Wakacyjna praca. Kiedy nastolatek może pracować?

Kasia wspomina, jak zbierała jabłka lub truskawki u lokalnych sadowników i pieliła ogródki. Miała wtedy 13 lat. Niestraszne było dla niej wstawanie o 4 rano. Do plantacji miała 3 km, które pokonywała pieszo. Pomagała także siostrom zakonnym w Klebarku Wielkim sprzątać kościół, plebanię i pielić ogródek koło domu zakonnego.

— Czasami zbierało się butelki albo nawet i złom. Rodzice byli biedni, trzeba było sobie radzić. Bywało, że za swoje pieniądze kupowałam sobie zeszyty do szkoły.— opowiada.

Dziś sama jest mamą. Czuje dumę, bo jej nastoletnia córka zaczęła dorabiać sobie w weekendy. — Sama sobie znalazła pracę, ja tylko podsunęłam jej pomysł. Córka pieniądze wydaje na swoje potrzeby. A syn mówi, że jeszcze zdąży się napracować w życiu — opowiada.

Z kolei syn pani Moniki z Olsztyna, naszej stałej czytelniczki, chciałby zacząć pracować od zaraz. —Skończył pierwszą klasę liceum — opowiada. — Bardzo garnie się do pracy. Chciałabym mu pomóc znaleźć jakieś zajęcie na wakacje. Zależy mi, żeby trafił na uczciwych ludzi. Ale ostatnio zaczęłam się zastanawiać, czy praca w wieku 15 lat, bo syn nie skończył jeszcze 16, jest w ogóle legalna?

Spieszymy z odpowiedzią: praca na wakacje dla młodzieży jest zgodna z prawem. Zgodnie z prawem pracę na wakacje (i nie tylko) mogą podjąć nastolatki od 16. roku życia, a w szczególnych przypadkach również nieco młodsze. Pracownikiem młodocianym nazywamy osobę, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat.

1. Osoba niepełnoletnia nie może pracować w warunkach zagrażających zdrowiu oraz narażających na zbytnie przeciążenia. W szczególności nie może ona prowadzić załadunku i wyładunku, pracować przy przewożeniu ciężarów, przetaczać beczek i bali. Ciężary dopuszczalne do przenoszenia zależą od wieku i płci dziecka i określone są szczegółowymi przepisami.

2. Nastolatki nie mogą też pracować w nocy, czyli od godziny 22:00 do 6:00.
Zgodę na pracę dziecka muszą wyrazić jego rodzice lub prawni opiekunowie. Dziecku nie wolno pracować dłużej niż 6 godzin na dobę, musi kończyć pracę nie później niż o 20:00, a zaczynać nie wcześniej niż o 6:00.Młodocianemu przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.

3. Poza tym pracodawca musi uzyskać osobne zezwolenie inspektora pracy, w którym znajdą się m.in. szczegółowe określenie rodzaju pracy i okresu jej wykonywania. Inspektorzy pracy przy wydaniu zezwoleń na pracę dziecka poniżej 16 roku życia zwracają szczególną uwagę na wszystkie wymagane formalności.

4. Jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową, to może zlecić wykonanie pracy lub innych zajęć zarobkowych dziecku przed ukończeniem 16. roku życia. Wcześniej jednak musi dostać zgodę przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka oraz zezwolenie właściwego inspektora pracy.

5. Za wykonaną pracę należy się wynagrodzenie. Jego wysokość ustalana jest przed podjęciem pracy i zapisuje się ją w umowie o pracę bądź w umowie cywilnoprawnej.

— Stałą ofertą dla szesnastolatków jest roznoszenie reklam, ulotek — mówi w rozmowie z nami Ewa Kraszewska- Witalska, specjalista ds. rozwoju zawodowego z Ośrodka Szkolenia Zawodowego Warmińsko-Mazurskiej Wojewódzkiej Komendy Ochotniczych Hufców Pracy. — Z uwagi na pandemię dużo firm dołącza do rachunków ulotki, więc ten rynek nam się zmniejszył. Młodociani pracownicy, którzy chcą się zatrudnić na okres letni, podpisują umowy. Rodzice towarzyszą im przy takiej wizycie. Pracodawcy chcą oświadczenia od rodziców gwarantującego, że nie sprzeciwiają się oni pracy ich dzieci. Natomiast przy pracach krótkoterminowych, młodociany sam może podpisać taką umowę. Ale rodzic, który nie wyraża zgody, może się sprzeciwić. Zwracamy uwagę, żeby przedsiębiorcy, do których kierujemy młodych, byli pewni na rynku pracy.

Marcin, nasz internauta, jako 18-latek pracował jako pomocnik stolarza w zakładzie produkującym meble. Pierwsze zarobione pieniądze przeznaczył na prawo jazdy. Rok później był pomocą kuchenną w restauracji na olsztyńskiej starówce.— Następnie już tam zostałem na kilka lat jako kelner. Pieniądze szły na opłacenie akademika oraz na przyjemności życia dnia codziennego. Świetne wspomnienia zarówno z osobami którymi się pracowało jak i klientami— opowiada.

Jadwiga zaczęła zarabiać w wieku 10 lat. Zbierała wtedy jagody. Później kupowałam sobie ubrania oraz pojechałam na wycieczkę do Malborka .— Do dzisiaj mam zdjęcia z wycieczki i z ubrań które kupiłam sobie za ciężko zarobione pieniądze — wspomina z sentymentem.

Konrad, syn naszej redakcyjnej koleżanki Agnieszki, ma zaledwie 9 lat, ale już marzy o pracy i pierwszych zarobionych pieniądzach — W tym celu codziennie ćwiczy jak być dostawcą Glovo (aplikacja umożliwia zamówienie czegokolwiek- red.) — śmieje się. — Zakłada ciężki plecak i sprawdza, ile jest w stanie unieść. Być może ma to po mnie. Ja jako 10- latka .pracowałam na olsztyńskiej giełdzie samochodowej.