Pierwsze w tym roku trzy żurawie wróciły do Polski

Przylot pierwszych żurawi w tym roku był dla nas zaskoczeniem; zwykle ptaki pojawiały się w Lasach Janowskich pod koniec lutego lub na początku marca - podał Marek Piech z Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych Oddziału Zamiejscowego w Janowie Lubelskim.

Pracownicy Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych poinformowali, że w tym tygodniu w Parku Krajobrazowym Lasy Janowskie zaobserwowano pierwsze w tym roku trzy żurawie, które zwykle o tej porze roku zimują na południu Europy.

"To było dla nas zaskoczenie. Instynktownie wyczuwają, że zmienia się aura. Ich przylot jest oznaką zbliżającej się wiosny" - powiedział PAP pracownik oddziału zamiejscowego ZLPK Marek Piech. Oddział jest odpowiedzialny za Park Krajobrazowy Lasy Janowskie.

Piech przyznał, że przylot ptaków był dla niego zaskoczeniem, bo zwykle pierwsze żurawie pojawiały się w Lasach Janowskich pod koniec lutego lub na początku marca. "Pierwsi przylatywali tzw. zwiadowcy, przeważnie samce, i czekali na swoje piękne małżonki" – wyjaśnił.

Żurawie w Lasach Janowskich można zaobserwować głównie na torfowiskach i terenach podmokłych, gdzie mają pod dostatkiem pożywienia: roślin, pędraków, owadów i małych skorupiaków. "Ciężko jest znaleźć ich gniazdo, bo jest na ziemi, na podmokłym terenie, otoczone krzakami. Po to, żeby drapieżnik się do niego nie dostał" - dodał Piech.

Prof. Marcin Polak z Katedry Zoologii i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wyjaśnił, że żurawie wędrują rodzinami i trzy żurawie zaobserwowane w Lasach Janowskich to prawdopodobnie jedna z takich rodzin. Stwierdził, że pierwsze żurawie w woj. lubelskim zwykle pojawiają się pod koniec lutego, a ich przyloty trwają cały marzec.

"Ptaki starają się wrócić jak najwcześniej, żeby objąć jak najlepsze terytoria. Konkurują między sobą o obszary, które różnią się pod względem zasobności w pokarm i liczby kryjówek przed drapieżnikami" – powiedział prof. Polak.

Stosunki między ptakami porównał do "wyścigu". "Jeśli nie wrócą w odpowiednim momencie, to może się okazać, że już jedna para zajęła ich terytorium i muszą szukać nowego" - wyjaśnił prof. Polak. Dodał, że żurawie zasiedlają pojezierza, doliny rzeczne, torfowiska, tereny podmokłe i okolice oczek wodny, a w niektórych częściach Polski także tereny rolnicze.

Na pytanie o sposób, w jaki ptaki orientują się, że zima się kończy i mogą przylecieć do Polski odpowiedział, że wpływ na to ma pozycja słońca względem Ziemi i pogoda. "Ptaki widzą, że dzień jest coraz dłuższy, światła jest coraz więcej i trzeba wracać" – powiedział.

Naukowiec stwierdził, że jeszcze kilkanaście lat temu wszystkie żurawie odlatywały z Polski na zimę, ale w ostatnich latach, w związku ze zmianami klimatycznymi, coraz częściej próbują zimować w naszym kraju. "W zachodniej i środkowej Polsce od kilku ostatnich lat obserwujemy żurawie zimujące w mniejszych lub większych grupkach. We wschodniej Polsce mamy bardziej surowy klimat, ale i tutaj od 2-3 lat niektóre żurawie grupami próbują zimować, ale bardzo rzadko" – powiedział prof. Polak. Dodał, że polskie żurawie w zdecydowanej większości zimują w Hiszpanii lub we Włoszech.

Szacuje się, że populacja lęgowa żurawi w Polsce (nie licząc ptaków, które "odwiedzają" nasz kraj w podczas wędrówki między północą a południem kontynentu) wynosi od 23 do 30 tys. par.

Park Krajobrazowy Lasy Janowskie obejmuje ok. 44,5 tys. ha w woj. lubelskim i podkarpackim, z czego większość zajmuje Puszcza Solska. W lasach dominuje sosna, jodła i świerk.

Mówiąc o atutach Lasów Janowskich Piech wskazuje na bogactwo zwierzyny, m.in. jedyną w Polsce ostoję konika biłgorajskiego, rosnące pogłowie łosi, bobrów i wilków. "Spotykamy bardzo dużo tropów wilków i pozostałości po ich obiadku, tudzież kolacji. Na naszym terenie jest od trzech do pięciu watah wilków. Mają się czym żywić, bo są jelenie, sarny" – wymienił Piech.

Przypomniał, że rok temu zakończył się proces wsiedlania żubrów na teren Nadleśnictwa Janów Lubelski. W tej chwili w Lasach Janowskich jest około dziesięciu żubrów.

Według Piecha, w parku jest coraz więcej bielików, orlików krzykliwych i bocianów czarnych. Symbolem parku jest głuszec. "To bardzo płochliwy ptak" - dodał.

Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych jest wojewódzką samorządową jednostką organizacyjną, która obejmuje swym działaniem 17 parków krajobrazowych i 17 obszarów chronionego krajobrazu położnych na terenie woj. lubelskiego. (PAP)