Atrakcja na piątek: kościół w ruinie

Osetnik to malownicza wioseczka zagubiona między Młynarami i Ornetą. Wieś stara, bo powstała w 1289 roku. W XV wieku zbudowano tam kościół. Kilkakrotnie niszczony, odbudowywany i przebudowywany przetrwał do stycznia 1945 roku, kiedy to Niemcy wysadzili wieżę, by ta nie stanowiła punktu odniesienia do ostrzału.

Już po wojnie zawalił się dach świątyni. Część wyposażenia uległa zniszczeniu, część rozkradziono. To co pozostało przeniesiono do pobliskiego Chwalęcina (na czarno-białym foto XVIII wieczna ambona z Ostetnika). Chwalęcin to jedno z najmniej znanych sanktuariów maryjnych w warmińsko-mazurskim. A jest godne odwiedzenia, bo znajdują się tam nieziemskie malowidła. A powstanie powiązane jest legendą z Osetnikiem.

Otóż gdzieś w XV wieku w lesie nad Wałszą chłop znalazł krucyfiks. I odniósł go do kościoła w Osetniku. Jednak w tajemniczych okolicznościach krucyfiks “powrócił” do miejsca, gdzie go znaleziono. Sytuacja powtórzyła się kilka razy. Za ostatnim razem znaleziono go w Chwalęcinie. Wtedy zbudowano kaplicę i umieszczono tam ten krucyfiks. Na początku XVIII wieku w miejsce kaplicy powstała istniejąca do dzisiaj świątynia. A w niej poczesne miejsce zajmuje wspomniany krucyfiks, który jest datowany na około 1420 rok.

Jak to w życiu bywa jeden z proboszczów z Osetnika spoglądał krzywym okiem, na rosnącą mu pod nosem konkurencję. Więc bardzo w niesmak był mu pomysł, żeby kaplicę zamienić na porządną świątynię. I za to przez siłę wyższą został ukarany apopleksją. Kiedy wyraził zgodę na budowę, choroba ustąpiła. Całe zdarzenie zostało uwiecznione na jednym z przecudnej urody malowideł w Chwalęcinie (zamieszczam jedno foto).

Z kolei w Muzeum Warmii i Mazur znajdują się dwie XVIII - wieczne rzeźby z kościoła w Osetniku. Wypatrzył je pracownik muzeum w katalogu jednego z warszawskich domów aukcyjnych i tak trafiły do muzeum.

Zatem w Osetniku mamy mury i zjawiskową atmosferę, która wytwarzają ruiny, dwa okna i krzyż. Obok znajdują się resztki cmentarza z kilkoma żeliwnymi krzyżami z przełomu wieków.

Igor Hrywna

Odległości
Chwalęcin 3 kilometry
Orneta 14 km
Braniewo 38 km
Elbląg 45 km
Lidzbark Warmiński 50 km
Olsztyn 64 km