obecnie w budżecie związku zostały zaplanowane środki na zainstalowanie automatycznego zraszania w hali przyjęcia odpadów. Są to wymagania firm ubezpieczających tego typu instalacje.

— W 2021 roku Ekologiczny Związek Gmin ,,Działdowszczyzna" zebrał 35 282 tony odpadów, co daje ok. 320 kg na mieszkańca w przeciągu roku. Jak mieszkańcom Nidzicy wychodzi segregacja odpadów?
— W 2021 roku z zebranych odpadów zmieszane stanowiły 45,9%, natomiast odpady zbierane selektywnie - 54,1%. Poziom przygotowania do recyklingu za rok 2020 wyniósł średnio 41,3%, z czego z miasta i gminy Nidzica - 42%. Jest to jeden z lepszych wyników uzyskanych na terenie Związku.