Zakończyła się renowacja XIX wiecznej karety

2021-11-18 23:15:15(ost. akt: 2021-11-30 16:29:54)   Artykuł sponsorowany

Autor zdjęcia: UM Ełk

Muzeum Historyczne w Ełku może pochwalić się nową atrakcją. Co prawda karetę, bo o niej mowa, kupiło już w 2019 roku, to dopiero dziś mogliśmy zobaczyć, jak wygląda po długim procesie renowacji.
Karety tego typu powszechne były wśród polskich wyższych warstw społecznych w XVII wieku. Pojazd był zazwyczaj używany na wsiach przez zamożniejszych gospodarzy i księży. W Wielkopolsce określany był mianem budy lub plewagi.

Eksponat trafił do Ełku z okolic Grajewa. W 2019 roku Muzeum Historyczne w Ełku kupiło ją od prywatnej osoby.

Jest to kareta typowa dla terenów Śląska Cieszyńskiego. Swą nazwę, tj. plauka, zawdzięcza skórzanemu zadaszeniu nad kozłem.

Muzeum jest odpowiednim miejscem, żeby wyeksponować tego typu pojazd. Staramy się w Ełku w atrakcyjny sposób opowiadać historię rozwoju transportu w Polsce i w naszym regionie. Przypuszczam, że już w momencie kiedy kolej wąskotorowa była rozwinięta, właśnie podobnymi karetami byli dowożeni na stację mieszkańcy, którzy wybierali się w dalszą podróż. Transport kojarzy się z koleją, samochodami, a tutaj mamy pojazd konny, który przybył do nas z daleka — mówił podczas czwartkowej prezentacji karety Tomasz Andrukiewicz, prezydent Ełku.

Kareta pochodzi z końca XIX wieku. Ma zachowane wszystkie części konstrukcyjne podwozia oraz nadwozie. Egzemplarz ma zachowaną oryginalną tapicerkę wnętrza jak i kozła (oprócz materacyka) oraz fartuch stangrecki (tj. skórzane zadaszenie), a także oryginalne zaczepy.

Ci, którzy chcieliby zobaczyć karetę wyglądającą jak nowa, mogą być nieco rozczarowani. Konserwacja przeprowadzona została w taki sposób, by w minimalnym stopniu ingerować w substancję zabytku. Założeniem konserwatorskim było zachowanie śladów użytkowania, śladów zniszczenia.

Fot. UM Ełk

Jest to obiekt niezwykle cenny i unikatowy w skali całego kraju i zbiorów, które mamy w Polsce. Niewiele muzeów w Polsce zbiera karety i niewiele egzemplarzy zachowało się do naszych czasów. Największymi ośrodkami są muzeum w Łańcucie czy pałac w Rogalinie, który jest oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu. Ale nawet na tle pojazdów, które są w tamtych muzeach, tan jest naprawdę wyjątkowy. Głownie dlatego, że przetrwał we właściwie niezmienionym stanie do dnia dzisiejszego. Został też poddany prawdziwej konserwacji — powiedział Przemysław Gorek, konserwator.

Wartość zadania wyniosła 344.765,28 zł, z czego wartość dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Wspieranie działań muzealnych 2020” to 204.800,00 zł.

UM Ełk, tom